شماره روزنامه ۵۹۹۲
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • دوره صفویه در تاریخ ایران نقطه عطفی در روابط خارجی این کشور به ویژه در سطح بین‌المللی به‌شمار می‌آید. پیش از آن عمدتا مناسبات خارجی به سبب محدودیت‌های حمل‌ونقل و رفت و آمد به کشورهای همسایه معطوف می‌شد و کمتر پیش می‌آمد که پیکی از سرزمین‌های دور دست به دربار پادشاهان ایران مراجعه کند. در این زمان با توجه به تحولات پدید آمده در مغرب زمین و نیاز کشورهای غربی، همچنین چالش‌های صفویه با همسایگان برای نخستین بار امکان ارتباطات بین‌المللی فراهم آمد و متعاقب آن دولت صفوی ناچار شد به تنظیم این گستره جدید از روابط اقدام کند. دکتر انور خالندی، استاد تاریخ دانشگاه سنندج در نخستین کنفرانس تاریخ روابط بین‌الملل ایران کوشید تا تلاش‌های صفویه به منظور ساماندهی به ارتباطات خارجی این کشور را بررسی و آن را در قالب الگوهای روابط…
  • با گاری‌ای که متعلق به یک نفر گاریچی قفقازی موسوم به صفر دلی یعنی صفر دیوانه بود و گاری بسیار تازه و پاکیزه‌ای داشت با چهار اسب بسیار ممتاز حرکت کردیم. این قفقازی‌های تبعه روسیه در آن وقت در ایران و مخصوصا در خراسان زیاد بودند زیرا اینها حامی داشتند و تبعه روس بودند. تجار مال‌التجاره را با اینها حمل می‌کردند زیرا از تعدی بیشتر مصون بودند. یک نوع ضمانتی بود زیرا اگر سرقتی واقع می‌شد با فشار روس‌ها مال مسترد می‌شد. دزدها و راهزن‌ها خود احتراز داشتند که گاری متعلق به اتباع روس‌ها را غارت کنند. مسافر هم به همین دلیل وسایل نقلیه روس‌ها را بر سایر وسایل ترجیح می‌داد.
  • ژرار دُوبرو، اقتصاددان بزرگ فرانسوی و برنده نوبل اقتصاد 31 دسامبر سال 2004 در سن 83 سالگی درگذشت. او در سال 1983 به خاطر طرح «کاربرد روش‌های نوین تحلیلی در نظریه اقتصادی و ارائه نظریه تعادل عمومی با فرمول‌های دقیق ریاضی»، جایزه نوبل اقتصاد را دریافت کرد.
  • اولین کبریت شیمیایی در سال ۱۸۲۷ میلادی توسط «جان واکر» اختراع شد.
  • 10 دی ماه 1316 ایران به 10 استان، 49 شهرستان و 290 بخش تقسیم شد. این تقسیمات بر پایه عرف قدیم بود. در دی ماه سال 1338(ژانویه 1960) این تقسیمات تغییر کرد و 17 استان‌ به وجود آمدند. تعداد شهرها نیز به 145 شهر افزایش یافت.
  • دولت آمریکا اواخر دسامبر سال 1893 بار دیگر بخشی از خاک مکزیک را به مساحت 45 هزار مایل خریداری کرد. معامله بر سر خاک مکزیک بیش از نیم قرن جریان داشت. در ۱۳ مه ۱۸۴۶ آمریکا به مکزیک اعلان جنگ کرد و به این ترتیب جنگ میان دوکشور در آن تاریخ آغاز شد و در فوریه سال ۱۸۴۸ به پایان رسید.
  • اواخر دسامبر سالروز درگذشت «واسکو دوگاما» دریانورد پرتغالی است. او در چنین روزی به سال 1524 میلادی در هند درگذشت. وی 23 ماه مه سال 1498 با چهار کشتی مجهز به 20 توپ و 170 تفنگدار پس از دور زدن دماغه جنوب آفریقا و گذشتن از سواحل شرقی این قاره وارد «کالیکت» در ساحل غربی شبه‌قاره هند شد و با این کار، آغازگر استعمار اروپاییان بر خاور زمین شد. پرتغالی‌ها طی دو دهه چند منطقه در ساحل غربی هند از جمله «گوا»، «دیو» و «دمان» را تصرف کردند و نام مستعمرات پرتغالی هند بر آنها گذاشتند. این مستعمرات را به مدت 4 قرن تا دسامبر 1961 در اختیار داشتند و از آنجا به سایر نقاط آسیا و خلیج‌فارس دست‌اندازی کردند. هلندی‌ها، انگلیسی‌ها و فرانسویان در پی رقابت با آنان پای به این منطقه نهادند.
  • دکتر مصدق و هیات نمایندگی و وکلای بین‌المللی ایران در دیوان لاهه به‌خوبی می‌دانستند که قرارداد شرکت نفت ایران و انگلیس، قرارداد بین یک شرکت تبعه خارجی با دولت ایران بوده و به منزله قرارداد بین دو دولت طبق ادعای غیرواقع انگلستان به‌شمار نمی‌رفت تا مستلزم تعمیم صلاحیت به دیوان بین‌المللی دادگستری باشد. آنها نیز به نیکی به این موضوع واقف بودند که ملی‌سازی و ملی کردن صنعت نفت، از زمره حقوق ملی دولت ایران محسوب شده و رسیدگی به این موضوع در صلاحیت دیوان مزبور نخواهد بود. به باور آنها و درایت درست و موثر دکتر مصدق، قواعد حقوق بین‌الملل، مبتنی برحمایت از اصول و هنجارهای مربوط به حق حاکمیت ملی و حق تعیین سرنوشت و نیز منع دخالت دولت‌های دیگر دراین زمینه بوده و اقدام دولت ایران، در راستای حقوق بین‌الملل و الزامات مندرج…