شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • پیروزی کودتای انگلیسی ــ آمریکایی،28 مرداد 1322، انگلیسی‌ها را که مدتی بیش از دو سال در انتظار چنین پیشامدی بودند، به وجد آورد. حالا آنها مشتاق بودند از طریق مذاکره با دولت زاهدی به راه‌حل دلخواهی دست یابند. اما تمایلی برای کمک مالی به حکومت او نشان نمی‌دادند. با وجود این، دولت آمریکا تصمیم گرفت با پرداخت 45 میلیون دلار کمک اضطراری، از دولت زاهدی پشتیبانی کند و هندرسن، سفیر این دولت در ایران، پیشنهاد کرد کمک‌های بیشتری هم داده شود.

    اولین اقدام زاهدی تجدید روابط با دولت انگلستان بود، به‌طوری‌که متن اعلامیه مشترک دو دولت که ایدن آن را تنظیم کرده و هندرسن برای زاهدی فرستاده بود، بی‌کم‌وکاست تصویب و قرار شد اعلامیه روز 5 دسامبر/ 14 آذر 1332 در یک زمان، در تهران و لندن انتشار یابد.

  • 24 فروردین ماه سال 1305 هجری شمسی اولین قانون آیین دادرسی کیفری ایران که ترجمه قانون آیین دادرسی سال 1804 فرانسه بود به اجرا درآمد. این قانون، هنوز هم در ممالک فرانسوی‌زبان از جمله بلژیک اجرا می‌شود. طبق این روش، برخلاف طریقه انگلیسی که دادگاه‌های کیفری باید با حضور هیات منصفه تشکیل جلسه دهند و تشخیص مجرم یا بی‌گناه بودن او، با این هیات مرکب از مردم معمولی است، اتخاذ هرگونه تصمیم به قاضی سپرده شده است. جامعه‌شناسان روش دادرسی در سیستم فرانسوی را دقیق‌تر از روش انگلیسی می‌دانند؛ زیرا قاضی کمتر از اعضای هیات منصفه (که از میان مردم معمولی شهر انتخاب می‌شوند) تحت تاثیر احساسات عاطفی قرار می‌گیرد.

  • 24 فروردین سال 1333 کنسرسیوم شرکت‌های عامل نفت ایران مرکب از 22 کمپانی آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی و هلندی رسما تاسیس شد. نمایندگان کمپانی‌های بزرگ نفتی نزدیک به چهار ماه در لندن به گفت‌وگو نشستند و پروژه بنیان کنسرسیوم بین‌المللی نفت را برای پخش و فروش نفت ایران در لندن امضا کردند و بیست و دو نماینده برای گفت‌وگو با دولت ایران رهسپار ایران شدند. چهار گروه گرد هم آمدند: نمایندگان ایران به سرپرستی دکتر علی امینی وزیر دارایی، فتح‌الله نوری اسفندیاری عضو شورای‌عالی سازمان برنامه و مرتضی قلی بیات مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران.

  • دنیای اقتصاد: ناصرالدین شاه در روز سوم اولین سفر خود به انگلستان در سال 1252ه. ش توانست به دیدار ملکه ویکتوریا برود و در این دیدار ملکه یکی از نشان‌های سلطنتی بریتانیا به نام بند جوراب (Order of the Garter) را به او تقدیم می‌کند. شاه در سفرنامه خود شرح این ماجرا و علل نامگذاری این نشان را چنین نوشته است:

    «لرد شامبرلاند که وزیر دربار پادشاهی است نشان ژارتیر مکلل به الماس را که به زانوبند معروف و از نشان‌های بسیار معتبر انگلیس است، برای ما آورد، پادشاه (ملکه) برخاسته، به دست خودشان نشان را به ما زدند و حمایلش را انداختند.

  • وزارت فوائد عامه ایران در سال 1306 اطلاعیه مناقصه بین‌المللی پروژه راه‌آهن سراسری ایران را منتشر کرد. در سال ۱۳۰۷ نخستین قرارداد برای ساختمان فاز نخست راه‌آهن با یک سندیکای مشترک آمریکایی و آلمانی بسته شد. کمپانی‌های کنسرسیوم آلمانی شامل یولیوس برگربرلین، فیلیپ هولزمن فرانکفورت، زیمنس باو یونیون برلین بودند. قراردادی که به سندیکا داده شد برای ساختن ۱۵۰کیلومتر راه‌آهن در دو انتهای شمالی و جنوبی راه‌آهن ایران بود. کمپانی آمریکایی هنری اولن پس از دو سال بخشی از ۱۵۰کیلومتر راه‌آهن در جنوب را ساختند، ولی به سبب اختلاف‌هایی که با دولت ایران پیش آمد، کار ساختن راه‌آهن را نیمه کاره گذاشتند.