شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • کتاب «خلیج‌فارس: تاریخ سیاسی اقتصادی پنج شهر بندری 1500-1730» اثر نویسنده پرآوازه هلندی، ویلم فلور، مورد توجه رودی ماته، استاد مطالعات تاریخی دانشگاه دلور قرار گرفته است تا به نقد و بررسی آن در مجله «مطالعات ایرانی» بپردازد. همه اهتمام ماته این است تا ضمن بررسی فصول هفتگانه کتاب، به موضوع تحولات سیاسی این منطقه در فاصله سال‌های 1500 تا 1730 میلادی بپردازد و پیوستگی‌های آن را با مسائل اقتصادی مورد مداقه قرار دهد. درهم‌تنیدگی سیاست و اقتصاد از عمده‌ترین محورهایی است که او با تکیه بر آن به نقد کتاب فلور می‌پردازد و تاریخ پنج شهر بندری خلیج‌فارس را در پرتو تحولات سیاسی و اقتصادی آن مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

  • نصرالله حدادی

    ۱- نامه جعلی منسوب به امیرکبیر که گفته می‌شود خطاب به ناصرالدین شاه نوشته شده چند سالی است که در فضای مجازی دست به دست می‌شود. این سند در هیچ‌یک از کتب معتبری که درباره امیرکبیر نگاشته شده یا اسناد و مدارک و نامه‌هایی که از او به چاپ رسیده است تا به امروز مشاهده نشده است. از جمله در دو کتاب نامه‌های امیرکبیر، تصحیح و تدوین سیدعلی آل‌داوود، نشر تاریخ ایران، ۱۳۷۱ و همچنین اسناد و نامه‌های امیرکبیر، نگارش و تدوین سیدعلی آل‌داوود، سازمان اسناد ملی، ۱۳۷۹، هیچ‌گونه اشاره‌ای به این نامه نشده است.

  • ۱۳ ژوئیه ۱۵۳۴، نیروهای سلطان سلیمان عثمانی درجریان لشکرکشی دوم این امپراتوری به ایران شهر تبریز را تصرف کردند. قاضی احمد قمی، احمد منشی قمی از تاریخ‌نگاران و نویسندگان سده دهم خورشیدی در کتاب «خلاصه التواریخ» از قتل عام هفت تا هشت هزار نفر از مردم بی‌گناه تبریز سخن گفته است. وی می‌نویسد: «تمامی ینکچریان خود را به کوچه‌ها و محل‌ها انداخته، هرکس را به نظر درآوردند به درجه شهادت رسانیده و از دیوار باغچه به خانه‌ها درآمده هرکس را که در نقب‌ها و زیرزمین‌ها پنهان شده بود، بیرون آورده به قتل رسانیدند (.

  • کمال‌الملک با دیدن فردوسی در خواب تصویری از او ترسیم می‌کند که بعدها در ایران به تصویر غالب از فردوسی مبدل شد و بسیاری از مجسمه‌هایی که امروزه از فردوسی وجود دارد برگرفته از همین تصویر است از آن‌جمله مجسمه‌ای است که به دست شاگرد او ابوالحسن صدیقی ساخته شده و در میدان فرودوسی نصب شده است. زمانی‌که انجمن آثار ملی تصمیم گرفت مجسمه‌ای از فردوسی در میدان فردوسی نصب کند، صدیقی طرحی را به این منظور ارائه کرد که به دلیل تفصیل آن و محدودیت بودجه مورد تایید قرار نگرفت، اما در نهایت طرح دیگری تایید شد که با سنگ مرمر کارارا ساخته شد.

  • قلعه پرتغالی‌ها ژوئن سال 1507 میلادی به فرمان «آلفونسو آلبوکرک» دریانورد پرتغالی در ضلع شمالی جزیره قشم و در ساحل دریای خلیج‌فارس احداث شد. آلبوکرک، جزایر دهانه خلیج‌فارس را تصرف کرده و از این طریق بر راه بازرگانی دریایی بین هند و اروپا تسلط یافت. چیرگی پرتغالی‌ها براین آبراه مهم دریایی 110 سال طول کشید. در این مدت آنها به ساختن دژها و استحکاماتی پرداختند که از آن جمله می‌توان به دژهای هرمز، قشم و لارک اشاره کرد. سرانجام در سال 1623 میلادی این قلعه و دیگر پایگاه‌ها در دهانه خلیج‌فارس به تصرف لشکر امام‌قلی‌خان یکی از سرداران صفوی درآمد.