شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • رضا صحت‌منش

    هدف پژوهش حاضر بررسی اقتصاد کرمان و آثار و نتایج سیاسی آن در دوره قاجار به‌ویژه پیوندهای اقتصاد با گروه‌های اجتماعی در اواخر این دوره است. در پی یافتن تاثیرات اقتصادی در سیاست کرمان در دوره قاجار به نتایج مهمی دست یافتیم؛ مالیات نقش مهمی در تعیین حکام کرمان و روابط حکام با مردم این ناحیه داشته است و چند تن از حکام کرمان بر سر چگونگی دریافت مالیات از کار برکنار شدند. عملکرد آنها در قیام‌هایی نظیر قیام شالبافان موثر بود. دو تن از کرمانیان به‌نام ـ میرزا آقاخان کرمانی و میرزا رضا کرمانی ـ بر سر مسائل اقتصادی با حاکمان کرمان در افتادند و مسیر زندگی سیاسی آنها تغییر یافت؛ میرزا آقاخان در بردسیر کرمان ضابط مالیات بود که به علت بدهی که داشت از کرمان مهاجرت کرد و میرزا…

  • تنظیم و تالیف گاهشمار: حسن فرازمند

    بیست و یکم تیر 1335 شهرداری تهران با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد یک قطعه زمین به مساحت 41 مترمربع از اراضی متروکه واقع در چهارراه خوش و سعدی واقع در غرب سلسبیل (حومه خیابان آزادی امروز) از قرار مترمربعی 710ریال به فروش می‌رسد. پیشنهاددهندگان باید مبلغ 1460 ریال قبض سپرده شهرداری یا چک تضمین شده به حواله شهرداری با تضمین بانکی به مدت 3 ماه برای هر قطعه ضمیمه پیشنهادات خود بنمایند. در آگهی دیگری که در چنین روزی در همین صفحه در روزنامه اطلاعات به چاپ رسیده، آمده است: (قطعات) از 200 تا 1000 متر مربع با آب و برق در خیابان شمیران (بالای بی‌سیم) مهران- (سیدخندان امروزی) بی‌واسطه متری 16 تومان- تلفن 22771.

  • «لویی ریشار» وابسته اقتصادی و بازرگانی سفارت فرانسه در 21 تیر 1335اظهار کرد که دولت فرانسه علاقه‌مند است که روابط بازرگانی ایران و فرانسه توسعه پیدا کند. در خبری که روز بیست و یکم به نقل از او در برخی رسانه‌ها منعکس شده او گفته است به این جهت اخیرا مطالعاتی برای لغو یا تخفیف بعضی عوارض گمرکی شروع شده و از آن جمله عوارض گمرکی صادرات فرش ایران به فرانسه کاسته شده است. وی سپس گفت: سابقا عوارض گمرکی فرش ایران 33 درصد بوده و اینک به 25 درصد رسیده و علاوه بر این 3 درصد هم از مالیات مخصوص فرش ایران کاسته شده و به هشت درجه رسیده و به این ترتیب عوارض صدور فرش ایران به فرانسه 11 درصد تخفیف پیدا کرده است.

  • آمارهای صادرات در 15 روز اول تیرماه سال 1335 نشان می‌دهد که در این مدت فقط 10 تن زیره از بندرعباس به خارج از کشور صادر شده است. در این آمار که روز بیست و یکم تیر 1335 در رسانه‌ها اعلام شد، آمده است: این آمار نشان می‌‌دهد که در این مدت 23 میلیون ریال اجناس از این بندر به خارج صادر شده و در مقابل حدود 15 میلیون ریال جنس وارد این بندر شده است که از آن جمله 10697 کیلو زیره، 74600 کیلو میوه‌جات تازه و خشک و 24662 کیلوگرم سایر کالا به خارجه صادر شده است و در قبال آن 1448 کیلو چای، 915707 کیلوگرم قند و شکر و 427 کیلوگرم مواد شیمیایی و دارویی، 5221 کیلوگرم پارچه پنبه و 2521 کیلوگرم شیشه‌آلات وارد کشور شده است.

  • روز بیستم تیر 1335 روزنامه‌ها اطلاع حاصل کردند که دولت ایران آمادگی خود را برای فروش مقادیری نمک و برنج به ژاپن اعلام کرده است. در خبر مربوط به این موضوع آمده است: اطلاع حاصل شد که در مذاکرات اخیر وابسته بازرگانی ژاپن با مقامات وزارت بازرگانی ایران به وی تذکر داده شد که بازرگانان ایرانی علاقه‌مند هستند که در مقابل واردات از ژاپن مقدار زیادی از محصولات ایران از قبیل نمک و برنج به ژاپن صادر شود که وابسته بازرگانی ژاپن وعده داده است که موضوع را با مقامات دولت ژاپن در میان بگذارد. وابسته اقتصادی سفارت ژاپن در ایران به خبرنگار روزنامه اطلاعات گفت: در تجارت ایران و ژاپن اشکالاتی بروز کرده و فعلا «بامادا» سفیر ژاپن در توکیو مشغول مذاکره برای رفع این اشکالات است.

