آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
زلزله تهران آسیبی بزرگ برای یک تمدن
سالهاست هشدار زلزله برای تهران مطرح میشود و هربار که زلزلهای نو از راه میرسد، صداهای بسیاری به فغان و هشدار در رابطه با احتمال وقوع زلزله در شهرهای بزرگ بهویژه تهران بلند میشود. زمانیکه در 1164 ه.ش آقامحمدخان قاجار ده تهران را به دلایل استراتژیک به جهت نزدیکی به استرآباد به پایتختی برگزید، هرگز هیچ یک از این ملاحظات برای وی مطرح نبود. تهران در آن زمان دهی بود که از محلات گوناگون تشکیل میشد و تمام مناسبات حاکم برآن و نهادهای موجود در این ناحیه به جز حصاری که شاه طهماسب صفوی برگرد آن کشیده بود و چند بنایی که در دوره زندیه در آن ساخته شده بود، سیمای روستایی داشت. بنابراین در آن هنگام آقامحمدخان حتی به زیرساختهای اولیه شهر برای پایتختی نیز توجه نکرده بود چه رسد به ملاحظات زمینشناسی که توجه به آن امری به… -
وظایف کلانتر در شهرهای قدیم
یکی از مقامات سیاسی در اداره شهرهای ایران کلانتر بود که در منابع تاریخی با عنوان رئیس شهر از آن نام بردهاند. در مورد سابقه تاریخی منصب کلانتر بین محققان اختلافنظرهایی وجود دارد. احمد اشرف در مقالهای به نام «ویژگیهای تاریخی شهرنشینی در ایران» این واژه را متعلق به دوره ترکمانان میداند ولی لمبتون معتقد است واژه مزبور نخستین مرتبه در عصر صفویه به کار رفته است. در تایید نظر احمد اشرف چنین میتوان عنوان کرد که اوزون حسن برجستهترین شخصیت سیاسی و نظامی آق قویونلوها، در طول فرمانروایی خود آنچنان تشکیلات و نظامی را بنیان نهاد که اثرات آن زمانی طولانی باقی ماند. چنان که شاید بتوانیم بگوییم قسمتی از نظامات اداری و نظامی صفویه بر سنتهای برجا مانده از آققویونلوها استوار بود. -
تداوم سنتهای مالیاتی
اخراجات، تکالیف، عوارضات و استصوابیات به مجموعهای از مالیاتهایی اطلاق میشود که بنا به صلاحدید حکومتها و نظام مالیاتی ایشان، از مردم گرفته میشد. با توجه به مفاهیم مالیاتهای گرفته شده، این اصطلاحات، مربوط به مالیاتهای غیررسمی بود. -
واردات گندم آمریکایی
14 آذر 1339 نخستین محموله گندم خریداری شده از آمریکا وارد ایران شد. قرارداد مربوط، اوایل نوامبر بر پایه خرید 250 هزار تن گندم امضا و اجرای آن موکول به دریافت وام خارجی شده بود که چند روز پس از آن صندوق بینالمللی پول با دادن وامی به مبلغ 35 میلیون دلار به ایران موافقت کرد. -
نطق معروف امینی
دکتر علی امینی نخستوزیر وقت طی نطقی در 14 آذرماه 1340 در اجتماع معلمان تهران گفت که برای انجام هرگونه اصلاحات در ایران، راهی جز نوعی انقلاب نیست و او ناگزیر است که برای اجرای برنامههای اصلاحی خود به نوعی انقلاب متوسل شود. -
درگذشت مخترع رادار
رابرت واتسون وات، مخترع اسکاتلندی رادار پنجم دسامبر سال 1973 در سن 81 سالگی چشم بر جهان فروبست. -
نامه تزار به کریم خان
در دسامبر سال 1770 میلادی کریم خان زند در عمارتی در شیراز فرستاده روسیه را پذیرفت که رنج سفر 2 هزار و پانصد کیلومتری از سنپترزبورگ تا شیراز را بر خود هموار کرده بود تا پیام تزار روسیه را به فرمانروای ایران برساند. سفیر تزار خبر پیروزی روسیه بر عثمانی را در جنگ دریایی به اطلاع کریمخان رسانید. فرستاده تزار انتظار داشت که کریمخان که دوبار با عثمانی بر سر بصره جنگیده بود از شنیدن خبر شکست دریایی عثمانی خرسند شود که کریم خان ابرو در هم کشید و خطاب به سفیر تزار گفت شکست ملت دیگر ما را شاد نمیکند و سفیر تزار (طبق نوشتههای بهجای مانده از او، به قلم خودش) شوکه شد و بعدا به تزار گزارش داد که اتحاد با کریمخان را ضد عثمانی فراموش کند و اضافه کرده بود که کریمخان با همه رهبرانی که دیده، درباره آنان شنیده و در کتب… -
اسطرلاب
اسطرلاب، ابزاری بوده که در جهان باستان برای تعیین وضعیت ستارگان نسبت به کره زمین بهکار میرفته است. اسطرلاب، در سهگونه اسطرلاب خطی، اسطرلاب صفحهای و اسطرلاب کروی ساخته میشدهاست. -
نحوه وصول مالیات صنفی
مالیات صنفی در کنار سه نوع مالیات ارضی، خالصجات و سربازی (خانواری) یکی از انواع مالیات مستقیم و نوعی مالیات بردرآمد محسوب میشد که در مقاطع مختلـف تـاریخی از کسبه و پیشهوران شهرها اخذ میشد. هر صنفی موظف بود مبلغ مشخصی مالیات بپـردازد کـه آن مبلـغ ازسوی روسـای صـنف بـین افـراد آن صـنف سرشـکن و وصـول میشـد.