شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • دکتر سیدابوالفضل رضوی

    پس از تهاجم مغولان به ایران، همان سکه‌های عهد خوارزمشاهیان رواج داشت و اندکی بعد که قاآن‌های مغولی و کارگزاران آنها در ایران به ضرب سکه پرداختند، از سکه‌های قبلی تقلید کردند. سکه‌هایی که یک سوی آن نام چنگیز و سوی دیگر نام خلیفه بغداد بود و در نواحی «سند» ضرب شده بود، سکه‌هایی که در آذربایجان و گرجستان ضرب شده و نام و نشان مغولی و اسلامی داشت و سکه‌هایی که از اکتان قاآن به جای مانده یک روی آن عبارت شهادتین داشته و در سال 643 ه. ق در تبریز ضرب شده بود و سکه‌های نقره‌ای که در زمان امیر ارغون ضرب شده و در یک سوی آن نام قاآن العادل داشته است، نمونه‌هایی از این موارد است.

  • روز چهارشنبه گذشته (چهارم اسفندماه 1395) کنفرانس جامعه‌شناسی تاریخی ایران به همت گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس تهران در این دانشگاه برگزار شد. در این کنفرانس چند تن از استادان جامعه‌شناسی، تاریخ و اقتصاد دیدگاه‌های خود را درباره آثار دکتر محمد علی همایون کاتوزیان مطرح کردند. در اینجا متن سخنان محمد مالجو، اقتصاددان را می‌خوانید:

    اگر در نظر داشته باشیم که ایران دوره مدرن، از نگاه آقای همایون کاتوزیان، به تعابیر گوناگون، از اوایل یا میانه سده نوزدهم یا از آغاز دهه 1870، یا از آغاز سده بیستم یا دست‌کم از آغاز دوره پهلوی اول شروع می‌شود، پاسخ ایشان به این پرسش کلیدی که چرا انباشت سرمایه در ایران دوره مدرن صورت نمی‌گرفت اجمالا از قراری است که عرض می‌کنم.

  • مدتی است که موضوع ممنوعیت مهاجران و فرمان ضد بشری رئیس‌جمهوری جدید آمریکا در صدر اخبار رسانه‌های جهان قرار دارد در همین حال برخی محققان هم با اشاره به آمار مستند نشان داده‌اند که اگر مهاجران نبودند آمریکای مدرن اصلا شکل نمی‌گرفت. 24 فوریه زادروز یکی از همین مهاجران است؛ استیو جابز، کارآفرین بزرگ و موسس شرکت اپل. در اینجا فرازهایی از زندگی او را می‌خوانید:

    - پدر جابز یک مهاجر اهل سوریه به نام «ابوالفتاح جان جندلی» بود که بعدها استاد علوم سیاسی شد. ابوالفتاح در سال ۱۹۵۵ به سانفرانسیسکو رفت و رابطه‌اش با یک دانشجو به نام «جوآن کارول شیبل»، منجر به تولد استیو شد.

  • بی‌قیدی مردم و عدم استحکام مصالح ساختمانی، موجب شده که همه کشورهای مشرق زمین، ظاهر ویران و منظره‌ای غم‌انگیز داشته باشند؛ اما در هیچ منطقه‌ای مانند فلات ایران، این ویرانی و غم‌انگیزی مناظر، چشمگیر نیست: خانه‌ها در حال فروریختن، کوچه‌ها کثیف و متروک، کاشی‌های روبنای مسجدها و مقبره‌ها پوسیده و تبدیل به گرد و خاک شده است. به نظر چنین می‌آید که مردم در آخرین مرحله تنزل و فلاکت دست و پا می‌زنند.

    - سفرنامه و خاطرات اوژن اوین (۱۹۰۶-۱۹۰۷): سفیر فرانسه در ایران در آستانه جنبش مشروطیت، ترجمه علی‌اصغر سعیدی، تهران: کتاب‌فروشی زوار، ص ۲۴۳.

  • یاقوت حموی( 626-574 ه. ق) برده‌ای رومی بود که در جامعه اسلامی خواندن و نوشتن را فراگرفت و سپس با کمک کتاب‌های گردآوری شده در کتابخانه بزرگ مرو به نگارش کتاب‌هایی در جغرافیا و تاریخ پرداخت. هنگام یورش مغولان به ناچار از خراسان گریخت و به سوریه رفت و در کاروانسرایی در نزدیکی حلب درگذشت. او را تاریخ‌نگاری موثق و از پیشوایان دانش جغرافی، لغت‌دان و ادیب و شاعر و نثرنویس ماهر و عالمی آگاه خوانده‌اند. مهم‌ترین اثر او کتاب «معجم البلدان» در زمینه شهرها و دهکده‌ها در هر سرزمین و گفت‌وگو از جایگاه‌های ویران و آباد و دیگر بحث‌های جغرافیایی است.

  • «ایرانیان هرگز در کار ساخت بناهای باشکوه برای زندگی نبودند و در این کشور حتی قصرهایی از آن نوع که در اروپا و برخی از دیگر کشورها شاهد آن هستیم، یافت نمی‌شود. در ایران معمولا هنر معماری در بالاترین درجه خود صرف ساخت مساجد و بناهای مذهبی شده است. این امر الزاما به معنای عدم توسعه‌یافتگی فنون بنایی و ساخت‌وساز در تاریخ ایران در مقایسه با دیگر کشورها نیست، بلکه بیش از آن ناشی از نوعی دریافت فرهنگی از خانه به‌عنوان مکان زندگی بوده است. » ناپیر ملکم در کتاب خود «سفرنامه یزد (پنج سال در شهری ایرانی) با این مقدمه به رفتار ایرانیان در ساخت خانه‌ها اشاره کرده و نوشته است.

جستجوی پیشرفته