  • وابسته اقتصادی سفارت آلمان در ایران که «هوفر» نام داشت، بیستم تیر 35 به خبرنگاران گفت: درهای آلمان به روی ایران هم باز خواهد شد. او اضافه کرد: گرچه هنوز درباره انعقاد وضع جدید بازرگانی ایران و آلمان تصمیمی اتخاذ نشده و این امر منوط به بازگشت آقای وزیر بازرگانی است. او گفت: البته دولت آلمان در این مورد نظر ‌خاصی ندارد، زیرا آلمان سیاست درهای باز را پیش گرفته و صادرات و واردات به آلمان تابع شرط و قیدی نیست و هر کشوری می‌تواند به هر مقدار که می‌تواند به آلمان جنس صادر کند یا جنس خریداری نماید و ایران هم البته می‌تواند از این شرایط استفاده کند و به عبارت دیگر سیاست آزادی تجارت با آلمان را پیش بگیرد، نظیر رویه‌ای که در مورد آمریکا و انگلیس اعمال می‌شود، اما شاید اگر قراردادهای تهاتری بین دو کشور وجود نداشته…

  • روزنامه «اسکویی دوما» چاپ پاریس بیستم تیر 1335 در یکی از گزارش‌های اقتصادی خود نوشت ایران و هند از آمریکا تقاضای کمک مالی کرده‌اند و ایران تقاضا نموده است که حداقل 300 میلیون دلار در اختیار این کشور گذاشته شود. اما واشنگتن عقیده‌اش بر این است که چون ایران از نفت درآمد قابل توجهی به‌دست می‌آورد، پرداخت کمک جدید به آن، مشکل به نظر می‌رسد. امروز همچنین یک مقام وابسته اقتصادی سفارت انگلیس اظهار کرد که دولت انگلیس علاقه زیادی به توسعه صادرات ایران به انگلیس دارد و به این جهت بر سهمیه صدور قالی ایران به انگلیس افزوده شده است.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: از سال 1824 که جیمز موریه منشی و کاردار انگلیس در ایران، کتاب «حاجی‌بابای اصفهانی» را نوشت، حاجی‌بابا به‌عنوان نماینده شخصیت ایرانی شناخته شد. سیاحانی که پس از آن به ایران آمدند، در همه جا نشان از حاجی‌بابا یافتند (برای نمونه دوبد، فرد ریچاردز، سکویل-وست)، همچنین برخی دیگر (از جمله گوبینو در داستان‌های آسیایی) تلاش کردند تا داستانی مانند حاجی‌بابا بنویسند. نگاهی به محتویات کتاب موریه نشان می‌دهد که این شخصیت مرکزی (و آنچه در پیرامون او رخ می‌دهد) تماما نشان‌دهنده جهالت و شرارت حاجی‌بابا است و نگاه موریه به ایرانیان، در میان تمام مصححان و کارگزارانی که به ایران سفر کرده‌اند، یکی از منفی‌ترین نگاه‌ها است و جز معدودی صاحب منصب روس، دیگر نمی‌توان نظیری برای آن یافت.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: علاءالدوله (حاکم تهران)، قندفروش‌ها (تجار وارد‌کننده قند) را احضار و دلیل گرانی قند را سوال کرد. چون دید بدون دلیل و برای سود و صرفه بیشتر اجحاف نموده و گران فروشی می‌کنند، چند نفر از روسای ایشان را چوب زد. . . . مردم هم البته موقع را غنیمت شمرده و هم دست و همصدا شدند. علمای اعلام که عموما حساب‌هایی با دولت و دربار داشتند و محل مراجعه تجار و مردم نیز بودند، شروع به اجتماع در مسجد شاه کرده و در حضرت عبدالعظیم تحصن نمودند و سخن از تشکیل عدالتخانه به میان آوردند.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: «خیابان‌های تهران از روزی که این شهر را ساخته‌اند، برای یک‌بار هم که شده، جارو نخورده است! تاکنون هیچ‌کس نسبت به این کار احساس نیاز نکرده است و کسانی که علاقه‌مند باشند، می‌توانند علم کالبدشناسی تمام جانوران را در خیابان‌ها بیاموزند! بقایای اجساد شترها، الاغ‌ها، قاطرها، اسبان، سگان و گربه‌ها تا زمانی که سگ‌های گرسنه آنها را نخورند، در خیابان‌ها افتاده است. »

    از سفرنامه بارون فیودورکورف، دیپلمات روسی که طی سال‌های 1834 و 1835 (1214 - 1213 شمسی هجری آخرین سال حکومت فتحعلی شاه) از ایران دیدار کرده است.