سلمان قاسمیان

از همان آغاز شکل‌گیری پدیده استعمار در قرن 16 و 17 میلادی، توجه دولت‌های مشهور استعماری متوجه منطقه راهبردی خلیج فارس شد. شاید بتوان گفت: رزمایش جدی قدرت‌های استعماری در منطقه خلیج‌فارس با حضور پرتغالی‌ها از سده شانزدهم آغاز می‌شود. پرتغالی‌ها تا اواسط حکومت صفویه، همچنان قدرت برتر منطقه خلیج‌فارس بودند. افول قدرت سیاسی پرتغالی‌ها در سده هفدهم با ورود انگلیسی‌ها همراه بود. کشتی‌های تجاری «کمپانی هند شرقی» انگلیس در اواسط عصر صفویه در خلیج‌فارس لنگر انداخت.

تنظیم و تالیف گاهشمار: حسن فرازمند

اطلاعیه‌ای روز سیزدهم اردیبهشت 1306 در روزنامه اطلاعات آن روز به این شرح منتشر شد:

1- کتاب زنگ‌های ساعت- از سری عملیات «آرسن لوپن»- 5 قران

2- شاهزاده خانم بعلبک- ترجمه امیرحسین خان بختیاری- 5 قران

3- افسانه دوکل- تصنیف آقای پویان- 1 قران

4- افسانه منوچهر- تصنیف آقای پویان- 2 قران

5- منتخبیات صائب تبریزی- انتخاب آقای کمالی- 8 قران

6- دیوان سلمان ساوجی- تالیف آقای رشید یاسمی- 6 قران

7- گفتار خوش یارقلی- دوجلد- به زبان فارسی- 6 قران

8- رمان «بنده فراری»- تالیف جرجی زیدان- 8 قران

همچنین در اطلاعیه کوتاه دیگری در همین روز آمده است که کتاب «رنج‌های…

عصر روز سیزدهم اردیبهشت سال 1306 در جراید متن «نظام‌نامه انتخاب کدخدایان» که به تصویب مجلس شورای ملی وقت رسیده بود به امضای آقای فاطمی وزیر داخله وقت منتشر شد. در فصل اول این نظام‌نامه آمده است: در قراء قصبات اربابی، کدخدا از طرف صاحبان املاک یا نمایندگان آنها به حکومت معرفی خواهد شد و در قراء و قصبات خرده مالک، کدخدا به وسیله مالکین جزء معرفی می‌شود. در قراء و قصبات خالصه کدخدا از طرف مباشرین وزارت جلیله مالیه کتبا به حکومت معرفی می‌شود و در قراء و قصبات موقوفه کدخدا از طرف متولیان وقت یا نمایندگان آنها به حکومت معرفی خواهد شد.

در مراسم رسمی و جشن باشکوهی که روز سیزدهم اردیبهشت 1316 در محل ایستگاه راه‌آهن تهران و با حضور رضاشاه برگزار شد، قطار تهران- شمال مورد بهره‌برداری قرار گرفت. جراید آن روز در گزارش مشروحی که در صفحات اول خود به چاپ رساندند نوشتند که در این مراسم علاوه بر مهندسین عالی‌مقام و متصدیان امور راه‌آهن، آقایان رئیس الوزراء، وزراء، روسای ادارات تجارت، صناعت، فلاحت و از جمله آقای سمیعی رئیس دربار، دکتر مودب نفیسی پیشکار، تیمسار سرلشکر نقدی، آقای ابراهیم قوام (قوام الملک) و ابراهیم علم (امیر شوکت الملک) حضور داشتند.

سیزدهم اردیبهشت 1326 در جراید کشور اعلام شد که هیات وزیران 4 روز پیش طبق پیشنهاد وزارت کشور و موافقت وزارت فرهنگ از تاریخ صدور این تصویب نامه عوارض مشروحه زیر را به منظور اجرای تبصره 1 و 2 و ماده 8 قانون آموزش و پرورش اجباری و کمک به ساختن دبستان‌های نوبنیاد به نفع شهرداری قزوین اخذ و در اختیار اداره فرهنگ قزوین بگذارد: 1- از هر کنتور برق سالانه 30 ریال 2- از آرد معمولی کارخانه قزوین هر 300 کیلو 5 ریال 3- از آرد قنادی یک صفر، دو صفر و سه صفر هر 300 کیلو 15 ریال 4- از هر متر پارچه محصولات کارخانه شهر 5 دینار 5- از 5 کلاف کاموا محصولات کارخانجات قزوین 12/ 5 ریال 6- از هر پتوی معمولی محصول کارخانه شهر 50 ریال 7- از هر عدد پتوی اعلا محصول کارخانجات شهر 100 ریال 8- از هر راس گوسفند 2 ریال 9- از هر راس بز و…

گروه تاریخ و اقتصاد: چهارم ماه مه سال ۱۸۸۶، در چهارمین روز اعتصاب و تجمع کارگران آمریکایی شهر شیکاگو، پلیس به روی آنان آتش گشود، شماری کشته و عده‌‌ای مجروح و بعدا چهار تن نیز اعدام شدند. کارگران اعتصابی خواستار تعدیل شرایط کار و کاهش ساعات روزانه کار از 10 ساعت به ۸ ساعت بودند. قرار بود که اول ماه مه ۱۸۸۶ در آمریکا (ایالات‌متحده)، کاهش ساعات کار به هشت ساعت در روز، به اجرا درآید که چنین نشد، در نتیجه کارگران در گوشه و کنار این کشور دست به تظاهرات زدند و در یک‌ هزار و دویست کارخانه و کارگاه، اعتصاب صورت گرفت.

گروه تاریخ و اقتصاد: 13 اردیبهشت زادروز مریم میرزاخانی، ریاضیدان شهیر ایرانی است. او در چنین روزی به سال 1356 چشم به جهان گشود. میرزاخانی استاد دانشگاه استنفورد است. او در سال ۲۰۱۴، برنده مدال فیلدز شد که معتبرترین جایزه مربوط به دانش ریاضیات در جهان است. وی نخستین زن و نخستین ایرانی برنده مدال فیلدز است. مریم میرزاخانی در دوران تحصیل در دبیرستان فرزانگان تهران، برنده مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی در سال‌های ۱۹۹۴ (هنگ‌کنگ) و ۱۹۹۵ (کانادا) شد و در این سال به‌عنوان نخستین دانش‌آموز ایرانی حائز نمره کامل شد.

گروه تاریخ و اقتصاد: نمایشگاه « The Pan-American Exposition» از روز اول ماه سپتامبر سال 1901 تا دوم نوامبر همان سال در بوفالو، نیویورک برگزار شد. در این نمایشگاه کشورهای حوزه آمریکای لاتین کالاهای خود را به نمایش گذاشتند. بودجه 500 هزار دلاری تاسیس مکان نمایشگاه در جولای سال 1899 به تصویب کنگره رسیده بود. نام این نمایشگاه با واقعه ترور رئیس‌جمهور وقت آمریکا، ویلیام مک کینلی، گره خورده است. مک کینلی مشغول بازدید از نمایشگاه بود که در ساعت ۴:۷ دقیقه روز ۶ سپتامبر ۱۹۰۱ لئون چولگوش که تحت تاثیر آشوب‌طلبان قرار داشت، دو گلوله به وی شلیک کرد.