شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • اشاره: یکی از مهم‌ترین منابع پژوهش‌های تاریخی، اسناد است. مجید تفرشی، سندپژوه در طول سال‌های اقامتش در بریتانیا کوشیده تا پلی میان اسناد خارج از کشور و پژوهشگران تاریخی باشد. سایت «مورخان» با او درباره اسناد موجود در مراکز آرشیوی انگلستان و وضعیت مراکز اسنادی در داخل کشور گفت‌وگویی انجام داده است که در ادامه می خوانید.
  • از لحاظ اجتماعی به تدریج طبقات کاملا تفکیک‌شده و متمایز در تهران شکل گرفت.
  • برای انقلاب‌های اجتماعی معمولا سه مرحله / قسمت وجود دارد. جنبش(Movement)، ماه عسل(Honeymoon) و نهادسازی (Institutionalize). هرکدام از اینها ویژگی خود را دارد.
  • برخی مورخان چنین روایت کرده‌اند که 20 مه سال 630 میلادی درجریان زوال حکومت ساسانیان، پوراندخت، دختر خسروپرویز، شاه ایران شد. به گفته برخی دیگر از محققان، پوران در تاریخ ۱۷ ژوئن ۶۲۹ میلادی بر تخت سلطنت نشست و سلطنتش در ۱۶ ژوئن ۶۳۰ میلادی پایان یافت. به گزارش سبئوس، وی در بهار سال ۶۳۰ میلادی، پس از کشته شدن شهروراز، بر تخت شاهی نشست؛ هر چند پوران، نه همسر شهروراز، بلکه گویا بیوه قباد دوم شیرویه/ شیروی بوده‌ است. برخی از نویسندگان، دوره پادشاهی پوران را یک سال و چهار ماه و برخی دیگر، یک سال و شش ماه دانسته‌اند. سبئوس، پادشاهی پوران را دو سال دانسته است.
  • اواسط ماه مه سال 1951 کشمکش میان ایران و انگلستان به اوج خود رسیده بود. مقامات دولت انگلستان اقدام دولت ایران در ملی کردن صنعت نفت را خلاف موازین بین‌المللی اعلام می‌کردند. در برابر آنان، دکترمصدق ضمن تفسیر عبارت حقوقی «حاکمیت ملی» تاکید می‌کرد که عمل ایران در این چارچوب بوده و از اختیارات دولت ایران است که مکلف است خواست ملت خود را به اجرا درآورد و از تحریم و محاصره اقتصادی هم باک ندارد. این جنگ سرد که از بهار سال 1330 آغاز شده بود تا کودتای 28 مرداد1332 ادامه داشت.
  • بیستم ماه مه 1506کریستف کلمب، کاشف قاره آمریکا در ۵۵ سالگی در اسپانیا درگذشت. وی در سال ۱۴۹۲ در چارچوب رقابت اسپانیا و پرتغال در یافتن راه‌های دریایی، در جهت غرب عازم هند بود که به قاره ناشناخته آمریکا رسید. یک مورخ پرتغالی به نام «مانوئل روزا» که مدعی است بیش از 20 سال تمام اسناد و مدارک زندگی کاشف قاره آمریکا را زیر و رو کرده در کتابش با نام «کلمب:داستان‌های ناگفته» می‌گوید: «کلمب» یکی از اعضای خانواده سلطنتی لهستان بوده است.
  • بیستم ماه مه سال 1927 «چارلز لیندبرگ» هوانورد آمریکایی در میان استقبال بیش از یکصد هزار تن، پس از 27 ساعت پرواز و پیمودن عرض اقیانوس اطلس در پاریس فرود آمد. وی 19 مه با یک هواپیمای یک موتوره به تنهایی از فرودگاهی در لانگ‌آیلند، واقع در ایالت نیویورک و مجاور شهر نیویورک به پرواز درآمده بود و بدون توقف، هزاران مایل فاصله دو قاره را پرواز کرده بود. این نخستین پرواز بدون توقف میان آمریکا و اروپا بود.
  • در اصفهان عصر صفوی پس از پایتختی این شهر، شاهد تعریف و ساخت تعداد بسیاری از پروژه‌های عظیم شهری هستیم. این پروژه‌ها و ساخت‌وسازهای عظیم و پرشتاب زمینه ایجاد نوشهری در کنار شهر پیشین را فراهم می‌آورد. به‌طوری که یکی از مورخان صفوی پس از توضیح ساخت‌وسازهای انجام شده در اصفهان توسط شاه‌عباس می‌نویسد: «الحال اصفهان سابق را شهر کهنه می‌نامند و این مواضع و منازل را شهر نو.» در مورد اشتیاق شاه عباس به افزایش شکوه و زیبایی پایتخت می‌توان به این توضیح فیگوئرا اشاره کرد که «در بخش‌هایی از این دو مهاجرنشین (شهرک تبریزیان و شهرک ارامنه)... خانه‌های بسیار بزرگ وجود دارند که... آنها را سکنه ثروتمند شهر و سلطان‌ها یا وزرا و یا دیگر نوکران شاه با مخارج گزاف، برای خوش‌خدمتی و در حقیقت خشنودی وی (شاه‌عباس) ساخته‌اند و به واقع…
  • ری چون در کنار راه ابریشم قرار داشت و ابریشم ممتاز چین به ایران می‌آمد از همان روزگار پیش از اسلام در صنعت بافت پارچه‌های ابریشمی پیشرفتی شایان داشت و همین موقعیت را در دوره اسلامی حفظ کرد و به یکی از مراکز عمده پارچه‌های ابریشمی تبدیل شد و حتی این جایگاه را در تولید پارچه‌های ابریشمی در عصر آل‌بویه هم ازآن خود کرده بود.
  • موزه لوور سالانه ۲ هزار اثر برای نمایش در سایر کشورها امانت می‌دهد، ما برای نمایش آثار لوور در خارج از فرانسه دو منطق داریم، اول اینکه تعداد افراد اتباع یک کشور که سالانه از موزه لوور بازدید می‌کنند مدنظر قرار می‌گیرد.