شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • خارجیان علاقه خاصی به نظام قضایی ایران داشتند؛ زیرا تا سال 1347ه.ق/ 1928م از حقوق ویژه کاپیتولاسیون استفاده می‌کردند. تا زمان انعقاد عهدنامه ترکمانچای بین ایران و روسیه در سال 1244ه.ق/ 1828م (که مبنای تعامل با ملل کامله‌الوداد را با سایر دولت‌هایی که با ایران رابطه داشتند تشکیل می‌داد) وضعیت حقوقی خارجیان (به‌ویژه اروپاییان) کاملا به عرف و عادت بستگی داشت. در روزگار صفویه؛ افشاریه و زندیه اروپاییانی همچون انگلیسی‌ها، فرانسوی‌ها، هلندی‌ها، روس‌ها از حقوق کاپیتولاسیون که شاهان متوالی اعطا کرده بودند، بهره‌مند می‌شدند. ماهیت و میزان این حقوق به مقتضای زمان تغییر می‌کرد اما به‌طور کلی اروپاییان حق داشتند تا مطابق با قوانین خودشان (در مورد کمپانی‌های هندشرقی) با کنسول‌های خودشان محاکمه شوند. گرچه شاهان قاجار…

  • میلتون فرد ترجمه: مهدی سلیمی
    اواخر سده 1700 و اوایل سده 1800 ماشین‌های تولیدکننده قدرتمند جایگزین کارهای دستی در امر تولید شدند. کارخانه‌ها همه‌جا شروع به‌کار کردند؛ ابتدا در انگلستان و سپس در ایالات‌متحده. به این وسیله، صاحبان کارخانه‌ها منبع جدیدی از نیروی کار را برای راه‌اندازی ماشین‌های خود پیدا کردند: کودکان. نحوه کار ماشین‌های تولیدی قدرتمند نوین طوری بود که به قدرت بالای جسمانی نیاز نداشت و کودکان می‌توانستند به‌عنوان نیروی کار ارزان‌تر نسبت به بزرگسالان به‌کار گرفته شوند. اما در اواسط سال 1800، کار کودکان تبدیل به یک مشکل عمده شد.

  • 11 ژوئن 1812 ارتش ناپلئون بناپارت وارد روسیه شد. نبرد واترلو که در ۱۸ ژوئن سال ۱۸۱۵ در محلی به همین نام در بلژیک امروزی اتفاق افتاد، شکست نهایی ناپلئون بناپارت امپراتور و فرمانده معروف نظامی فرانسه را رقم زد؛ مردی که در اوایل قرن نوزدهم میلادی بخش‌های زیادی از اروپا را در کنترل خود گرفته بود و سودای تشکیل یک امپراتوری اروپایی را در سر می‌پروراند.

  • 12 ژوئن (22 خرداد) از طرف سازمان ملل به‌عنوان روز جهانی مبارزه با کار کودک نام‌گذاری شده است. براساس آمار سازمان جهانی کار، اکنون نزدیک به ۲۱۵ میلیون کودک کار در جهان وجود دارند. از این میان، ۱۱۵ میلیون کودک به انجام کارهای سخت و خطرناک می‌پردازند و 73 میلیون نفر زیر ده سال سن دارند.

  • هنری شرپنل، ژنرال انگلیسی در 1803 گلوله شرپنل را اختراع کرد که به نام او باقی‌مانده است. او اوایل ژوئن سال 1761 به دنیا آمد. وی به هنگام ساختن گلوله شرپنل افسر توپخانه بود. شرپنل یک گلوله است که داخل آن گلوله‌های متعدد منفجره قرار می‌دهند و گلوله اصلی پس از شلیک، در مسیر خود و نزدیک به هدف منفجر می‌شود و گلوله‌های داخل خود را آزاد می‌کند که در منطقه بزرگی فرو می‌ریزند و باعث تلفات فراوان می‌شوند. از این گلوله‌ها در جنگ 1804 بر ضدارتش ناپلئون استفاده شد و هنری شرپنل ارتقای درجه یافت. دولت انگلستان به‌خاطر این اختراع تصویب کرد که مادام‌العمر به ژنرال شرپنل هر ماه 1200 لیره استرلینگ بدهند.

  • تجارت خارجی در ایران عهد ناصری در اختیار بازرگانان همسایه بود و حجم آن طی یک سده به هشت برابر افزایش یافته بود. واردات عمدتا شامل تفنگ، ابزارآلات و محصولات نساجی از اروپای غربی؛ قند و شکر و نفت سفید از روسیه و ادویه، چای و قهوه از آسیا بود. فرش، پنبه خام، ابریشم، تنباکو، پوست، برنج، میوه‌های خشک شده و تریاک نیز مهم‌ترین اقلام صادراتی ایران بودند. قلم آخر را تجار انگلیسی به بازار پرسود چین می‌فرستادند. ظل‌السلطان حاکم اصفهان براثر نگرانی از تاثیر رشد تولید تریاک بر تولید مواد خوراکی در سال 1890م/ 1269ش فرمانی صادر کرد که براساس آن در ازای هر چهار مزرعه کشت خشخاش، یک مزرعه باید به کشت غلات تخصیص می‌یافت.

جستجوی پیشرفته