شماره روزنامه ۵۹۹۲
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • ماهیت عملکرد تجار و دولت در ایران عصر صفوی به شرایط و مقتضیات زمانی بستگی داشت. گاهی مقامات دولتی بر حسب وابستگی‌های مکانی، قومی و مذهبی با تجار معامله می‌کردند. کمپانی‌های اروپایی امتیازها و دخل و خرج خودشان را داشتند یا طبق توافقاتی که در شرایط خاص تاریخی یا بر اثر مذاکرات طولانی پذیرفته و مشخص شده بود، از عوارض راه و بندر معاف شده بودند.

  • در پی پدید آمدن اختلاف‌نظر میان ایران و کنسرسیوم نفت که از هفتم آبان 1345 خورشیدی هشت سال پس از تصویب قرارداد طرفین در پارلمان ایران، آشکار شده بود اول نوامبر این سال اورل هریمن، دیپلمات کارکشته آمریکایی و مشاور ویژه هری ترومن، برای رفع اختلاف وارد تهران شد. همزمان 30 نماینده هم از جانب شرکت‌های عضو کنسرسیوم به همین منظور وارد تهران شدند.هریمن از دهه 1950 بارها برای حل مساله نفت و مسائل مربوط به روابط ایران و آمریکا وارد تهران شده بود. درجریان اختلاف دکتر مصدق با انگلستان بر سر نفت، وی چندین هفته در تهران اقامت کرده بود. باوجود این، هریمن در کتاب خاطراتش همه حقایق درباره این مسافرت‌ها را بیان نکرده است.

  • یکم نوامبر سال 1765 میلادی «قانون تمبر» مصوب پارلمان انگلستان به اجرا گذاشته شد. این قانون مالیات تازه‌ای از جانب دولت انگلستان بر مهاجرنشینان انگلیسی در آمریکای شمالی وضع می‌کرد که موجب اعتراض آنها شد و جنبش استقلال طلبی در آمریکای شمالی پا گرفت. این اعتراض کمتر از یازده سال بعد، در چهارم ژوئیه سال 1776 منجر به صدور اعلامیه استقلال مهاجرنشینان شد و فدراسیون آمریکای شمالی به‌وجود آمد. دولت لندن از ده‌ها سال پیش از آن، از مهاجرت اسکاتلندی‌ها و ایرلندی‌ها به آمریکای شمالی استقبال کرده بود تا آنها از بریتانیا رانده شوند؛ غافل از اینکه آنان در آمریکا هم دست از مخالفت بر نخواهند داشت و هسته اولیه جنبش استقلال‌خواهی را همین اسکاتلندی‌ها و مهاجران ایرلندی‌تبار به‌وجود آوردند.

  • دهم آبان 1357 در اوج انقلاب و پس از آغاز اعتصاب کارکنان صنعت نفت و قطع صادرات آن، شاه پسرش را (که در آن زمان 18 ساله بود) با یک پیام شفاهی به دیدار جیمی کارتر رئیس‌جمهوری آمریکا فرستاد. رسانه‌های آمریکا نوشته بودند که شاه به تجدید انتخاب جرالد فورد کمک مالی کرده است. شاه با روسای‌جمهوری آمریکا از حزب جمهوری‌خواه مانند آیزنهاور، نیکسون و فورد و همکاران آنان مناسبات بهتری داشت. دموکرات‌ها به‌ویژه جان اف. کندی و جیمی کارتر اصرار به دموکراتیزه شدن ایران، رعایت کامل قانون اساسی و کاهش مداخلات شاه در امور دولتی داشتند.

  • اول نوامبر 1957 پل معلق مکیناک در ایالت میشیگان ایالات‌متحده افتتاح شد. طول این پل 1158متر است که در زمان خود جزو آثار بی‌نظیر مهندسی بود. پل مکیناک که بیشتر به نام «بیگ مک» مشهور است، بخش‌های بالایی و پایینی میشیگان را به هم متصل می‌کند. این پل توسط طراح مشهور جهان، دیوید استینمن طراحی شده است.

  • در مورد اختراع قطب‌نما روایت‌های زیادی وجود دارد. تنی چند از دانشمندان آن را به چینی‌ها یا حتی ایتالیایی‌ها نسبت می‌دهند.

  • طبق تاریخ، بنیاد کاروانسراها در ایران از زمان هخامنشی آغاز می‌شود. هرودوت، مورخ یونانی در کتاب پنجم خود از ساختمان‌هایی نام می‌برد که توسط هخامنشیان بین شوش و سارد ساخته شده بود.

  • بیشتر مسافران خارجی در سفرنامه‌های خود وصفی از برج کبوتر در دشت مرکزی ایران آورده‌اند. شرح بروگش در این باره گویا است. او در وصف: «دشت پر آب و سر سبز تهران در نزدیکی اصفهان» می‌نویسد: «در این دشت در فواصل مختلفی از یکدیگر برج‌هایی دیده می‌شد که آنها را برج‌های کبوتر می‌نامیدند.

  • «در این شهر(نیشابور) کاروانسرا‌های زیادی وجود دارد که در آن همه‌گونه مال‌التجاره یافت می‌شود.»

جستجوی پیشرفته