آرشیو اخبار : %D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE %D9%88 %D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF
-
دیپلماسی در فشار جهانی
در تاریخ معاصر ایران یکی از مهمترین چهرههایی که همواره در وصف او با نقد و مدح سخن گفته میشود، «دکتر محمد مصدق» است. کسی که ایستادگی وی با کمک همراهانش سرانجام به ملی شدن صنعت نفت در ایران انجامید و مسیری جدید را پیشروی ایران و دیگر کشورهای جهانسوم گشود تا به مدد آن از تاراج دارایی خود در دوران استعمار جلوگیری کنند. سیاست داخلی مصدق در تعامل با شاه، دربار و نیروهای اجتماعی نظیر گروههای مذهبی و چپ بسیار مورد نقد و بررسی قرار گرفته است اما کنش او در صحنه سیاست خارجی، زمانیکه به تجمیع نسبی خواستههای این گروهها در آن عرصه نائل آمد، بسیار قابلتوجه بود و کمتر به آن پرداخته شده است. دکتر کریم سلیمانی، عضو هیاتعلمی گروه تاریخ دانشگاه شهیدبهشتی در نخستین کنفرانس تاریخ روابطخارجی ایران کوشید در قالب سخنرانی… -
اصلاحات نظام قضایی در عصر ناصری
ناصرالدین شاه اندیشههای اصلاحطلبی را در همان سالهای اول سلطنتش به کلی کنار گذاشت و چنان کاملا تسلیم عناصر محافظهکار دربار شد که تقریبا میتوان گفت به اسارت آنها درآمد. اگر چه کوشید از طریق جا به جا کردن مداوم اولیای دولت، قدرت فردی وزیران را متعادل نگه دارد و با آنکه شماری از چهرههای اصلاحات هم هنوز در مقامات دولتی باقی مانده بودند، با این حال تلاش شاه برای بیرون آوردن انحصار قدرت از چنگال بزرگان قاجار و رجال دیوان قضایی روی هم رفته به موفقیتی نرسید. -
نجمالدوله و ورود نجوم به دارالفنون
اعتضادالسلطنه در ابتدای پذیرش مسوولیت دارالفنون، علیمحمد اصفهانی (ریاضیدان ملقب به غیاثالدین جمشیدثانی) را از اصفهان به تهران آورد و از او برای برگزاری امتحانات یا سنجش وضعیت کلی دارالفنون، استفاده کرد. به این ترتیب فرزند نوجوان علیمحمد که عبدالغفار نام داشت وارد دارالفنون شد. -
روزی که «شاه رفت»
«شاه رفت» از آن تیترهای به یاد ماندنی تاریخ ایران است؛ تیتری که غلامحسین صالحیار، روزنامهنگار برجسته در روز 26 دی ماه سال 1357 بهثبت رساند. صالحیار، سردبیر وقت روزنامه اطلاعات در خاطرات شفاهی خود که سیدفرید قاسمی آن را نقل کرده، میگوید: «... چون رفتن شاه قطعی است و توانستهایم تاریخ و حتی ساعت پرواز را هم بهدست بیاوریم باید پیشبینی کارها را بکنم. میدانم در ساعتی که پرواز انجام میشود، رساندن عکس به روزنامه و انعکاس جزئیات چگونگی انجام این حادثه مهم مقدور نیست. -
شگفتیهای عملکرد اقتصاد ایران
نرخ تورم از سال 1352 دورقمی شد و در سال 1356 یعنی سال پایانی برنامه پنجم، به 9/24 درصد رسید. دولت برای کنترل تورم، از یک سو، واردات ارزان با نرخ ارز پایین را مورد تشویق قرار داد و از سوی دیگر، دست به دامن سیاست کنترل قیمت و مبارزه با گرانفروشی شد. واردات گسترده به تولید داخلی لطمه زد و کنترل قیمتها که کاملا غیرموثر بود به نارضایتی گسترده فعالان اقتصادی دامن زد. نرخ رشد متوسط سالانه برنامه پنجم به 7/6 درصد کاهش یافت که تقریبا نصف رقم مشابه در برنامه چهارم بود. متوسط نرخ رشد بهرهوری کل بخشهای اقتصادی در برنامه پنجم به 4/1درصد کاهش یافت که نسبت به رقم مشابه خود در برنامه چهارم کمتر از نصف بود. از سال 1355 نرخ رشد بهرهوری منفی شد. حال، پرسش این است که عملکرد شگفتیآور اقتصاد ایران را چگونه میتوان توضیح داد. -
تاریخ تذکره عبور و مرور در ایران
در دوره قاجار نخستینبار با آغاز فرآیند نوگرایی به احیای مفهوم هویت ملی و ناسیونالیسم پرداخته شد. همزمان با آغاز این فعالیت تعریفی نوین از ملت در قالب یک مجموعه واحد با زبان، فرهنگ، سرزمین مشترک در جریان مشروطهخواهی شکل گرفت. با شکلگیری مرزهای نوین و پس از آن تاکید بر لزوم حفظ و حفاظت از مرزهای سرزمینی مشترک و از سوی دیگر رسمیت یافتن دستگاه دیپلماسی موجب شد قوانین جدیدی از طرف دولتمردان وضع و به کارگزاریها و مناطق مرزی ابلاغ شود تا براساس آن ورود و خروج افراد محدود شده و تحت نظر آنها قرار گیرد.