آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
عوامل فروپاشی صفویان
دنیای اقتصاد: سمیرا دردشتی: رودی ماته ایرانشناس و استاد دانشگاه دلاوار آمریکا است. وی پایاننامه خود را زیر نظر «نیکی کدی» ایرانشناس برجسته آمریکایی گذرانده و از این رهگذر به تاریخ صفویه علاقهمند شده است. کتاب «ایران در بحران، زوال صفویه و سقوط اصفهان» یکی از مهمترین نمودهای این علاقه و تلاش است که به فارسی نیز ترجمه شده است. در این اثر ماته در کنار عوامل سیاسی، مذهبی و فرهنگی، عامل اقتصادی را نیز در سقوط صفویان دخیل میکند و با تکیه بر منابع متعدد از جمله آرشیو کمپانی هند شرقی هلند به واکاوی وضعیت اقتصادی ایران بهویژه در سالهای پایانی حکومت صفویان پرداخته است.
-
صابون در تاریخ ایران
ویلم فلور در کتاب «سلامت مردم در ایران قاجار» بهوجود صابون در دوره قاجار فارغ از کیفیت آن اشاره کرده است. بنابراین استفاده از صابون که وسیلهای مهم برای نظافت شخصی است در آن دوره کاربرد داشت. پولاک در اینباره مینویسد: «[ایرانیان] برای رنگکردن، مو را سه بار با صابون میشویند تا از چربی پاک شود. » و کارلا سرنا سیاح ایتالیایی نیز درویشان تهرانی را ملامت کرده است که چرا از «صابون» استفاده نمیکنند و در نظافت خود نمیکوشند.
استرآباد (گرگان امروزی) نیز از مراکز تولید صابون در آن دوره بود.
-
استروم و مطالعه نهادها
الینور استروم، اقتصاددان و سیاستمدار آمریکایی 12 ژوئن سال 2012 درگذشت. او دانشمندی تراز اول بود و تا امروز تنها زنی است که برنده جایزه نوبل در رشته اقتصاد شده است. در سال ۲۰۰۹، وقتی او به این مقام دست یافت، بسیاری از اقتصاددانان برجسته با نام و کار او آشنا نبودند و دلیل عمده این امر نیز این بود که اُستروم دانشآموخته علوم سیاسی و عضو یک دپارتمان علوم سیاسی بود و مقالاتش عمدتا در ژورنالهای علمی غیراقتصادی منتشر میشد. کار علمی استروم بر مطالعه نهادهای حکمرانی بر منابع مشاع عمومی متمرکز بود.
-
نبرد نرماشیر
12 ژوئن سال 1805 در نبرد نرماشیر، نیروهای دولتی به فرماندهی نوروزخان قاجار بر واحدهای محمدخان حاکم یاغی بم پیروز شدند. محمدخان به بلوچستان فرار کرد و از آنجا به منطقه هلمند گریخت.
. -
پیروزی ژاندارک بر انگلیسیها
12 ژوئن 1429 در جریان جنگهای 116 ساله انگلستان و فرانسه، فرانسویان به فرماندهی ژاندارک برای نخستین بار بر انگلیسیها پیروز شدند و ویلیام لاپل امیر سافولک، فرمانده نیروی انگلیسی را به اسارت گرفتند. جنگهای انگلستان و فرانسه که از سال 1337 آغاز شده بود تا 1453 ادامه یافت. ژاندارک جزو انقلابیهای اسطورهای فرانسه است. او که خودش را یک قدیسه نامیده بود، سرانجام در نزدیکی شهر کنپی ینی، بهخاطر خیانت شهردار این شهر توسط بورگینیونها اسیر و به انگلیسیها فروخته شد. ژاندارک در یک دادگاه کلیسایی به جرم ضدیت با قوانین کلیسا، محکوم و در میدان ویومارشه شهر روآن سوزانده شد.
-
حجم تولیدات و صادرات ایران
مهمترین دگرگونی در اقتصاد سنتی ایران در نیمه دوم قرن نوزدهم، توسعه مواد خام بود که از یکسو بازار جهانی به آنها نیاز داشت و از سوی دیگر موجب فراهم آوردن منابع مالی لازم برای خرید فرآوردههای صنعتی کشورهای غربی میشد. ابتدا مهمترین ماده خام صادراتی، ابریشم گیلان و برخی دیگر از نواحی کشور بود. رابینو درباره اهمیت ابریشم گیلان میگوید: «رشت در زمان شاه عباس دوم و کریمخان زند و آقا محمدخان قاجار به سبب بازرگانی خود شهرت فراوانی داشته است. کاروانهای متعدد از هند، بخارا و ترکیه و سایر کشورها به این شهر میآمدند و ابریشم گیلان را با خود به بنادر مختلف دریای مدیترانه و خلیجفارس حمل میکردند.
-
امتعه داخل ارجح است
یکی از مصادیق وطنخواهی در ایران، روی گرداندن از مساله وابستگی و باز کردن درهای نفوذ کشورهای بیگانه بوده است. دراین میان جز مسائل سیاسی که همت افراد را برای استقلال از دخالتهای قدرتهای خارجی برمیانگیخت، مساله اقتصادی بهعنوان نبض حیات جاری، برای حفظ تمامیت وطن ضرورت دارد. در سال 1316هق شرکت اسلامیه در اصفهان با تکیه بر تولید پارچههای داخلی کارخویش را شروع کرده بود وکسان وطنخواه ومتدینی چون سیدجمال واعظ با نگاشتن رسالههایی چون لباس التقوی، بر مساله روی پای خویش ایستادن مردم در تامین نیازهای اقتصادیشان تاکید کردند و توجه ویژه به اعراض از کالاهای خارجی حرف اول را در زمینه مساله اقتصادی میزد.