آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
رشد تدریجی ساختارها و مناسبات شهری
تهران اینروزها بهعنوان یکی از کانونهای مهم سیاسی- اقتصادی منطقهای و بینالمللی، محل آمد و شد سران و مقامات کشورها و دیپلماتهایی است که برای مذاکره و هماندیشی در موضوعات مختلف از جمله روابط فیمابین، تحولات سوریه، مساله هستهای و... به آن سفر میکنند. این نخستینباری نیست که تهران، این پایتخت ۲۰۰ساله، شاهد چنین رفت و آمدهایی بوده و ریشههای آن را باید در روزگار تاسیس حکومت قاجار و انتخاب تهران به پایتختی آن در سال ۱۱۶۴ خورشیدی دانست. روزگاری که سرزمین خسته از جنگ ایران به عرصه رقابت قدرتهای نوظهور قرن هجدهم اروپا تبدیل شد و سفرای متعددی از جانب روس، انگلیس و فرانسه و حتی آمریکا و ژاپن به دربار سلاطین قاجار روانه شدند و هریک به نوبه خود در کسب امتیاز از این حکومت به کشمکش با یکدیگر برخاستند و با زد و… -
نقش صنیعالدوله در احداث راهآهن
مرتضیقلیخان صنیعالدوله (۹ صفر ۱۲۷۳ ه. ق./ ۱۲۳۵ ه. خ. در تهران - ۴ صفر ۱۳۲۹ ه. ق./ ۱۲۹۰ ه. خ. در تهران)، از رجال صنعتگر اواخر قاجاریه و اولین رئیس مجلس شورای ملی بود. صنیعالدوله در رسالهای موسوم به «راه نجات» که در واقع طرحی نظری برای پیشرفت اقتصادی و صنعتی ایران به شمار میرفت، ساخت راههای مبادلاتی را از جمله مسوولیتهای دولت و عاملی در ازدیاد ثروت میداند. علاوه بر این او در دفاع از ضرورت احداث راهآهن اوضاع اقتصادی کشورهای صاحب این فناوری را یاد آور میشود که: -
واگذاری املاک پهلوی به دولت
21 اردیبهشت 1332 به دستور دکتر مصدق، شاه کلیه املاک پهلوی را به دولت واگذار کرد. از سوی دیگر محمد سوداگر، سالها بعد در کتاب «رشد روابط سرمایهداری در ایران» فهرستی از املاک بنیاد پهلوی یا بنگاهها و شرکتهایی را که بنیاد در آن سهامدار بوده، ارائه دادهاست: -
اعدام دکتر «حشمت»
21 اردیبهشت 1298 ه.ش دکتر«حشمت» از یاران میرزا کوچک خان جنگلی به دستور تیمورتاش حاکم گیلان اعدام شد. -
دلایل کودتا علیه مصدق
نکتهای که پیش از بررسی زمینههای کودتا علیه دولت دکتر مصدق باید مورد توجه قرار داد این اسـت کـه خـروج تدریجی ایران از حوزه قدرت انگلستان پس از جنگ جهانی دوم براساس نظریه نظـام جهـانی والراشتاین قابل تبیین است. او سال 1945 را آغاز هژمونی آمریکا میداند. انگلستان از این سال به بعد به تدریج حوزههای نفوذ خود را به جانشینش واگذار میکند، ولی وضعیت ایران خـاص بود؛ با توجه به رابطه ویژه استثماری میان دو کشور، طبیعی بود که انگلیسیها نسـبت بـه خروج خودخواسته ایران از حوزه نفوذشان واکنش نشان دهند. -
دستور ساخت تکیه دولت
معتبرترین و وسیعترین تکیههای تهران که تعزیههای دولتی در آن برگزار میشد، تکیه «حاج میرزا آغاسی» (تکیه دولت قدیم) بود که تکیه «عباسآباد» نیز نامیده میشد.