شماره روزنامه ۵۹۸۹
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • دکتر نجم‌الدین گیلانی

    اگر چه دانشگاه جندی‌شاپور در زمان شاپور اول تاسیس شد و پادشاهانی مانند شاپور دوم نیز برای توسعه آن تلاش کردند، ولی اوج شکوفایی این مرکز در عهد خسرو انوشیروان بود. این پادشاه می‌خواست همچنانکه تیسفون در جهان سیاست، مهم‌ترین مرکز شرق شده بود؛ دانشگاه جندی شاپور، در جهان دانش و فرهنگ به پایگاهی بالاتر از آن برسد. سرانجام تلاش‌های خسرو انوشیروان در این راستا به بار نشست و زمینه برای تحولات بزرگ علمی و شکوفایی فرهنگ و تمدن ایران آماده شد؛ ولی چون در تحولات علمی و فرهنگی پیوسته عنصر «زمان» یکی از عوامل اصلی است، از این رو جنبش فرهنگی ایران سال‌ها بعد نتیجه داد و تمدن اسلامی آن را در خود جذب و تکمیل نمود (محمدی ملایری، 1333: 243).

  • تنظیم و تالیف: حسن فرازمند‌‌‌‌‌

    جراید کشور و اخبار نیمروزی رادیو در روز 9 شهریور 1352 خبر از ترقی ارزش دلار آمریکا در بازار آزاد ارز در روز گذشته یعنی 8 شهریور 52 دادند. در این خبرها که یکی از آنها در روزنامه اطلاعات درج شده آمده بود: روز 8 شهریور (52) دلار آمریکا بار دیگر در بازار بورس تهران ترقی کرد و قیمت فروش آن به 20/ 71 ریال هم رسید و این برای اولین بار است که ظرف 6 ماه گذشته دلار از مرز 71 ریال در بازار آزاد می‌گذرد. محافل مطلع بازار، این افزایش قیمت دلار را ناشی از استحکام موقعیت این ارز در بورس‌های بین‌المللی می‌دانند و اظهار می‌کنند این امر ظرف یک سال گذشته سابقه نداشته است.

  • خبرگزاری‌های خارجی ازجمله رویتر و آسوشیتدپرس گزارش دادند یک دانشمند ایرانی موفق به یک کشف جدید درباره عنصر «نیوبیوم» شد. در این خبر که ترجمه آن روز 9 شهریور 54 در جراید کشور منعکس شد، آمده بود: طبق یک خبر تایید شده ازسوی خبرگزاری‌های خارجی و منابع موثق اخبار علمی کشور آلمان غربی، آقای دکتر فریور محسنی، دستیار انستیتوی شیمی دانشگاه اصفهان به دنبال آزمایش‌های خود موفق به تفکیک سریع عنصر «نیوبیوم» که از فلزات کمیاب و نقره‌‌ای رنگ رادیواکتیو است،‌ شد. وی که اکنون (سال 54) مدیریت گروه شیمی دانشگاه اصفهان را به عهده دارد.

  • روزنامه اطلاعات در شماره روز جمعه نهم شهریور 1335 (آن موقع‌ جمعه‌ها هم روزنامه اطلاعات چاپ می‌شده است) خبر داد که یک ماشین سکه‌زنی در مرز گمرک توقیف شده است. در ادامه این خبر آمده بود: براساس راپورت تجارتخانه محمدعلی و برادران که مدت 20 سال است در سیستان مشغول تجارت بوده و غالبا ماشین‌آلات و. . . وارد می‌کنند، اخیرا مکانیسین آن تجارتخانه که موسوم به «غلام‌عباس» و یک دستیار هندی است از اروپا ماشینی وارد کردند؛ به‌طوری‌که اظهار داشته‌اند ماشین مذکور برای ساختن قوطی‌های حلبی بوده است، ولی در موقع ورود اشیا به گمرک طرف سوء‌ظن واقع شده و پس از تحقیقات لازمه معلوم می‌شود ماشین مزبور مخصوص سکه‌زنی بوده (و قرار بوده) به‌وسیله آن پول رواج ممالک ایران، هند، انگلیس و افغانستان را تهیه کرده (از این رو) قضیه تحت…

  • خبرگزاری‌های داخلی و خارجی روز 9 شهریور 1335 به نقل از منابع نفتی خبر دادند که سهام‌السلطان بیات، رئیس‌ هیات‌مدیره شرکت ملی نفت ایران بدون اطلاع قبلی و به‌طور ناگهانی عازم لندن شد. مقام‌های شرکت ملی نفت در این باره گفتند: «مسافرت بیات برای ملاقات با فرزند خود بوده و علت دیگری ندارد، اما خبرگزاری‌ها از لندن گزارش دادند که با توجه به حرکت ناگهانی او و مخصوصا در این موقع که به مناسبت به نفت رسیدن چاه شماره 5 قم حضور وی تا حدی در تهران ضروری است، نمی‌توان ملاقات فرزند را علت اصلی این مسافرت دانست.

