آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
ورود ایران به دوران جدید
از دهههای اول قرن نوزدهم که آوازه پیشرفت و ترقیات صنعتی اروپا و تاثیر آن در شهرنشینی و مسائل شهری به ایران رسید، میل به تجدیدبنای مملکت و درنتیجه نیاز به فراگیری«علوم جدیده»و تغییر اصول تعلیماتی حالت ضروری به خود گرفت. در دوران ولایتعهدی عباس میرزا که خود در این کار پیشقدم بود، دولت تعدادی اندک از جوانان را به ابتکار و دستور او برای فراگیری علوم و حرفههای مورد نیاز راهی اروپا کرد. از میان گروه بعدی محصلانی که در سال 1843 م عازم دنیای غرب شدند، عبدالرسول خان و میرزا رضا برای فراگیری حرفه مهندسی انتخاب شدند.
-
دادخواهی در انظار جهانی
درباره ورود مصدق به دادگاه لاهه روایتی وجود دارد که از هر نظر تاملبرانگیز است. میگویند دکتر مصدق با هیات همراه زودتر از موعد مقرر به محل دادگاه رفت. در حالی که پیشاپیش جای نشستن همه شرکتکنندگان تعیین شده بود، دکتر مصدق به نمایندگی هیات ایران روی صندلی نماینده انگلستان نشست. قبل از شروع جلسه، یکی دو بار به دکتر مصدق گفتند که اینجا برای نماینده هیات انگلیسی در نظر گرفته شده و جای شما آنجا است، اما پیرمرد توجهی نکرد و روی همان صندلی نشست. به هر حال جلسه در حال آغاز بود و نماینده هیات انگلیس روبهروی دکتر مصدق منتظر ایستاده بود تا بلکه بلند شود و روی صندلی خویش بنشیند، اما پیرمرد اصلا نگاهش هم نمیکرد.
-
گشایش نخستین مجلس پس از انقلاب
۷ خرداد ۱۳۵۹ خورشیدی، نخستین جلسه مجلس اول شورای اسلامی برگزار شد. ریاست سنی مجلس اول در ابتدا با دکتر یدالله سحابی و نیابت هم با مهندس مهدی بازرگان بود. پس از تصویب اعتبارنامهها و رد اعتبارنامه ۱۲ نفر چون رحمان دادمان، خسرو قشقایی، حسن بهروزیه، احمد مدنی و ابوالقاسم حسینجانی انتخاب هیات رئیسه دائم صورت گرفت و اکبر هاشمیرفسنجانی عهدهدار ریاست مجلس شد و نایب رئیسان سیداکبر پرورش، سیدمحمد موسوی خوئینیها، حبیب الله عسگراولادی، محمد یزدی و سیدمحمد خامنهای بودند. این دوره از مجلس تا ششم خرداد سال 1363 ادامه یافت.
-
تمدید انحصار نفت
هفتم خرداد ماه 1312 قرارداد انحصار نفت تنها با اختلاف هشت رای مخالف یا ممتنع نمایندگان مجلس ملی تمدید شد و این قرارداد استعماری برای 60 سال دیگر اعتبار یافت. 18 سال بعد در همین روز (7 خرداد 1330) به مناسبت سالروز تصویب این قرارداد، ایران شاهد بزرگترین تظاهرات تاریخ خود تا آن زمان بود و تظاهرکنندگان در قطعنامه خود ضمن محکوم کردن این اقدام مجلس خواستار محاکمه و مصادره اموال آن دسته از نمایندگان - چه مرده و چه زنده - شده بودند که به این قرارداد در سال 1312 رای موافق داده بودند. مردم شعار میدادند: «سالروز تصویب خیانت.
-
سفر مصدق به دادگاه لاهه
۴ خرداد ۱۳۳۱ دکتر مصدق در نامهای به مجلس تصمیم خود را مبنی بر عزیمت به لاهه اعلام کرد. همین روز آیتالله کاشانی طی پیامی به ملت ایران نوشت: «جناب آقای دکتر مصدق با تنی خسته و حالتی رنجور به منظور احقاق حق و سربلندی شما ملت شریف عازم سفر و قطع مظالم و دسایس بیگانگان است. » روز ۷ خرداد دکتر مصدق در راس هیاتی عازم لاهه شد. مصدق در دادگاه لاهه شرحی از مظالم شرکت را برشمرده و در تحسین ملت ایران تاکید کرد: «ملت ایران به علتالعلل بدبختیهای خود پی برده و مصمم است فساد را برای همیشه ریشهکن کند و اجازه نمیدهد خارجی بر سرنوشتش تسلط یابد.
