نگارنده در یکی از مقالات خود در مجله هنر و مردم (شماره هشتاد ویکم-1348) تحت عنوان «دو پل تاریخی مشهور دوره صفویه» اندیشه ایجاد بنای پل الله‌وردی‌خان را سال 1008 هجری و اقدام به ساختمان آن را سال 1011 قمری ذکر کرده‌ام. در این مقاله ابتدا ماخذ این مطلب را از کتاب «تاریخ اصفهان و ری» تالیف جابری‌انصاری به دست می‌دهم و سپس به تکمیل آن که ضمن مطالعات بعدی برای نگارنده حاصل آمده، می‌پردازم. جابری‌انصاری در کتاب «تاریخ اصفهان و ری» در باب وقایع سال 1008 هجری نوشته است که شاه عباس در این سال به بازدید عمارات و باغاتی که درسال 1006 دستور احداث آنها را داده بود، پرداخت.

دنیای اقتصاد: روز سه‌شنبه دوم خرداد ماه گروه تاریخ دانشگاه اصفهان کارگاهی را با عنوان «تاریخ‌نگاری در منابع ایرانی از سقوط صفویه تا برآمدن قاجار» برگزار کرد و طی آن تلاش شد تا بخشی از تاریخ ایران که در روایت‌های تاریخ‌نگاری رسمی کمتر مورد بررسی و واکاوی قرار گرفته است، ارزیابی شود. در این نشست رودی مته، ایران‌شناس و استاد دانشگاه دلاوار آمریکا به ایراد سخنرانی پرداخت که بخش نخست دیدگاه‌های وی در رابطه با تاریخ ایران روز گذشته در همین صفحه منتشر شد. آنچه می‌خوانید بخش دوم گفته‌های او در این رابطه است.

ولتر قیافه جالبی نداشت. زشت و خودخواه و سبک و بی‌اعتنا و حتی بی‌ادب بود. با این همه بی‌اندازه مهربان و خوش محضر بود و در راه کمک به دوستان از بذل مال و نیرو دریغ نداشت. ولی حقیقت ولتر غیر از اینها بود و این صفات خوب و بد همه در درجه دوم قرار داشتند. او هوشی سرشار و بی‌پایان و تابناک داشت. آثار او نودونه جلد است که در هر صفحه‌ای روشنی و فایده تازه‌ای نهفته است و چنان به چابکی و تهور موضوع‌های عالم را یکی پس از دیگری از نظر می‌گذراند که گویی دایره‌المعارفی پیش چشم انسان است. بی‌شک مطالعه نظرات این فیلسوف فرانسوی درباره موضوعاتی مانند کار و مطالعه و تاریخ برای خوانندگان خالی از فایده نخواهد بود.

الله‌وردی‌خان گرجی، سپهسالار دوره صفوی و حاکم ایالت فارس ۱۳ خرداد ۹۹۲ هجری خورشیدی درگذشت. الله‌وردی‌خان اهل گرجستان بود. او برده‌ای بود که به خدمت ارتش صفوی درآمد و به سرعت بالید و منزلت یافت و در چند پیروزی ارتش صفویه نقشی بسزا داشت. به‌طوری‌که شاه عباس در سال ۱۰۰۳ هجری قمری، الله‌وردی‌خان را به‌رغم مخالفت سرداران قزل باش، ارتقای مقام داد و به امیرالامرایی حکومت ایالت فارس و سپهسالاری ایران انتخاب کرد. او تا سال ۱۰۱۰ بر ایالت کهکیلویه غالب شد و ولایت لار، سواحل دریای عمان و جزایر بحرین را به تسخیر در آورد.

سوم ژوئن سال 1098 م شهر انتاکیه از سوی لشکر صلیبیون تصرف و ویران شد آنان در سر راه خود به فلسطین و تصرف بیت‌المقدس به انتاکیه رسیده بودند. انتاکیه در آن زمان شهری چند صد هزار نفری بود. این شهر در قرن سوم پیش از میلاد توسط سلوکوس اول جانشین اسکندر در بهترین نقطه شرق مدیترانه ساخته شده بود و بیشتر ساکنان اولیه آن مقدونی و یونانی تبار یا یهودی بودند.

سوم ژوئن 1657 ویلیام هاروی، کاشف جریان گردش خون و بنیان‌‎گذار طب نوین جهان را ترک کرد. هاروی اول آوریل 1578میلادی در فولکستون انگلستان به دنیا آمد و از کودکی به تحصیل پرداخت. وی تحصیلات خود را در رشته پزشکی به پایان برد و به استادی طب دانشگاه کمبریج دست یافت. او مدتی نیز در دربار انگلیس خدمت کرد. وی برای شناخت وظایف اعضای بدن به کالبد شکافی و تجربه روی آورد و در چهارم دسامبر 1619میلادی موفق به کشف جریان گردش خون شد وی هم‌چنین وظایف و عمل قلب را بدون کمک میکروسکوپ کشف کرد. هاروی در سال 1628میلادی تمام تجربیات خود را در یک جزوه 70 صفحه‌‌ای منتشر کرد با انتشار این جزوه، نفرت عجیبی در مردم به‌وجود آمد.

فرانسوا ماری‌آروئه معروف به ولتر، نویسنده و متفکر و مورخ بزرگ فرانسوی 21 نوامبر 1694میلادی در پاریس به دنیا آمد. وی تحصیلات خود را در مدرسه «لویی کبیر» به پایان رساند و مدتی به شاگردی یکی از قضات دادگستری فرانسه درآمد. پس از چندی نیز جایزه آکادمی فرانسه به او داده شد. ولتر تاثیر عظیمی بر روش تاریخ‌نگاری گذاشت. از کتاب‌های تاریخی شناخته شده وی می‌توان به عصر لوئی چهاردهم (1751) و مقالاتی در باب سنن و روح ملت ها(1756) اشاره کرد. پیش از او قالب تاریخ‌نگاری از نوع بررسی شرح دیپلماتیک و وقایع نظامی و جنگی بود، اما او به نوشتن سنن و آداب، تاریخ اجتماعی و موفقیت در علوم و هنرها پرداخت.

بازار قیصریه در شهرستان لار از توابع استان فارس واقع شده‌ است. اصطلاح قیصریه به مراکز تجاری یا مغازه‌هایی اطلاق می‌شود که امکان اقامت شبانه در آن نباشد. این اصطلاح از آغاز قرون وسطی (قرن ۱۰میلادی) تا عصر حاضر، چه در قلمرو کنونی کشورهای عربی و چه در ایران، به معنی «فضاهای تجارتی و صنعتگری» به کار رفته است. قیصریه‌ها عمدتا به‌دستور پادشاهان یا حکام وقت با طراحی و برنامه‌ریزی قبلی و تا حدودی با توجه به نیازهای اقتصادی شهر و ارتباطش با حوزه نفوذ آن ساخته می‌شد. از این رو نظم کالبدی و فضایی داشته است.