ابوطالب سلطانیان

استادیار دانشگاه گیلان

پیش از آنکه به علل روی آوری شاه عباس به ارمنیان و به خدمت گرفتن آنان بپردازیم، نگاهی کوتاه به پیشینه زیستی آنان برای شناخت بیشتر این قوم تجارت پیشه ضروری به نظر می‌رسد. ارمنیان پیش از مهاجرت در زیستگاه اصلی و تاریخی خود، یعنی در نواحی مرزی شمال و شمال غربی ایران ـ ارمنستان، گرجستان، شیروان، نخجوان و جلفای ارس ـ ساکن بودند. آنان بزرگ‌ترین جمعیت مسیحیان ایران را تشکیل می‌دادند و وابسته به کلیسای «گری گوری» بودند، اما دلیل اصلی مهاجرت یا به عبارت دیگر کوچ اجباری ارمنیان از سرزمین‌های اصلی‌شان، جنگ‏ها و درگیری‏های طولانی میان دو امپراتوری ایران و عثمانی بود.

تنظیم و تالیف گاهشمار: حسن فرازمند

اداره لوله‌کشی تهران روز دوازدهم اسفند سال 1328 در اطلاعیه‌ای خبری اعلام کرد تاکنون 8 هزار تن لوله‌های خریداری شده از فرانسه و انگلیس حمل شده و بالغ‌بر 3 هزار تن آن در انبار تهران تخلیه شده است. براساس گزارش یادشده در برنامه ساختمانی و عمرانی سال 1329، لوله‌کشی ساختمان منابع آب و حفر کانال برای نصب لوله و ساختمان اداره مرکزی و آزمایشگاه پیش‌بینی شده است. همچنین برای احداث منابع آب اداره لوله‌کشی اراضی مورد احتیاج خود را که بالای آب کرج (بلوار کشاورز امروز) و در دو سمت خیابان (بلوار امروزی) نقشه‌برداری کرده است تا طبق تصویب‌نامه مربوط به این گونه اراضی، با صاحبان آنها عمل کند، ولی چون این اراضی متعلق به وزارت دارایی و دولت است، تشریفات انتقال آنها کمتر …

«کمیسیون مطالعه منع کشت تریاک» در تازه‌ترین جلسه خود در روز دوازدهم اسفند 1328 به نتایجی دست یافت که این نتایج را در اختیار جراید گذاشت که فردا (شنبه سیزدهم اسفند 1328) در جراید منعکس کنند. براساس تصمیمات اتخاذشده در این کمیسیون و تشکیل جلسات متعدد و رسیدگی به سوابق امر، چنین نظر گرفته که برای سال 1329 با رعایت میزان صادرات کشور، فقط در بعضی از مناطق تریاک‌کاری شده و کشت در سایر نقاط ممنوع شود. تقسیم‌بندی این نقاط از طرف کمیسیون یادشده عملی شده و صورت آن با موافقت دولت برای اطلاع عموم اگهی خواهد شد تا زارعین و کشاورزان طبق آن عمل کنند.

دوازدهم اسفندماه 1338 به جراید کشور اطلاع داده شده که یک هیات نمایندگی از ایران به ریاست حسنعلی منصور، وزیر بازرگانی برای شرکت در کنفرانس اقتصادی آسیا و خاوردور، یکشنبه (15 اسفندماه) آینده ایران را به مقصد بانکوک ترک می‌کند. در این خبر آمده است همراهان وزیر بازرگانی پنج نفر از بانک ملی ایران، شرکت ملی نفت و شورای عالی اقتصاد خواهند بود و جلسات رسمی کنفرانس از هجدهم تا بیست و نهم اسفند برگزار خواهد شد و طی آن مسائل و مشکلات اقتصادی و بازرگانی آسیا و روابط اقتصادی بین‌المللی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

روزنامه‌های اسفندماه سال 1338 نیز در روزهای پایانی سال به درج شماری از آگهی‌های ویژه شب عید پرداخته‌اند؛ ازجمله روزنامه دوازدهم اسفند 38 که در آن یک آگهی به این متن آمده است:

* کارت ویزیت - تقویم - کارت تبریک، همه جور و همه نوع با چاپ لوکس برجسته، به شرکت سهامی تحریر ایران مراجعه فرمایید (چهار راه اسلامبول - لاله‌زار - تلفن 36224)

* با کمال مسرت به اطلاع علاقه‌مندان می‌رساند شکلات‌های کارخانه «کدبری» انگلستان در قوطی‌های شیک وارد شده و در مغازه آغاسی - پاساژ مرکزی - خیابان اسلامبول به معرض فروش گذاشته شده است - نماینده انحصاری در ایران شرکت «گری مکنزی» است (خیابان فردوسی - ساختمان امینی - تلفن 35183)

* تعطیلات نوروز خود را امسال در بیروت، عروس خاورمیانه بگذرانید، بلیت…

شرکت بازرگانی ایران و سوئد از امروز 12 اسفند سال 1338 به بعد تبلیغات گسترده‌ای را برای به فروش رساندن جاروبرقی‌های خود در جراید آغاز کرد. در یکی از آگهی‌های (تقریبا) تمام صفحه این محصول زنی که سرش را از گلوی دسته جاروبرقی درآورده خطاب به زنی کدبانو که سر و روی خود را بسته و دارد جارو می‌کند، می‌گوید: خانم! گردوخاک نکن. و بعد در پایین صفحه و در میان لوله خرطومی جاروبرقی نوشته است: «منظور از جارو کردن، هوا کردن گردوخاک نیست!» و در پایین صفحه از خانم‌های ایرانی پرسیده است: خانم تاکنون هیچ درباره فلسفه جارو کردن فکر کرده‌اید؟ منظور شما از جارو کردن مگر نظافت خانه و زندگی نیست؟ حالا ببینیم ما برای جارو کردن چه کار می‌کنیم؟ اگر درست فکر کنیم، می‌بینیم سال‌هاست که ما جارو را به زمین می‌کشیم و گردوخاک به زمین…

گروه تاریخ و اقتصاد: تجالینگ کوپمنز (Tijalling Koopmans)اقتصاددان هلندی - آمریکایی و برنده نوبل اقتصاد در 26 فوریه سال 1985 چشم از جهان فروبست. او در سال 1975 به همراه لئونید کانتروویچ به دلیل «پژوهش‌های متعدد در زمینه نظریه تخصیص مطلوب منابع»، برنده جایزه نوبل اقتصاد شد. تجالینگ کوپمنز در سال 1910 در شهر گِریولَند هلند به دنیا آمد. در 17 سالگی وارد دانشگاه اوترخت شد و اگرچه خیلی جوان بود؛ اما استعداد عجیبی در ریاضیات داشت. او علاوه بر ریاضیات به آموختن در دیگر حوزه‌های علمی نظیر فلسفه علم پرداخت.