شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • سمیرا دردشتی
    همزمان با ورود مدرنیته به ایران و آگاهی زنان ایرانی از وضعیت زیستی زنان در غرب تحولات در ساحت‌های مختلف زندگی زنان آغاز شد اما بحث در باب زمان این آگاهی و نخستین بزنگاه‌های ورود زنان به تاریخ ایران از مباحثی است که در سال‌های اخیر توام با اوج گرفتن تاریخ‌نگاری اجتماعی به یکی از سرفصل‌های مطالعات تاریخ مبدل شد. زنان معمولا در تاریخ‌نگاری ایران نادیده گرفته شده‌اند. مورخان و پژوهشگران کلاسیک جز مکر و نیرنگ داخل حرمسراها و قرار گرفتن به‌عنوان ابژه میل شاهان چیز دیگری از زنان بازتاب نداده‌اند و همین میزان نیز محصول قرار گرفتن در طبقات بالای اجتماعی بود. به این ترتیب ما از سرنوشت و روزگار نیمی از جمعیت ایران در طول تاریخ بی‌اطلاع مانده‌ایم. پنهان ماندن آنها البته الزاما به معنای عدم حضور اجتماعی‌شان نیست. چراکه…

  • قدمت نهاد وقف به‌عنوان نهادی ریشه‌دار در تاریخ ایران به پیش از اسلام می‌رسد و در هر دوره بنابر مقتضیات زمان خود تفاوت‌هایی در کارکردهای مذهبی، فرهنگی و اجتماعی داشته است. در دوره صفوی برخی از کارکردهای عام‌المنفعه آن با همان سبک و سیاق پیشین ادامه یافت، اما در برخی جنبه‌های فرهنگی - مذهبی، با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه، کارکردهای آن تغییر کرد و بیشتر در خدمت اشاعه آیین تشیع اثنی‌عشری درآمد.

  • کاپیتولاسیون در ایران برای نخستین‌بار در نتیجه شکست ایران در جنگ‌های ایران و روس وضع شد؛ فصل هفتم، هشتم و نهم معاهده ترکمانچای که به مسائل حقوقی و جزایی اتباع روسیه در ایران مربوط است.

  • 7 مرداد 1303 آخرین زمانی بود که نمایندگان اقلیت مجلس به رهبری آیت‌الله مدرس به دولت رضاخان داده بودند تا به مجلس رفته و در مورد اقداماتش توضیح دهد. امری که به‌واسطه قلدری هرگز محقق نشد.

  • پست یکی از دیرینه‌ترین نهادها در تاریخ ایران است که همواره به سبب بعد مسافت میان شهرهای مختلف کشور و لزوم ارتباط و کشورداری از مرکز مورد توجه حکومت‌ها بوده است.

  • احسان خلج
    مدارس مذهبی بسیاری در دوره قاجاری دایر شد؛ اما از مهم‌ترین‌ آنها مدارسی بود که در ارومیه و دیگر مناطق مسیحی‌نشین غرب آذربایجان توسط لازاریست‌های فرانسوی ساخته شد. لازاریست‌ها نمایندگان کلیسای کاتولیک فرانسه محسوب شده و پس از ورود به ایران مدارس متعددی در روستاهای مسیحی نشین ارومیه و سلماس دایر کردند. تاسیس مدارس لازاریست‌ها مقارن با سلطنت محمدشاه بود. آزادی اعتقادی در دوره سلطنت محمدشاه فرصت مناسبی برای تبلیغ مبلغان مسیحی چه پروتستان و چه کاتولیک ایجاد کرد. لازاریست‌های کاتولیک در بدو امر به جای گسترش فرهنگ فرانسوی، بیشتر مشغول آموزش‌های مذهبی و درگیر شدن با پروتستان‌ها شدند. عمده آموزش آنها زبان فرانسه، تعلیمات دینی مسیحی و مختصری زبان فارسی بود. فعالیت لازاریست‌ها تا سال 1312 شمسی ادامه داشت و دراین سال…

  • سلاطین قاجار برای کسب محبوبیت، به توجه اذهان عمومی به مراسم مذهبی و خصوصا آیین سوگواری ماه محرم توسل جستند. در همین دوره است که تعزیه به اوج هنری خود می‌رسد و ساخت تکایا رونق می‌گیرد. تکیه‌هایی که توسط حاج میرزا آقاسی، وزیر محمدشاه، در تهران و تکایایی که به دستور حکام محلی در شهرهای بزرگ ایران ساخته شدند، زمینه را برای برپایی تکیه بزرگ دولت آماده کردند. این تکیه در زمان ناصرالدین شاه در سال 1248 شمسی در جنوب ارگ سلطنتی ساخته شد. شکوه و عظمت این تکیه دایره‌ای شکل به حدی بود که غالب سیاحان و مستشرقین از آن یاد کرده‌اند.

  • «سر ریچارد دالتون سفیر پیشین انگلستان در ایران در مقدمه کتاب «در میان ایرانیان» می‌گوید: نایجل، روایت شگرفی از تاریخ مربوط به این دوره ارائه می‌کند که با توصیف پرشور دریافت مردی جوان از تهران زمان شاه و خاطرات انقلاب سال ۱۹۷۹ آغاز می‌شود و با تالیفی استادانه در جریان آخرین تحولات قرارمان می‌دهد. سیاست، تجارت و سرمایه‌گذاری در ایران هم به خوبی توصیف شده است.

جستجوی پیشرفته