شماره روزنامه ۵۹۸۹
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • زلزله 3/ 7 ریشتری‌ای که شامگاه روز یکشنبه سراسر غرب کشور و چند شهر عراق و اقلیم کردستان را لرزاند در تاریخ بارها اتفاق افتاده است. جغرافیدانان قدیم دست‌کم متفق‌القول بوده‌اند که دو شهر بزرگ و متمدن «حلوان» و «دینور» در اثر زلزله کاملا ویران شده است. حلوان نام یکی از شهرهای مهم دوره ساسانیان است که بنای آن را به قباد ساسانی نسبت می‌دهند. در واقع این شهر مرکز استانی به نام «شاذفیروز» بوده است که 5 طسوج (کرانه) به «پیروز کواز» «جبال»، «صیمر»، «اربل» و «خانقین» را در برداشته است.
  • سفرِ عتبات ناصرالدین شاه قاجار، در فاصله زمانی (۲۰ جمادی‌الثانی تا اول ماه ذیحجه سال۱۲۸۷ ه.ق) روی داد، یعنی سه سال قبل از سفر اول فرنگستان. این مسافرت حدود ۵ ماه طول کشید. در این سال ناصرالدین شاه، ظاهرا بدون مقدمه آهنگ سفر به عتبات را کرد، البته از قبل قرار چگونگی پذیرایی از وی و اردویی که باید همراه باشد بین دربار عثمانی و سفیر ایران در آنجا (میرزا حسین‌خان مشیرالدوله، صدر اعظم بعدی) داده شد. اردوی همراه شاه عبارت بود از اکثر شاهزادگان، رجال و حرمخانه. نیز افواج سواره و توپخانه اردو را همراهی می‌کردند. ریاست این اردو با سلطان مراد میرزا حسام‌السطنه بود.
  • 24 آبان ماه 1358 کار تدوین متن قانون‌اساسی جمهوری اسلامی ایران به پایان رسید. این قانون از سوی نمایندگان مجلس خبرگان قانون‌اساسی به تصویب رسید و به همه‌پرسی مردم گذاشته شد. قانون‌اساسی تصویب شده دارای یک مقدمه، 12 فصل و 175 اصل بود.
  • 24 آبان ماه به‌عنوان روز کتاب و کتابخوانی نامگذاری شده است. اگر چه در اثر فضای مجازی، آمار مطالعه در ایران حاکی از یک وضعیت تاسف‌برانگیز است اما همچنان باید به رشد کتابخوانی امیدوار بود. سرانه مطالعه در ایران حدود 2 دقیقه برآورد شده که این میزان در ژاپن 90 دقیقه و در انگلستان 55 دقیقه است. براساس گزارش یونسکو، مردم ژاپن از نظر عادت به کتابخوانی جایگاه نخست را در جهان را دارند و 91 درصد از مردم این کشور به‌طور معمول کتاب، روزنامه و مجله می‌خوانند.
  • 5 نوامبر سال 1920 «جامعه ملل» که در پی جنگ جهانی اول برای جلوگیری از وقوع جنگ دیگری ایجاد شده بود با شرکت نمایندگان 41 کشور و بدون حضور آمریکا و روسیه نخستین جلسه خود را در ژنو تشکیل داد.
  • در سال‌های میانی دهه سی شمسی یعنی تقریبا در آستانه اجرای پروژه مدرنیزاسیون از سوی حکومت پهلوی، ساکنان شهری کمتر از یک‌سوم جمعیت کل کشور را در بر می‌گرفتند. 1) این نرخ جمعیت شهرنشینی در ایران، طی میانه دهه پنجاه شمسی به حدود نصف مجموع جمعیت ایران رسید. 2) با این اوصاف مقارن پایان برنامه مدرنیزاسیون در ایران تقریبا نیمی از جمعیت کشور در مناطق شهری می‌زیستند که این بیانگر کاهش صبغه پررنگ الگوی زیست روستایی و برجستگی مدل زندگی شهری در میان ساکنان ایران زمین در پایان دوره مدرنیزاسیون است. من حیث‌المجموع تعداد جمعیت شهرنشین در ایران طی بیست سال تقریبا سه برابر شد که رقم قابل مقایسه‌ای است.
  • کتاب‌های فارسی ابتدا نه در ایران، بلکه در کشورهای هندوستان، قلمرو عثمانی و مصر و بعضی از کشورهای اروپایی به چاپ رسیدند. نخستین چاپخانه برای چاپ کتاب‌های فارسی در سال ۱۸۱۰ میلادی در هندوستان توسط انگلیسی‌ها در کلکته تاسیس شد. در تبریز تا سال ۱۳۰۰ هجری قمری ۲۰۰ عنوان کتاب چاپ سنگی به چاپ رسیده است. چاپ سنگی خیلی زود در اصفهان و شیراز و ارومیه و دیگر شهرها رواج یافت.
  • تمدن و تجدد اروپایی تا اندازه‌ای به ایران هم سرایت کرده است.