دکتر سیدصادق سجادی

در 334 ق هنگامی که فشار بر «ابن شیرزاد» شدت یافت و برای پرداخت مواجب ترکان و دیلمی‌ها با مشکل مواجه شد از ناصرالدوله با وعده بازگرداندن امارت به وی درخواست کمک مالی کرد، وی نیز سفته‌هایی معادل پانصد هزار درهم برای او فرستاد (همان: 6/ 116). والیان در بعضی اوقات برای پاداش دادن به افراد از سفته استفاده می‌کردند؛ نقل می‌شود هنگامی که سیف‌الدوله در روزگار توزون، یکی از امرای دیلم، وارد بغداد شد و برای استراحت به خانه بنی خاقان رفت، دو جوان در آنجا بودند و از امیر حمدانی پذیرایی کردند.

تنظیم و تالیف: حسن فرازمند

نتایج بازدید و گزارش‌های خبرنگاران از مرکز تهیه بذر چغندرقند کرج در روز 29 تیرماه 1337 در جراید منتشر شد. در این گزارش آمده است که: در این بازدید که به راهنمایی مهندس قره‌باغی و مهندس شاکری به عمل آمد از مزرعه نمونه کرج که در حدود 12 هکتار بود و همچنین مزرعه وسیع 120 هکتاری کمال‌آباد که جهت ازدیاد و تهیه بذر مادری تخصیص داده شده بود، بازدید کردند و در آنجا گفته شد که در کرج آزمایشگاهی وجود دارد که میزان قند موجود در ریشه چغندر را معلوم می‌کند.

گزارش‌های متعدد کارشناسان و خبرنگاران در هفته منتهی به 29/ 4/ 37 حکایت از آن دارد که بازار معاملات اراضی که از قبل به سستی و رکود کشیده شده بود همچنان ادامه داشته است. براساس برخی گزارش‌ها زمین‌های تجارتی اراضی دره قرچک (شمال شرقی تهران و تهران پارس امروزی) که در دست عده‌ای متمرکز بود، برای فروش عرضه می‌شد. این زمین‌ها هم به امید آبیاری توسط سد لتیان فروش می‌رفت؛ ولی در این مورد هم بازار تند و گرمی وجود نداشت و معاملات به‌ندرت انجام می‌شد. معاملات زمین‌های کرج و عباس‌آباد (بهشتی امروز) و یوسف‌آباد کاملا راکد بوده و در دو جاده شمیران (شریعتی و ولی‌عصر امروزی) کم و بیش معاملاتی روی زمین‌های ساختمانی (قابل سکونت و ساخت) انجام می‌گرفته است.

براساس اطلاعاتی که در 29 تیر 1337 از سوی خبرنگاران در اختیار مردم قرار گرفته است، برخی از قوانین مدنی در دست بررسی و تصویب نهایی بود که براساس آنها «حق سرقفلی» به رسمیت شناخته ‌شده است. در خبری که روز 29/ 4/ 37 در جراید در این باره به چاپ رسیده آمده است که یکی از مسائلی که در کمیسیون تدوین و اصلاح قوانین مدنی مورد رسیدگی قرار گرفته، «روابط بین مالک و مستاجر» و «حق سرقفلی» است و اینک کمیسیون یاد شده مشغول تدوین لایحه جدیدی در این باره است. در ادامه این خبر گفته شده است که تماس با مقامات دادگستری در این باره نتیجه‌بخش بوده و آنها گفته‌اند که در لایحه جدید مواردی گنجانده شده تا این موضوع به شکل قانونی قابل قبول برای مالک و مستاجر گردد و «حق سرقفلی» با عنوان دیگری برای مستاجر به رسمیت شناخته شود.

تا قبل از تصویب «طرح تملک آپارتمان» هیچ‌کس حق مالکیت روی بخشی از یک بنای چند طبقه یا طبقاتی از آن را نداشت اما در29/ 4/ 37 «منصور» معاون نخست‌وزیر و دبیرکل شورای عالی اقتصاد به خبرنگار اطلاعات گفت: طرح تملک آپارتمان‌ها تهیه شده است. وی افزود: طرح نهایی تملک آپارتمان در کمیسیون وابسته به شورای عالی اقتصاد مورد بررسی قرار گرفت و به تصویب رسید. طبق این طرح همه می‌توانند حق تملک یک قسمتی از یک بنای بزرگ را داشته باشند یا بفروشند که اجرای این طرح قسمت عمده مشکل مسکن را در ایران حل خواهد کرد و تسهیلات عمده‌ای برای همه مردم فراهم می‌سازد.

نخستین نتایج سرشماری و آمارگیری و نفوس برداری 1335 حکایت از آن داشت که تهران با بحران کمبود «زن» مواجه بوده است. نتایج این سرشماری همچنین نشان می‌داد که 54 درصد از ساکنان تهران بی‌سواد بودند و در دهات و بخش‌های حومه تهران فقط 26 درصد مردم سواد خواندن و نوشتن داشتند. این نتیجه سرشماری که روز 29/ 4/ 37 رسما در تهران منتشر شده همچنین می‌گوید که نفوس شهرستان تهران و تراکم جمعیت در این شهر فوق‌العاده بوده است، یعنی در هر کیلومتر مربع 253 نفر و در هر مایل مربع 655 نفر زندگی می‌کردند. حال آنکه براساس گزارش منتشر شده در سالنامه اداره آمار سازمان ملل متحد در سال 1955 میلادی که تراکم جمعیت در کشورهای بلژیک و هلند در مقام اول بوده و تراکم جمعیت 858 نفر در هر مایل مربع بوده است که در مقام مقایسه معلوم می‌شود که…

علی کالیراد
پژوهشگر تاریخ ترکیه

در ساعت سه بامداد 27 ماه مه 1960 (1339 شمسی)، برای نخستین بار در تاریخ جمهوری ترکیه، نیروهای نظامی دست به کودتا زدند. در حالی که هنوز خورشید روز 27 ماه مه بر دشت‌های آناتولی نتابیده بود، سرهنگ آلپ ارسلان تورکش ـ رهبر آتی جریان ملی‌گرایی افراطی در ترکیه ـ اعلامیه کودتاچیان را قرائت کرد: این اعلامیه عنوان می‌کرد که ارتش به منظور جلوگیری از «برادرکشی» و «خارج کردن احزاب سیاسی از بن‌بستی که در آن گرفتار آمده بودند» وارد عمل شده است.

در چهلمین اجلاس میراث جهانی یونسکو که 25 تیرماه سال جاری در استانبول برگزار شد، پرونده زنجیره‌ای 11 قنات ایرانی به‌عنوان بیستمین میراث فرهنگی ایران به ثبت جهانی رسید. اسناد و مدارک تاریخی نشان می‌دهد که فناوری ساخت قنات در اوایل هزاره اول پیش از میلاد، در مناطق خشک کوهستانی ایران گسترش یافت و به کشاورزان این مناطق اجازه داد تا بتوانند در دوره‌های طولانی خشکی که آب در سطح زمین پیدا نمی‌شود، به کشت و زرع بپردازند. قنات یا کاریز یک مجرای تونلی شکل است که آب را از آبخوان یا سفره آب زیرزمینی به اراضی پست‌تر منتقل می‌کند.