شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • آزاده حیدری
    کشورهای انگلستان و روسیه، از زمان‌های گذشته همواره با ایران به علت مسائل سیاسی، تجاری و . . . ارتباطاتی داشته‌اند که این موضوع مهم، مورد بحث و تامل بسیاری از سیاحان و سیاستمداران بوده است. به طور کلی با بررسی تاریخ روابط سیاسی ایران و انگلیس و روسیه مشخص می‌شود که دوران قاجاریه طولانی‌ترین و پرحادثه‌ترین بخش این تاریخ دویست ساله است و نفوذ استعماری انگلیسی‌ها در این دوران شکل گرفته است. قرارداد سی و یکم اوت 1907 در این میان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و در تاریخ ایران به عنوان یکی از قراردادهای استعماری به شمار می‌آید.

  • مظفرالدین شاه نخستین قانون اساسی ایران را ۸ دی ۱۲۸۵ شمسی امضا کرد و به این ترتیب حکومت ایران که تا آن روز ماهیتی سلطنتی داشت، به مشروطه سلطنتی تبدیل شد. شاه قاجار 10 روز پس از امضای قانون اساسی درگذشت. در اواخر دوران مظفرالدین ‌شاه به دنبال انتشار خبر مهاجرت علما و تجمع مردم در سفارت انگلیس، شورش‌های پراکنده‌ای در نقاط مختلف کشور شکل گرفت و همین امر باعث شد که شاه به وحشت بیفتد و دولت را مامور برگزاری انتخابات و تشکیل مجلس شورای ملی کند. در پی این اتفاقات، دولت و مجلس قانونی را تدوین کردند که شامل ۵۱ ماده بود و بیشتر به طرز کار مجلس شورای ملی و مجلس سنا مربوط می‌شد و به همین دلیل در آغاز به «نظام‌نامه» نیز مشهور شد.

  • ویلهلم مایباخ، مهندس و صنعتگر آلمانی 29 دسامبر 1929 در 83 سالگی درگذشت. او را به‌عنوان یکی از پیشگامان صنعت خودرو در اروپا می‌شناسند. او و دایملر نقش مهمی در طراحی، ساخت و ارتقای فناوری موتورهای درون‌سوز و موتورهای بنزینی داشتند و یکی از اسطوره‌های خودرو در قرن بیستم را پدید آوردند. مایباخ در دوران اولیه فعالیت صنعتی‌اش تجارب گرانبهایی از کار در برخی از صنایع مدرن آلمان به دست آورد و طراحی و ساخت دوچرخه و کالسکه و خودروهای سه‌چرخ را از سر گذراند تا اینکه در دهه 1880 با تلاش پیگیرانه‌اش موفق به راه‌اندازی شرکت خودرو‌سازی مایباخ شد.

  • نهضت مشروطه عملا پایانی بود بر سلسله قاجار که نتوانست خود را با آمال ملت ایران هماهنگ سازد و ظرفیت تطبیق با این تغییر را نداشت. محمدعلی شاه که پس از مظفرالدین شاه به جای پدر نشست با مشروطه مخالفت می‌کرد و در نامه تهدید‌آمیزی نوشت که سلطنت عطیه الهی است که اجداد او به زور شمشیر به‌دست آورده‌اند و کسی نمی‌تواند از او بستاند. پس از آن به کمک عوامل قزاق مجلس را به توپ بست و پیرو آن عده‌ای از آزادی خواهان و آزاداندیشان شامل برخی از روزنامه‌نگاران را دستگیر کرد و کشت. با خیزش مردم در اکناف کشور برای دفاع از حقوق خود او متواری و به روسیه پناهنده شد.

  • عبدالمهدی رجایی

    با وقوع انقلاب مشروطه، شور انقلابی باعث شد در هر شهر مجمعی از بزرگان انقلاب در آنجا تشکیل جلسه داده و تحولات انقلاب را پیگیری کنند، هم چنین به نوعی مدیریت شهر را بر عهده گیرند. مجلس اول با تصویب قانون «انجمن‌های ایالتی و ولایتی» که نحوه انتخاب اعضای این مجمع را معین می‌کرد همچنین حدود و ثغور قدرت آن را اعلام می‌کرد، به نوعی این مجامع را وارد ساختار حکومتی کرد. یعنی از این پس ما در کنار حاکم شهر، یک مجلس محلی هم داریم که کارها باید با مشورت آن به سرانجام می‌رسید.

  • البسه و تجهیزات نظامی پلیس جنوب ایران (SPR) از سوی ارتش پادشاهی انگلستان تامین شده و ماهانه مبلغی بابت دستمزد و حقوق، غذای افراد و علوفه اسب‌ها به فرمانده‌گردان داده می‌شد. امنیت شبه جزیره آبادان، پالایشگاه این شهر و خطوط لوله و تلمبه خانه‌ها از آبادان تا اهواز، به شیخ خزعل، حاکم بخش جنوبی و غربی خوزستان واگذار شده بود. شیخ خزعل از زمان عقد قرارداد دارسی با دولت ایران در دوران قاجاریه، طی قراردادی جداگانه شبه‌جزیره آبادان، استفاده کشتیرانی از آبراه اروندرود (شط العرب) و اراضی جنوب و غرب خوزستان را که تحت سیطره او بودند به شرکت نفت اجاره داده و در این راستا به ثروت هنگفتی نیز رسیده بود، وی دارای سپاه مسلح، ناوچه جنگی و کاخ‌های متعدد در خرمشهر، اهواز (ناصری) و .