دنیای اقتصاد: دکتر رضا داوری اردکانی فیلسوف معاصر و استاد بازنشسته دانشگاه تهران در نشست «مواجهه فرهنگ ایرانی با تجدد» که به همت گروه فرهنگ ایرانی پژوهشکده فرهنگ معاصر در تاریخ 26 اردیبهشت ماه برگزار شده بود، کوشید تا به دو بعد توأمان سیاسی و فلسفی محمدعلی فروغی اشاره کند و بر این اساس مواجهه‌ای که از این ابعاد با تجدد داشته را مورد بازشناسی قرار دهد. «آنچه من می‌گویم ناظر بر یکی از آثاری است که در دو سال پیش منتشر شد و آن «یادداشت‌های کنفرانس صلح پاریس» است. گفتن از محمدعلی فروغی نه بی‌مناسبت است و نه زائد، زیرا چه فروغی را دوست بداریم و چه نه، او یکی از جامع‌ترین شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی دوران مشروطیت تا سال 1321 هجری شمسی یعنی سال وفاتش است.

عدالت ایجاب می‌کند که میان اعضای جامعه تساوی حقوق برقرار باشد و همه بتوانند به یکسان از هیات اجتماعیه بهره برند. ترتیب آزادی به علت اینکه هم موجب ترقی کل جامعه و نیز برقراری تساوی حقوق می‌گردد، لذا مبنا بر عدالت است. در چنین وضعی چون هر فردی مختار اعمال خویش است و هیچ قانون منع و انحصاری در کار نیست، هرکس حق دارد در همه‌چیز ادعا داشته باشد و پیشرفت ادعای او فقط به لیاقت و کفایت و همراهی بخت و اتفاق بستگی دارد. اما عده‌ای این استدلال را نمی‌پذیرند و می‌گویند چون همیشه بخت و اتفاق با کفایت و لیاقت همراه نیست، بنابراین تمام مردم با وجود داشتن مساوات حقوقی، در تمتع و بهره‌بردن یکسان نیستند پس دولت باید در امور تولید و توزیع ثروت دخالت کند و برابری میان مردم را برقرار سازد.

578 روز اشغال، بیش از 6 هزار شهید رزمنده، 24 هزار مجروح، شهادت صدها غیرنظامی، 35 روز جنگ خانه به خانه و مجاهدتی بی‌سابقه در تاریخ ایران نهایتا به آزادسازی شهری انجامید که اشغال آن برای روزها خواب را از چشمان مردم ایران ربوده و هزاران نفر را آواره و آشفته کرده بود. شهر پس از ٣٥ روز محاصره در روز ٤ آبان ١٣٥٩ اشغال شد و اشغال آن ٢٠ ماه به طول انجامید تا در روز ٣ خرداد ماه ١٣٦١طی عملیات بزرگ بیت المقدس پس گرفته شد.

در روز نهم اردیبهشت ماه ١٣٦١ در حالی‌که شب از نیمه گذشته بود، فرمان آغاز یورش به دشمن صادر شد.

شاه اسماعیل یکم، دوم خرداد سال 903 ه. ش در سن سی و شش سالگی درگذشت. او پایه‌گذار سلسله پادشاهی صفوی است. شاه اسماعیل در اردبیل به دنیا آمد. پدرش حیدر از اقطاب صوفیه بود. وی در سال 880 ه. ش در حالی که چهارده سال بیشتر نداشت به کمک مریدانی که سخت به او معتقد و وفادار بودند، شاه ایران شد و سلسله خویش را به نام جدش صفی‌الدین «صفویه» نامید که در تاریخ ایران به دو دلیل اهمیت بسیار دارد: یکی اینکه این سلسله اولین سلسله کاملا مستقل ایرانی و ملی بعد از حمله اعراب به ایران (در سال ۳۲ ه. ق) بوده‌است؛ یعنی پس از هشتصد سال توانست با افتخار نام ایران را روی همه مناطق کشور برگرداند.

ویلیام استورجن 22 مه سال 1783 در ویتینگتون به دنیا آمد. او مخترع نخستین آهن‌ربای الکتریکی و طراح مطالعه فیزیکی در زمینه الکترودینامیک بوده است. تا قبل از قرن هفدهم تصور بر این بود که الکتریسیته و مغناطیس به‌عنوان دو نیروی جدا از هم عمل می‌کنند. پیش از استورجن، در سال ۱۶۶۳، اتوفون گوریکه اولین ماشین مولد الکتریسیته را ساخت و ۱۵۰ سال بعد از او شارل دوفی، به‌وجود دو نوع بار الکتریکی پی برد. همچنین بنجامین فرانکلین دو اصطلاح بار مثبت و بار منفی را برای آنها به‌کار برد. الساندرو ولتا، فیزیکدان ایتالیایی، در سال ۱۷۷۵ الکتروفور را برای انتقال الکتریسیته ساکن پدید آورد و در سال ۱۸۰۱ پیل الکتریکی را اختراع کرد.

واپسین روزهای سال 1390 بود که کپی دفترچه‌ای قدیمی و متن حروفچینی‌ شده آن را که چند صفحه‌اش به خط استاد فقید ایرج افشار غلط‌گیری شده بود در منزل ایشان دیدیم. چند صفحه‌ای که خواندیم معلوم شد رساله‌ای است عمده در شرح حال محمدحسین فروغی ذکاءالملک و اوضاع و احوال روزگار وی به خط و انشای فرزندش محمدعلی فروغی. از دوست ارجمند آرش افشار جویای مطلب شدیم. گفتند پدرم زمانی که یادداشت‌های روزگار جوانی محمدعلی فروغی را آماده چاپ می‌کرد از من خواست تا یکی از نوادگان وی را که احتمالا مقیم آمریکاست، پیدا کنم.