شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • خاطرات جعفر شریف‌امامی عنوان کتابی است که در 1380 از سوی «انتشارات سخن» به چاپ رسید. شریف‌امامی بیان خاطرات خود را در سال 1361 به دعوت «طرح تاریخ شفاهی ایران» در هاروارد و در منزل خود در نیویورک آغاز کرد و آن را تا سال 1362ادامه داد. این خاطرات براساس ادعای مصاحبه‌کننده نیمه تمام مانده و رخداد‌های دهه‌‌‌های 40 و 50 را شامل نمی‌شود.
  • بهترین نوع شال در دوره قاجار در کرمان بافته می‌شد. شهر کرمان و نواحی اطراف آن از بهترین مناطقی بود که صنعت شالبافی را ترقی داد و نقش چشمگیری در رونق شالبافی ایران داشت. صنعت عمده کرمان شالبافی بود. این شال در مقایسه با پارچه‌هایی از این نوع که در کشمیر بافته می‌شد از ظرافت کمتری برخوردار بود اما قیمت آن ارزانتر و نقوش آن متنوع‌تر و رنگ آن به همان زیبایی و ثبات بود. پیشینه شالبافی در کرمان به قبل از دوره قاجار بازمی‌گردد. بارتولد در مورد پیشینه شالبافی و قالی‌بافی در کرمان و بم می‌نویسد: «.... در آن زمان (قرن دهم میلادی) بافتن شال‌های کرمان که تا به امروز معروف است در بم تمرکز یافته بود»
  • 15 آبان ماه 1357 کابینه جعفر شریف‌امامی سقوط کرد. در تابستان آن سال که سراسر ایران را تظاهرات و اعتصاب دربر گرفته بود، محمدرضا شاه پهلوی برای جلوگیری از بحران و انقلاب مسوولیت نخست‌وزیری را با اختیارات تام به او سپرد. شریف‌امامی با ایراد چند نطق مخصوصا نطق معروف او «من شریف امامی بیست روز پیش نیستم» دولت آشتی ملی را تشکیل داد که ظاهرا از مردم حمایت می‌کرد و خود را از خاندان روحانیون معرفی کرد.
  • 14 آبان ماه 1358 دولت موقت مهندس مهدی بازرگان استعفا داد. بنا به گزارشی که در پایگاه «اسناد انقلاب اسلامی» منتشر شده دلایل استعفای دولت موقت را می‌توان در دو دسته و بخش بررسی کرد، برخی دلایل و زمینه‌های استعفای دولت موقت، تاکتیکی بوده و برخی از آنها راهبردی است؛ به این معنا که برخی از دلایل، ریشه‌ای و بنیادین بوده و ارتباطی با مسائل موقت سیاسی نظیر اخراج گروه‌های انحرافی از دولت، اشغال سفارت و... ندارد بلکه از بنیان و ریشه با اصل یک جریان و بینش اختلاف دارد.
  • در سال ۱۳۳۰ خورشیدی، باستان‌شناس آلمانی ویلهلم کونیک و همکارانش در نزدیکی تیسفون ابزارهایی از دوران اشکانیان را یافتند. پس از بررسی معلوم شد که این ابزارها پیل‌های الکتریکی هستند که به‌دست ایرانیان در دوران اشکانیان ساخته شده و به‌کار برده می‌شده‌اند.
  • هلندی‌ها از منظر تجارت به ایران می‌نگریستند و بیشتر به مسائل مادی توجه داشتند. آنان در این میان درباره ایرانیان داوری‌هایی کرده‌اند که گاه پیش‌داوری به‌شمار می‌آمده است. پاره‌ای خوی‌ها و عادت‌های ایرانیان نیز در این روایت‌ها بازتاب یافته است. مثلا یکی از ماموران هلندی می‌نویسد ایرانیان مانند گربه‌اند، هرچه بیشتر فشارآوری، بیشتر کشیده می‌شوند. اینگونه داوری‌ها وجود دارد، گرچه ماموران هلندی نیز گاه در بازی‌های ایرانی‌ها وارد می‌شدند.
  • برای شناسایی تجار علاوه بر آگاهی از ساخت درونی این طبقه، ضروری است به روابط آنها با دیگر گروه‌های اجتماعی، از جمله دولت، حکام، علما، مردم، روشنفکران، اصناف و صراف‌ها نیز توجه شود از لحاظ تعداد این گروه در دوره قاجار دو نظر متفاوت مطرح شده است.
  • «نیاز چندانی به پیشگویی یا تحلیل سرآمدان داخلی یا ناظران رسمی و غیررسمی خارجی برای شناخت فرد یا جریانی که رهبری جنبش ضدشاه را برعهده داشت، نبود. در این زمان دیگر آیت‌الله‌العظمی خمینی آشکار و انکارناشدنی به رهبر بی‌چون و چرای انقلاب اسلامی تبدیل شده بود.
  • داده‌های کمی نشانگر آن است که به‌دنبال اجرای قانون انحصار، در مدت یک سال 1310 ش/ 1931 م تراز تجارت خارجی مثبت شد؛ اما این روند در سال‌های بعد تداوم نیافت و میزان واردات بر صادرات فزونی گرفت.