شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • آیت وکیلیان: روشنفکری ایرانی در ساحت اندیشگی خود چگونه به امر توسعه اقتصادی نگاه می‌کند. آیا نحله‌های فکری در پروژه‌های فکری خود مشی مدرن را اتخاذ کرده‌اند یا رویکردی سنتی و ایدئولوژیک به این مفاهیم دارند. دکتر قاسم پورحسن، فارغ‌التحصیل دانشگاه امام صادق‌(ع)، در این گفت‌وگو سعی کرده با رویکردی فلسفی به این مفاهیم نشان دهد که پیشرفت و توسعه، حاصل یک نگرش خاص به عالم است و بدون ایجاد این نگرش خاص، پیشرفت و ترقی ممکن نیست و این نگرش خاص بیانگر لزوم وجود یک (فرهنگ مناسب) برای توسعه است.

  • آمار گوپال بوس، استاد دانشگاه و موسس شرکت «Bose Corporation » در دوم نوامبر سال 1932 به‌دنیا آمد. پدرش اصالتا هندی و مادرش آمریکایی بود. بوس به مدت چند دهه تا زمان مرگ در سال 2013 در مدرسه فناوری ماساچوست تدریس می‌کرد. او دو سال قبل از مرگ بخش عمده‌ای از سهام شرکت «بوس» را به دانشگاه ام‌ای‌تی هدیه کرد تا صرف امور آموزشی در این دانشگاه شود. ثروت خالص او در سال 2011 یک میلیارد دلار برآورد شد. شرکت «بوس» که به تولید لوازم صوتی مشغول است بیش از 11 هزار کارمند دارد.

    .
  • شرکت شورولت نام خود را از لوئیس جوزف شورولت راننده مشهور آمریکایی سوئیسی تبار گرفته است. شورولت پس از ورود به آمریکا در کارخانه‌های مختلفی شروع به کار کرد و توانست خود را به‌عنوان یکی از بهترین رانندگان مسابقه‌ای نشان دهد. همین امر موجب شد تا ویلیام سی دورانت موسس کمپانی جنرال موتورز وی را به‌عنوان راننده استخدام کند. این آشنایی به طراحی اتومبیل جدیدی به سبک اتومبیل‌های فرانسوی در سال 1911 منجر شد و در نهایت در سوم نوامبر همان سال کارخانه شورولت موتور تاسیس شد و 2999 دستگاه از این خودرو در سال نخست تاسیس، به بازار عرضه شد.

  • دکتر حامد عامری

    جریان مهم دیگر ترقی‌خواهی در این دوره، که در کنار جریان داخل حاکمیت و البته مستقل و مرتبط با آن وجود دارد، «جریان برون‌حکومتی»، بود. آغاز این جریان را می‌توان اندیشه‌ها و نوشته‌های میرزا فتح‌علی آخوندزاده دانست، که بعدا از آنها به «منورالفکران» یا «روشنفکران» تعبیر می‌شود. این جریان، دیدگاه‌های متفاوت و مختلفی را دنبال می‌کرد، و در عین استقلال از جریان تحول‌خواه درون حاکمیت، با آن ارتباط و تعامل داشت، تا جایی که برخی از چهره‌های مهم جریان اول در جریان دوم نیز حضور پررنگی داشتند، افرادی چون میرزا ملکم خان، میرزا یوسف خان مستشارالدوله و میرزا محمد خان مجدالملک سینکی، کارگزاران دولتی‌ای هستند که سری نیز در مباحث روشنفکری زمان خود داشتند.

  • ملکم خان اصول مشروطه غربی را به‌طور پراکنده در معرض استفاده خوانندگان ایرانی خود گذاشت ولی از یکسو به‌خاطر اصرار و تاکید زیاد برای هماهنگ ساختن اسلام و نوگرایی شیوه غربی و از سوی دیگر به سبب نداشتن آزادمنشی و صراحت لهجه لازم، که مانع از آن می‌شد که بتواند برنامه‌ای منظم و واضح و صریح و قاطع برای اصلاحات بدهد، انبوهی رساله و جزوه سیاسی نوشت که مندرجاتش پر از نکات ضد و نقیض و نامتناسب با یکدیگر بود.

    - حائری، عبدالهادی (1387)، تشیع و مشروطیت در ایران و نقش ایرانیان مقیم عراق، تهران: انتشارات امیرکبیر.

  • لرد کرزن، مستشرق معروف انگلیسی که در زمان ناصرالدین شاه، به ایران آمده بود، در سیاحت نامه خود از وسعت و عظمت بازارهای تهران تعریف فراوان می‌کند. کرزن می‌نویسد: ناصرالدین شاه سالی دو، سه‌بار به بازار می‌آید و کالاهای مختلف و متنوعی را انتخاب می‌کند و دستور می‌دهد که آنها را به عمارت سلطنتی ببرند بدون آنکه خودش پولی بپردازد، زیرا رجال و اعیان دولت، هزینه خرید این کالاها را تقبل می‌کنند. کرزن ضمنا به بازار حراج یا بازار سمسارهای تهران اشاره کرده و آن را چنین توصیف می‌کند: این بازار هنوز هم باقی است و انتهای بازار کفاش‌ها تا بازار بزرگ امتداد دارد.