  • روز 9 شهریورماه 54 روزنامه‌های کشور از کمبود شدید دندانپزشک و رواج مجدد «دندان طلا» برای روکش کردن دندان‌های فاسد خبر دادند. در این خبر آمده بود: در مراسم افتتاح دوازدهمین کنگره دندانپزشکی، ‌وزیر آموزش و پرورش با پیشنهاد دبیر و جامعه دندانپزشکی مبنی‌بر گنجاندن موضوعات بهداشت دهان و دندان در کتب دبستان موافقت نمود. در این مراسم دکتر مرتضوی، ‌دبیر جامعه دندانپزشکان در سخنرانی خود با اشاره به کمبود دندانپزشک در سطح کشور اظهار کرد: طبق آماری که از طرف وزارت بهداری تهیه شده است، ‌به هر 21 هزار و 252 نفر ایرانی یک دندانپزشک تعلق دارد.

  • «خواطر مبارک مستحضر است که ما عده‌ای کثیر کارگران پارچه‌باف تهران فقط در سال چند ماهی مشغول بافتن پارچه ملبوس قشون هستیم و به این وسیله لقمه نانی به‌دست آورده با اهل و عیال خود به این حیات فلاکت‌بار ادامه می‌دهیم. . . ما بیچارگان در عوض پارچه بافتن و اجرت گرفتن دچار بیکاری و گرسنگی و خجلت عیال، لاعلاج روز خود را شب نموده و تماشا می‌کنیم. »

    - بخشی از نامه، «اتحادیه کارگران نساج خانه تهران» به رئیس‌الوزرای وقت کشور در سال 1305.
    - منبع: اسنادی از انجمن‌های بلدی، تجار و اصناف (1300-1320ش)، جلد1، ص 60

    .

  • بافت تاریخی ابرکوه در فهرست میراث ملی قرار گرفت. درباره به‌وجود آمدن و قدمت ابرکوه، افسانه‌ها و داستان‌هایی نقل می‌شود که اغلب سند و مرجع علمی مقبولی ندارند، اما با توجه به آثار و ابنیه باقیمانده می‌توان به قدمت زیاد ابرکوه پی‌برد؛ اما تاریخ دقیق آن را باید در نوشته‌های پراکنده جست‌وجو کرد. در کتاب «شناخت ابرکوه و قدمت آن» از قول «احمدبن حسین بن علی»، کاتب مولف کتاب تاریخ جدید یزد آمده: زمانی که اسکندر کثه (یزد کنونی) به‌عنوان زندان قرار داد (یعنی زمانی که تازه یزد را بنیان گذاشت) نایبی برای خود در «ری» تعیین کرد که از ایالات «ابرقو»، «اصفهان»، «اصطخر»، «قم» خراج برای او می‌فرستاد.

  • گویند تجار ایرانی برای حفظ حیثیت ایران و ایرانیان متجاوز از دویست هزار لیره از کیسه فتوت خود به مصارف عروسی محمد‌خان رساندند به قسمی که از سرایه تا سفارت ایران برای پای‌انداز عروس طاقه شال ترمه مفروش داشته و تماما به اجزای سرایه سلطان بذل گردید. اگرچه این اطلاعات را من در سه وهله عبور از اسلامبول از اشخاص محترم موثق کسب نموده‌ام، اما وقتی که وضعیت حالیه تجار معتبر مرکز تهران را با وسعت صدر تجار ماضی آن زمان مقایسه می‌نمایم، تمام این افکار صحیحه و عملیات عالیه آنها به نظرم قصه می‌آید.

    مثلا شرح حال حاجی محمدحسن اصفهانی موسوم به امین الضرب را با شرح حال حاجی شیخ‌کاظم رشتی پدر جناب حاجی شیخ‌محسن خان‌گروسی مشیرالدوله که یکی از تجار اسلامبول بود و بعد به واسطه حرمت مرحوم حاجی سیدحسین آقای تبریزی به…

جستجوی پیشرفته