شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • ترجمه: مهرناز زاوه
    نوامبر امسال صد و سی و سومین سالروز تولد هری فرگوسن، مخترع تراکتور است. هری جورج هری فرگوسن یک مهندس و مخترع بریتانیایی زاده ایرلند بود که به‌خاطر نقشش در پیشرفت تراکتورهای مدرن کشاورزی و همچنین ساخت اولین ماشین چهارچرخ فرمول یک به اسم فرگوسن پی۹۹ شناخته‌شده است. او همچنین اولین ایرلندی بود که هواپیمای خودش را ساخت و با آن پرواز کرد. امروز نام او بر سر در شرکت مسی فرگوسن، شرکت صنایع سنگین آمریکایی، به چشم می‌خورد.
  • استادسیس یا استاذسیس یک ایرانی بود که در سال ۱۵۰ هجری در خراسان علیه عباسیان قیام کرد. در مدتی اندک چنانکه طبری و ابن‌اثیر روایت کرده‌اند، سیصد هزار مرد بدو گرد آمدند.
  • بیستم آبان ماه 1336 هیات وزیران ایران، بحرین را به‌عنوان استان چهاردهم ایران تصویب کرد. بحرین از زمان‌های قدیم همواره قسمتی از سرزمین ایران بود، اما در دوره انحطاط قاجاریه، دولت انگلستان از ضعف دولت مرکزی استفاده و به موجب قراردادهایی که در سال‌های 1820، 1861، 1880 و 1892 با بحرین منعقد کرد، به تدریج بر نفوذ خود در آن سرزمین افزود و بعدها مدعی شد که از زمان قرارداد 1820 دولت انگلستان شیخ بحرین را مستقل می‌شناخته است. دولت ایران نسبت به این امر معترض بود و حتی در نوامبر 1927 مساله بحرین را به جامعه ملل ارجاع کرد، ولی راه حلی در این مورد به دست نیامد. پس از جنگ جهانی دوم لوایحی در ایران به تصویب رسید و به موجب آن دولت ایران موظف شد نسبت به احقاق حقوق ایران در بحرین اقدام کند. ایران در سال 1958 نیز از شیخ سلمان…
  • نهم نوامبر ۱۹۳۸ میلادی نقطه عطفی در تاریخ آلمان به‌شمار می‌رود. از این تاریخ نژادپرستی نازی‌ها ابعاد دیگری به خود گرفت. «مرکز بین‌المللی خدمات برای ردیابی» بیش از ۵۰ میلیون سند از جنایات ناز‌ی‌ها را گردآوری کرده است. تا صبح آن روز در سراسر آلمان حدود ۲۸۰۰ کنیسه وجود داشت که بسیاری از آنها قدمتی طولانی داشتند.
  • در نیمه دوم قرن نوزدهم یعنی در سال‌های سلطنت ناصرالدین‌شاه اقتصاد جامعه ایران هر چه بیشتر در نظام جهانی سرمایه‌داری ادغام شد، سرازیر شدن سیل کالا و سرمایه‌های خارجی و سیاست‌های اقتصادی ضدملی دستگاه حکومتی و عوامل مختلف دیگر در این دوره بر بازاریان آسیب‌های زیادی وارد کرد. شکاف میان بازرگانان، کاسبکاران و پیشه‌وران متوسط الحال که نه از حمایت دولت برخوردار بودند و نه حاضر به همکاری با بیگانگان یا تجار بزرگ و بازرگانی که نقش دلال صاحبان سرمایه بیگانه را برعهده گرفته بودند از یکسو و خصومت شدید و پایان‌ناپذیر آنان با قدرت‌های خارجی و حکومت قاجار به تدریج موجب واکنش خودجوش و سازمان یافته آنان به شکل‌های مختلف بست‌نشینی، راهپیمایی، مهاجرت، تعطیلی و اعتصاب بازار و شورش خیابانی و نهضت‌های مردمی شد که در تمام اشکال…
  • زنان درباری نسبت به سایر زنان به نوعی آزادتر بوده و بار اقتصادی کمی را بر دوش می‌کشیدند و شاید به همین دلیل است که فعالیت‌هایی که از این دسته از زنان درباری سر زده، اغلب در جهت ارضای علاقه خودشان بوده است. وجود زنان خوشنویس و شاعر در دربار قاجار تا حد زیادی می‌تواند گویای این مطلب باشد. زنانی که از طبقه درباری دارای شأن و شوکت و مورد حمایت شاه بودند.
  • اهمیت تجاری بازار تهران و رشد کشاورزی اطراف تهران، نخستین عامل شهر شدن آن بود. پس از آن باید به عوامل دیگر یعنی موقعیت ارتباطی و نظامی آن، موقعیت زیارتگاهی امامزاده عبدالعظیم و سیدحمزه که صفویان وی را جد خود می‌دانستند و موقعیت شکارگاهی آن اشاره کرد.