شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • راجر وایت مترجم: مراد سلیمی
    کمپانی هند شرقی انگلیس در ماه ژوئن ۱۸۷۴ پس از چهار قرن استعمار هند مجبور به عقب‌نشینی شد. انگلیسی‌ها، پرتغالی‌ها و هلندی‌ها به منطقه شناخته‌شده‌ای همچون هند شرقی در اقیانوس هند علاقه‌مند بودند. هر یک از آنها خواستار سهمی از کالاهای پرارزش کشف‌شده در آنجا بوده و همه تلاش‌شان بر این بود تا کنترل انحصاری تجاری آنجا را بر عهده بگیرند و یکدیگر را از منطقه خارج سازند. این رقابت تجاری در ارتباط با خواست آنها برای به‌دست آوردن قدرت سیاسی و توانایی‌شان در استعمار منطقه بود.
  • داریوش شهبازی
    مطابق پیمان دو کشور تضمین بقای سلطنت در خاندان قاجاریه با روسیه بود. بر این اساس تمامی شاهان قاجر پس از آقامحمدخان که تنها پادشاه مستقل قاجاریان است، مقابل این کشور اختیاری نداشتند به همین جهت روسیه سیاستمدارانی که چنین سیاستی را برنمی‌تافتند مانند؛ امیرکبیر و قائم‌مقام فراهانی از پیش‌رو برمی‌داشت و به رویه استعماری خود ادامه می‌داد.
  • ۲ تیر ۱۲۸۷ ساختمان مجلس شورای ملی به دستور محمدعلی‌شاه قاجار از سوی نیروهای بریگاد کساک (اشتباها شناخته شده به قزاق) روسی به فرماندهی کلنل ولادیمیر لیاخوف به توپ بسته شد. در این واقعه که پایان مشروطه را هدف گرفته بود چند تن از نمایندگان مردم زخمی و چهره‌های سرشناس و اثرگذاری همانند میرزا ابراهیم آقا تبریزی فرزند حاج شیخ‌علی زنجانی از روحانیان روشنفکر آن دوره کشته و ملک‌المتکلمین و جهانگیرخان صوراسرافیل بازداشت و اندکی بعد اعدام شدند.
  • مجلس شورای ملی در نخستین روز تیر ماه 1310 شمسی قانون ثبت علائم و اختراعات را تصویب کرد.
  • چارلز عیسوی در کتاب تاریخ اقتصادی ایران به موضوع تجارت برده در خلیج‌فارس با توجه به گزارش‌های ماموران خارجی در دوره قاجاریه پرداخته است.
  • خانم لمبتون استاد کرسی فارسی در مدرسه مطالعات شرقیه که مشاور وزارت خارجه بریتانیا در امور ایران بود آن دولت را از هرگونه نزدیکی و تفاهم با مصدق برحذر می‌داشت و معتقد بود که باید او را منزوی کرد و وارد هیچ‌گونه معامله با او نشد. همین لمبتون بودکه فکر توسل به عملیات پنهانکارانه بر ضدمصدق را پیش کشید و مقدمات اعزام زینر را به ایران فراهم آورد تا عوامل مخالف مصدق در ایران را به مبارزه با او تشویق کند و زمینه را برای سقوط حکومت دکتر مصدق آماده کند.
  • در ربیع‌الاول 1303ه.ق مرحوم ملک‌المتکلمین وارد بندر بوشهر می‌شود و در منزل ملک‌التجار که در بلندی همت و شخصیت معروفیت بسزا داشته، سکنی می‌کند.