دنیای اقتصاد: پاتریشیا کرون (زاده ۲۸ مارس ۱۹۴۵، دانمارک ـ درگذشته ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۵، پرینستون، نیوجرسی) ، مورخ، پژوهشگر، نویسنده، شرق‌شناس و استاد موسسه مطالعات پیشرفته، دانشگاه پرینستون بود. او افزون بر آشنایی با زبان‌های عبری، لاتین، یونانی، فرانسه و آلمانی، زبان عربی و فارسی را نیز به خوبی می‌دانست. کرون در کتاب مهم «جامعه‌های ماقبل صنعتی» به کالبدشکافی جهان پیشامدرن پرداخته است. او گفته است که در این کتاب قصد نظریه‌پردازی نداشته و در پی توصیف پدیده‌ها بوده است. در این کتاب به جای اینکه نام اشخاص بزرگ یا شرح حوادث و رویدادها ذهنمان را مشغول کند با زندگی اجتماعی انسان در روزگار ماقبل صنعتی به خوبی آشنا می‌شویم.

تاسیس دانشگاه تهران واقعه‌ای فرهنگی در دهه دوم قرن سیزدهم ه. ش بود؛ مهم‌ترین اتفاقی که بعد از دارالفنون افتاد، تحقق همین اندیشه یک دانشگاه مدرن بود. این دانشگاه یادآور نام مهم‌ترین چهره‌های سیاسی، فرهنگی و علمی ایران طی یک سده اخیر است. ایده راه‌اندازی این دانشگاه ظاهرا در سال ۱۳۰۵ خورشیدی از سوی دکتر سنگ، نماینده مجلس شورای ملی مطرح شد. او طی نامه‌ای به وزیر معارف نوشته بود: «راجع به اونیورسیته که آن را می‌توانیم دارالعلوم بگوییم کمال علاقه را دارم و مشغول تهیه لوازم مقدمات آن هستم. نظر من این است که در یک فضای وسیعی که شاید ۸۰ تا ۱۰۰ هزار ذرع مربع وسعت داشته باشد، بنایی ساخته شود که شعب علوم و فنون در آنجا تاسیس شود.

8 خرداد 1313 «لایحه قانون تاسیس دانشگاه تهران» که در اسفند 1312 به مجلس شورای ملی پیشنهاد شده بود در این روز به تصویب رسید. به موجب این قانون از مدارس عالی آن زمان از قبیل دارالمعلمین عالی، مدرسه حقوق و علوم سیاسی و مدرسه عالی طب، دانشگاه تهران تشکیل و اجزای مختلف آن به سرعت ایجاد شد. تا قبل از آن، در نقاط مختلف کشور، مدارس قدیمه‌ای وجود داشت که در آنها، علوم اسلامی و بسیاری از مباحث مربوط به علوم عقلی و نقلی تدریس می‌‌شد. مجموعه این مدارس و ایجاد مدارس عالی دیگر نظیر دارالفنون و دارالمعلمین و همچنین لزوم وحدت و تمرکز در اداره این مدرسه‌های عالی سبب شد که وزارت فرهنگ طرح دانشگاهی به روش جدید را تدوین کند.

8 خرداد 1300 پس از عزل سیدضیاءالدین و تبعید او به اروپا از سوی احمدشاه، قوام‌السلطنه به سمت رئیس‌الوزرایی انتخاب شد. قوام و سیدضیاء کینه دیرینه‌ای از یکدیگر داشتند. قوام کسی بود که در دوران فرمانداری خود در خراسان نشریات وفادار به سید‌ضیاء را توقیف کرده و با اقدامات سیاسی و فرهنگی او مبارزه می‌کرد. در بهار 1300 سیدضیاء با موج بازداشت‌ها و تمهیدات شدید امنیتی و رضاخان با اقدامات و انتصابات و عزل و نصب‌های نظامی خود، فضایی از رعب و وحشت را در کشور و به‌ویژه در تهران به‌وجود آوردند. از طرفی خروج نیروهای انگلیس از ایران (در اردیبهشت 1300)، نیز این دو را یکه‌تاز میدان کرده، موجبات نگرانی احمدشاه را فراهم کرده بود.

8 خرداد 1324 والاس موری‌، سفیرکبیر جدید آمریکا وارد ایران شد تا در اوضاع مغشوش جنگ‌جهانی دوم سیاست‌های یکی از اصلی‌ترین طرف‌های جنگ را در تهران تنظیم و اجرا کند. موری چهاردهمین سفیر سیاسی آمریکا در ایران از زمان شکل‌گیری روابط دیپلماتیک دو کشور در دهه 1260 ه. ش بود. با این حال موری چندان دوام نیاورد و سفارتش مستعجل بود. او یک سال بعد جای خود را به جرج‌وی‌آلن داد.

8 خرداد 1296«وثوق‌الدوله» رئیس‌الوزرا، از مقام خود استعفا کرد. وثوق‌الدوله دوبار نخست‌وزیر ایران شد. دوره نخستین از مرداد 1295 تا خرداد 1296 خورشیدی و دوره دوم از مرداد 1297 تا تیر 1299 بود. وثوق‌الدوله در دوره دوم نخست‌وزیری خود عامل عقد قرارداد 1919 با انگلیس بود.

آندره گدار، معمار فرانسوی چند تا از بناهای آموزشی مهم دوران معاصر را طراحی کرده که از آن جمله می‌توان به دانشگاه تهران و مدرسه ایرانشهر (یزد) اشاره کرد. مدرسه ایرانشهر ساختمانی یک‌طبقه با نمایی از آجر زرد رنگ است که به شکل نیم حلقه در میان بستر طرح قرار گرفته است. کلاس‌های درس، اتاق‌های اداری و کتابخانه این بنا در تراز همکف- پشت رواق‌های حیاط اصلی- قرار گرفته، و زیرزمین نیز به آزمایشگاه‌های مدرسه اختصاص یافته است.

فضاهای بسته در مدرسه ایرانشهر به شکل یک نیم حلقه درسمت جنوب زمین و در میان فضای بازجای گرفته‌اند.

با وساطت یکی از دوستان وقت ملاقاتی از وزیر معارف وقت گرفتم، پس از توضیح طرح، وزیر معارف از من پرسید: «دانشگاه بسازید که چه بشود؟» و من عرض کردم: «دکتر و مهندس‌ها که برای تحصیل به فرنگ می‌روند را در مملکت خودمان تربیت کنیم. » و او پاسخ داد: «تربیت دکتر و مهندس برای ما صد سال زود است. » متاثر از کوته‌فکری وزیرمعارف و ناامید از انجام رسالتی که بر دوش داشتم از دفتر وزیر خارج شدم، رفیق شفیقی که آزردگی مرا دید برای تسلی خاطر گفت من می‌توانم از رضاشاه برایت وقت ملاقات بگیرم، مشروط بر اینکه وزیر معارف نفهمد که من این وساطت را انجام داده‌ام! وقت ملاقات با رضا شاه تعیین شد، برای او طرح تاسیس دانشگاه تهران را شرح دادم و شاه پرسید «که چه شود؟» عرض کردم، به جای آنکه جوانان ما به فرنگ بروند در مملکت خودمان دکتر و…