شماره روزنامه ۵۹۹۳
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • مذهب از دیرباز به‌عنوان بخش مهمی از فرهنگ هر جامعه شاخته می‌شود و باورها و آداب مذهبی یکی از مهم‌ترین نمودهای قابل بررسی برای شناخت مردم یک جامعه است. بسیاری از کسانی که از بیرون رفتار ناشی از باور مذهبی یک گروه اجتماعی را نظاره می‌کنند چون معمولا آگاهی روشنی از چرایی آن رفتار و منظومه‌ای که آن را شکل می‌دهد، ندارند، آن را به تمامی دریافت نمی‌کنند. نبود درک ذهنی مشترک میان جمعیت‌های انسانی دارای ادیان مختلف سبب می‌شود مواجهه افراد خارج از جامعه دینی با این جوامع روایتی دیگرگونه از دین خلق کند که در برابر روایت دینداران آن جامعه قابل تامل است.

  • ویلیام ریچارد موریس، بنیانگذار شرکت «Morris Motors Limited» در دهم اکتبر سال 1877 در ورکستر انگلستان به دنیا آمد. او در 15 سالگی مدرسه را ترک کرد و به کار در کارگاه‌های مختلف تولید وسایل خودرو و دوچرخه پرداخت. در نخستین سال‌های قرن بیستم محلی برای ساخت دوچرخه خرید و کم‌کم آن را به یک مجموعه صنعتی تبدیل کرد و در سال 1912 نخستین ماشین خود را با عنوان «بولنو موریس» طراحی کرد و ساخت.

    .
  • چیکوهی ناکاجیما، صنعتگر پیشگام و سیاستمدار ژاپنی در دهم اکتبر سال 1949 درگذشت. مهم‌ترین دستاورد او تاسیس شرکت هواپیمایی ناکاجیما در سال 1917 بوده است. ناکاجیما در دوران جنگ‌جهانی دوم وزیر حمل‌ونقل ژاپن بود.

    .
  • نوزدهم مهر ماه سال 1305 هجری شمسی در تهران اعلام شد که از دهم آبان همان سال قانون نظام وظیفه عمومی در ایران به اجرا درمی‌آید و پسران 18 ساله به بالای ایرانی مشمول خدمت سربازی خواهند بود و این خدمت ملی دو سال طول خواهد کشید. اجباری و عمومی شدن خدمت سربازی از افکار «کلازویتس» فرضیه‌پرداز نظامی آلمان بود.

    محققی به نام محمد نیازی درباره نظام خدمت اجباری نوشته است:

    تاریخ نظام وظیفه عمومی در ایران بر خلاف روندی که در جوامع اروپایی طی شد، تاریخی وارونه است. پس از جنگ‌های ایران و روس که ایرانیان به ضعف نظامی خود در رویارویی با مهاجمان خارجی و قدرت ممالک اروپایی واقف شدند، درصدد برآمدند تا این نقصان را با وام‌گیری تکنولوژِی و آموزش‌های نظامی مدرن فرنگی جبران نمایند.

  • توقف اصلاحاتی که عباس‌میرزا و همراهانش در دارالسلطنه تبریز آغاز کرده بودند، قطع رگ دست امیرکبیر و روند اصلاحی‌ای که نخستین صدراعظم ناصرالدین‌شاه آغاز کرده بود، مرگ، تبعید و زندانی شدن همراهان اصلاحات در سال‌های دهه دوم سلطنت ناصرالدین‌شاه، و عزل ناخواسته و ناگزیر صدراعظم تازه از سفر فرنگ برگشته در شرایطی که هنوز به پایتخت پا نگذاشته بود، نمونه‌هایی از روندهای اصلاحی به شکست انجامیده‌ بودند که نمونه‌های آن در سال‌های قرن چهاردهم خورشیدی نیز کم نبوده‌اند.

    در برابر آن، انقلاب مشروطه 1285 خورشیدی، کودتای سوم اسفند 1299 و بیست و هشتم مرداد 1332 و سرانجام انقلاب اسلامی در سال 1357 خورشیدی، حرکات رادیکال موفقی بودند که -صرف‌نظر از تفاوت‌های ماهوی انقلاب و اصلاحات- در دو سده گذشته در نبود هرگونه…

  • قدیمی‌ترین علم‌های ایرانی در موزه توپکاپی استانبول نگهداری می‌شود. شاید این علم‌ها - که نمونه‌ای از علامت و نشان قبایل مختلف ایرانی است - در عصر حکومت ترکمن‌های آق‌قویونلو و قره‌قویونلو وجود داشته و دسته‌های سیاسی و مذهبی از آنها استفاده می‌‌کرده‌اند. این علم‌ها از غنایم جنگی است و پس از تصرف شهر تبریز توسط سپاهیان عثمانی، شاه سلیم آنها را به استانبول منتقل کرد. یک علم هم در موزه مرکزی آستان قدس رضوی است که قدمت آن به قرن ۱۳ هـ. ق می‌رسد و در شهر اصفهان ساخته شده است. به غیر از علم فلزی چند نوع علم در تکایا و جلوی دسته‌های ایران به کار می‌رود:

    عَلَم چوبی: فرمی است شبیه به سرو که معمولا روی آن را با پارچه‌ای مشکی می‌‌پوشانند و در بالای آن یک تیغه علم، پنجه یا قبه وصل کرده و…