-
پایان قرون وسطی
29 مه سال 1453 سلطان محمد دوم عثمانی، شهر قسطنطنیه (کنستانتینوپولیس) را تصرف کرد و آن را اسلامبول نامید. تاریخنگاران این روز را پایان قرون وسطی نامیده اند. قرون وسطی در تاریخ اروپای غربی یکی از مهمترین مراحل تاریخی است که از سده چهارم میلادی تا هزار سال بعد را در بر میگیرد. در این دوران مسیحیت و دین از نوعی اقتدار همه گیر برخوردار شد و حوزه سیاست، اقتصاد، جامعه و فرهنگ و افراد را تحت نظارت و کنترل دقیق خود قرار داد.
. -
آغاز به کار خط تلگراف برلین ـ تهران
کمپانی آلمانی زیمنس 28 می 1868 اعلام کرد که کار کشیدن خط تلگرافی را که از برلین آغاز میشود تا تهران ادامه خواهد داد. این خط قرار بود از خاک امپراتوری روسیه (روسیه و قفقاز) بگذرد و از طریق تبریز به تهران برسد. در آن زمان لهستان نیز در قلمرو روسیه قرار داشت.
. -
مرگ کاشف رمز خط میخی
اوژن بورنوف (زاده 8 آوریل 1801 - مرگ 28 مه185) در پاریس به دنیا آمد و در همان شهر دیده از جهان فروبست. او پسر زبانشناس مشهور فرانسوی ژان لوئی بورنوف است. او در دانشگاه حقوق خواند. سپس با شوق فراوانی به سوی زبانهای شرقی کشیده شد و با عشق تمام به آموختن آنها پرداخت. بورنوف در دوره زندگی پرزحمت خود عضو انستیتو استاد زبان سانسکریت در کلژدوفرانس و سردبیر انجمن آسیایی پاریس و تعدادی دیگر از مراکز علمی شد. از او بهعنوان کاشف رمز خط میخی یاد میشود.
. -
نخستین کتاب درسی علم اقتصاد در ایران
«اصول علم ثروت ملل» یا همان «اکونومی پلیتیک» نخستین کتاب درسی علم اقتصاد در ایران است که یک سال پیش از مشروطه، در سال ۱۲۸۴ ش. با برگردان و نگارش میرزا محمدعلی خانبنذکاءالملک (فروغی) به چاپ رسیده است. این کتاب، علاوه بر آنکه علم اقتصاد را برای نخستینبار در ایران به روشی نظاممند مطرح میکند، بسیاری از مفاهیم پایه این علم را وارد ایران میکند. تلاش محمدعلی فروغی در این کتاب به ساخت و معادلیابی بسیاری از واژگان پایه این علم در زبان فارسی میانجامد. فروغی در بخشی از این کتاب آورده است: «اگر انسانها در امور ثروتی آزادی داشته باشند، برحسب صرفه شخصی و مسوولیتی که در کار خود دارند، موجب پیشرفت امور خواهند شد اما در صورتی که این امور به دولت واگذار شود به علت بیتفاوتی و تعلل و تانی موجود در دستگاه دولتی،…
-
انقلاب کشتیها
اواخر آوریل سال 1840 اولین کشتی بخار پروانهدار به نام بریتانیا روی خط لیورپول- نیویورک بهکار افتاد. در سال 1843 اولین کشتی پروانهدار فرانسوی به نام ناپلئون تحتنظر اوگوستن نورمان سازنده کشتی در بندر هاور ساخته و به آب انداخته شد و سرعت آن 11 گره دریایی بود. اولین کشتی بخار توسط آلبرت فولتن آمریکایی در پاریس و در سال ۱۸۰۳ میلادی به آب انداخته شد. فولتن در سال ۱۷۷۸م موفق شد که پاروهای چرخی برای قایق اختراع کند ولی این پاروهای چرخی نیز او را راضی نمیکرد. او همچنان در اندیشه اختراع وسیلهای بود که بشر را از زحمت زیاد برای راندن قایق به جلو خلاصه کند.