شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • نجوم یکی از علوم کهن است و از زمان‌های ما قبل تاریخ درحال حرفه‌ای شدن بوده است. نجوم مدرن بر بسیاری از تئوری‌های فیزیکی قابل قبول مانند قوانین حرکت نیوتن و قانون جاذبه عمومی وی متکی است.نجوم در گذشته علمی بود که هرکسی می‌توانست از آن بهره ببرد. بسیاری از افراد به واسطه استفاده از علم نجوم برای عملکردهای مفیدی مثل زمان‌سنجی یا راهیابی در دریا پر آوازه شدند.
  • طاعون ازجمله بیماری‌های خطرناک و اضطراب‌آوری بود که در ایران عصر صفوی بروز یافته و تلفات زیادی به همراه داشت. با توجه به اولویت گزارش مسائل سیاسی در منابع تاریخی، پرداختن به مسائل اجتماعی همچون شیوع بیماری‌ها چندان مورد التفات نبوده است و اگر ذکری از بیماری‌ها به میان آمده اغلب به‌صورت بسیار اندک به شیوع و تلفات جمعیتی آن اشاره شده است که در این بین دو بیماری طاعون و وبا به سبب تلفات زیاد، از اهمیت بیشتری برخوردار بودند و در اغلب منابع توأمان مورد اشاره قرار گرفته‌اند.
  • 23 مهرماه سال 366 ه.ش رصدخانه دیلمی ایران به مدیریت «ابوسهل کوهی طبری» آغاز به کار کرد. کوهی طبری از مردم طبرستان بود و در ایام سلطنت عضدالدوله و شرف‌الدوله در بغداد می‌زیست. او به دستور شرف‌الدوله رصدخانه‌ای در بغداد بنا کرد و در آن به رصد پرداخت.
  • 23 مهرماه 1330 قطعنامه دولت انگلستان ازسوی شورای امنیت سازمان ملل متحد مسکوت گذاشته شد. این اتفاق پنج روز پس از سخنرانی دکتر محمد مصدق در دفاع از حقوق ملت ایران در مورد ملی شدن صنعت نفت روی داد.
  • 23 مهرماه 1332 سد و تونل آبرسانی کوهرنگ، در دره شیخ‌علی خان اصفهان گشایش یافت. نخستین بررسی‌ها برای انتقال آب رودخانه بیرگان به حوضه زاینده‌رود به سال‌های پس از جنگ دوم جهانی بازمی‌گردد. در نتیجه این بررسی‌ها طراحی و اجرای بند انحرافی و تونل اول کوهرنگ به مهندسان مشاور الکساندر گیپ واگذار شد. این تونل ۲۹۰۰ متری به‌طور میانگین سالانه حدود ۲۵۵ میلیون متر مکعب آب را به حوضه زاینده‌رود منتقل می‌کند.
  • در 23 مهر ماه 1357 اعتصاب‌های کارگری وارد مرحله‌ای تازه و بحران‌زا برای حاکمیت شد. در این روز کارکنان کارخانه سیتروئن، نیروگاه اتمی، زغال‌سنگ دامغان، نساجی یزد، پالایشگاه شیراز و آب و برق منطقه‌ای کرمان دست به اعتصاب زدند.
  • میرزا آقاخان کرمانی با طعنه و طنز نسبت به دیدگاه مورخان رسمی زمانه‌اش در بازنمایی وقایع ایام سلطنتش نوشته بود که چاپلوسی را به حدی رسانده‌اند که سر خاقان گیتی ستان را که از فرط سفاهت نیم ملک خود را بر باد داده، به سپهر برین رسانده‌اند.
  • انقلاب 1905 روسیه نه تنها تاثیر بسیار مهمی در ایران نهاد بلکه تاثیر اقتصادی هم گذاشت؛ به‌دلیل حجم زیاد تجارت با روسیه وضع اقتصادی ایران در 1905 (1284ه.ش) خراب شد و تورم بالا گرفت. قیمت کالاهای اساسی، از قبیل شکر و گندم به ترتیب 33 درصد و 90 درصد افزایش یافت و این امر نارضایتی مردمی را در پی داشت. اعمال عوارض گمرکی در فوریه 1903 (بهمن 1281) اوضاع اقتصادی دشوار تهران را وخیم‌تر کرد که به سلسله اعتراض‌های تاجران در 1905 (1284ه.ش) منجر شد.
  • بازارهای تهران بسان دالان‌های دراز سرپوشیده‌ای ساخته شده است که از بالا نور می‌گیرد. داخل این دالان‌ها در هر دو سو دکان‌هایی در فرورفتگی‌ها قرار گرفته است.
  • خراسان هم از لحاظ استحکامات و هم اهمیت تجاری که پیوسته محل عبور و مرور تجار ایرانی و هندی است، همیشه مورد نظر طرفین بوده است. منبع: تاورنیه، ژان باپتیست، (1369)، سفرنامه، ترجمه ابوتراب نوری، با تصحیح حمید شیرانی، تهران، کتابخانه سنایی و کتابفروشی تایید اصفهان، چاپ چهارم.