شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • رشد مالکیت خصوصی و گسترش مناسبات اربابی میان مالکان جدید، از نتایج مستقیم توسعه وابسته و تجاری شدن کشاورزی در ایران بود. حضور این طبقه ملاک جدید برای کشاورزان مازندران و گیلان، پیامدهایی به‌دنبال داشت که در ادامه آنها را واکاوی می‌کنیم:

  • مهم‌ترین آسیب در جریان‌های اصلاحی شخصیت‌گرا، نه تنها در چگونگی مناسبات نخبگان موثر، که نیز برآمده از دخالت برداشت‌ها و اغراض شخصی است که در غیاب یک جریان اداری مستقل و روشمند، هرگونه فرآیند رو به رشدی را اگر نه متوقف، که منحرف یا کند می‌سازد. مهم‌ترین پیامدهای آن عبارتند از برداشت‌های سطحی بر پایه عینیات و بنابراین عدم فرهنگ‌سازی و بسترسازی برای تداوم نوسازی و نیز تعمیم ویژگی‌های شخصیتی و برداشت‌های شخصی به جای الگوسازی مدون، یکسان و هماهنگ.

  • مورخان از روز 16 اردیبهشت به‌عنوان آغازگاه ساخت رصدخانه مراغه یاد کرده‌اند. این رصد خانه که در دوران وزارت خواجه‌نصیر طوسی ساخته شده از مهم‌ترین دستاوردهای علمی قرن هفتم محسوب می‌شود. در این رصد خانه کتابخانه‌ای شامل ۴۰۰ هزار جلد کتاب و ابزارهای اخترشناسی فراهم شده است. این رصد خانه در اثر زلزله ویران شده است. پرویز ورجاوند و همکارانش در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی به کاوش در محوطه رصدخانه مراغه پرداختند و قسمت‌های مختلف آن را شناسایی کردند. ساختمان اصلی این رصدخانه به شکل برجی استوانه‌ای ساخته شده بود.

  • نخستین کارخانه نساجی نو اروپایی در دهه 1850 پدید آمد؛ اما بخش منسوجات با فعالیت‌های خانگی و با مقیاسی کوچک برتری اش را حفظ کرد. ریسیدن پشم و پنبه در خانه و کارخانه‌های نو، شغل بسیاری از زنان کارگر بود. زنان در کانون تولید پنبه و ابریشم برای مصرف خانواده و بازار در گیلان، مازندران، کاشان، یزد و اصفهان به سر می‌بردند. صادرات اصلی ایران تا پیش از کشف و استخراج نفت، محصولات کشاورزی و صنایع دستی بود. بنابراین فرآورده‌های زنان در بازارهای ملی و بین‌المللی فروخته می‌شد. کتاب تاریخ اقتصادی چارلز عیسوی این مدارک را از تجارت صادراتی ایران عرضه می‌کند:

  • پروین بهمن‌پور
    *جعفر شهری راوی تهران قدیم درباره قانون و مقررات اجاره‌نشینی که امروزه با مدرن‌شدن زندگی حتی تصور رعایت آن بین مالک و مستاجر بعید به‌نظر می‌رسد، نوشته است:

جستجوی پیشرفته