شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • داستان کتاب در دوره صفویه داستانی است از یک‌سو قابل ستایش و از سوی دیگر همراه با تاثر و تاسف. در این دوره با شکوه در شهرهای اصفهان، مشهد، تبریز، قزوین و بسیاری نقاط دیگر هزاران کاتب به استنساخ کتاب مشغول بوده و آثار مکتوب را برای استفاده خود یا به درخواست دیگران کتابت می‌کردند. کاتب، کتاب را استنساخ می‌کرد، پس از آن کتاب استنساخ شده به کتابخانه شخصی یک عالم یا وزیر یا شاه یا کتابخانه مدرسه‌ای منتقل می‌شد. ممکن بود عالمی کتابی را خود استنساخ کند، چنانکه ممکن بود با دادن پول به دیگری کار استنساخ را به او واگذارد.

  • بیماری وبا را «مرض موت» یا «مرگامرگی» نامیده‌اند. وبا از خصوصیات سرزمین‌های عقب‌افتاده و از عوامل عقب‌ماندگی است. از جهتی زاده فقر است و از جهتی موجد فقر، قحطی می‌آورد و به دنبال قحطی می‌آید. معمولا دامنگیر مردمی است که از وسایل مقدماتی بهداشت و تامین اجتماعی برخوردار نیستند و در بروز بلا محکوم به توقف‌اند و محروم از فرار. از نظر اقتصادی وبا عاملی است عمده در کاهش میزان جمعیت فعال و کاهش میزان تولید. از نظر سیاسی تاثیر آن در تغییر مسیر تاریخ انکارناپذیر است. ویلیام مک‌نیل در کتابی تحت عنوان «وبا و مردم» می‌گوید: «تاریخ سیاسی هر مملکت، پیروزی‌ها شکست‌هایش با سطح زندگی و تندرستی مردمان آن مملکت تناسب مستقیمی دارد و مورخان از درک این رابطه غافل مانده‌اند.

  • نخستین جلسه رسمی جامعه ملل در تاریخ ۲۶ دی ۱۲۹۹ شمسی در پاریس برگزار شد. جامعه ملل، سازمان بین‌المللی میان‌دولتی بود که در نتیجه امضای عهدنامه ورسای، طی سال‌های ۱۲۹۸ تا ۱۲۹۹ خورشیدی تاسیس شد. اهداف این سازمان، خلع سلاح، جلوگیری از جنگ به واسطه تامین امنیت همگانی، رفع اختلاف و مشاجره بین کشورها از راه مذاکره و دیپلماسی و همچنین بهبود سطح زندگی جهانی بود. زبان‌های رسمی این سازمان، انگلیسی، فرانسوی و اسپانیایی بود. این سازمان، چهار ارگان اساسی به نام‌های دبیرخانه، هیات قانون‌گذاری، شورا و دادگاه دائمی بین‌المللی عدالت داشت.

  • سید مجتبی میرلوحی معروف به نواب صفوی در سال 1303 در محله خانی‌آباد و در خانواده روحانی به دنیا آمد. مجتبی در مدرسه صنعتی آلمانی‌ها به تحصیل پرداخت و همزمان در یکی از مساجد خانی‌آباد علوم دینی را فراگرفت و در محل تحصیل خود تظاهراتی علیه کشف حجاب ترتیب داد و در حالی که 18 سال بیشتر سن نداشت علیه دولت قوام السلطنه سخنرانی کرد که موجب تهییج دانش‌آموزان و برپایی تظاهرات مقابل مجلس شد که در جریان این تظاهرات دو نفر کشته شدند. این امر موجب شد او در ادامه مبارزاتش مصمم‌تر شود. استخدامش در شرکت نفت و انتقال به آبادان نیز سبب شد مبارزاتش را در قالب حمایت از کارگران ادامه دهد و به‌زودی تحت تعقیب قرار گیرد و به نجف فرار کند.

  • شهر ری اصل‌البلاد منطقه بوده و تهران در حومه ری قرار داشته و به‌صورت یک ده و روستای کوچک شناخته می‌شد. در دوره سلجوقیان منطقه تجریش اهمیت ویژه‌ای یافت. پس از فروپاشی ری بر اثر زلزله در سال 613 و همچنین حمله سپاهیان مغول به ری جمعیت عظیمی از آنجا به تهران مهاجرت کردند و از آنجا که تهران راه عبور جاده ابریشم برای تجار بود، همیشه تحت استیلای حکومت‌های مهاجم قرار می‌گرفت. تا اینکه این روستای کوچک در دوره شاه طهماسب صفوی به شهر جدید تهران تغییر نام یافت و در دوره قاجاریه توسعه بیشتری پیدا کرد در آن زمان 5 کلان محله در تهران به وجود آمد.

  • روزنامه‌ها را خواندم. قحط و غلا در تمام مملکت حکمفرماست. مسلمانان و ودایع الهی از گرسنگی تلف می‌شوند. در شهر قم روزی پنجاه نفر عجالتا تلف می‌شود. در همدان سی هزار نفر فقیر اسم‌نویسی شده است. در طهران خبرنگار «رعد» به چشم دیده که جمعی زن و پیرمرد از سلاخ‌خانه خون گوسفند برای تغذیه خود و اطفالشان می‌بردند. شتر مرده‌ای در خندق شهر افتاده بوده گوشت و پوست حتی استخوان‌های آن را مردم شبانه برای خود برده‌اند. «رعد» می‌نویسد با یک نفر از دموکرات‌های جدی ملاقات کردم و گفتم این چه ترتیب است که شما و رئیس کمیته آقای مخبرالسلطنه رفتار می‌کنید.