آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد
-
رقابت با روسها
نرجس حیدری
بریتانیا در دوران قاجاریه بهرغم نداشتن اتباع و بازرگانانی در ایالات جنوبی دریای مازندران، یک کنسولگری در رشت و یک نمایندگی کنسولی در استرآباد تاسیس کرده بود که صرفا هدف سیاسی در برداشت. از جمله رقابت دو امپراتوری توسعهطلب روسیه و بریتانیا در قرن نوزدهم برای حکمرانی بر سرزمینهای آسیای مرکزی بود که ایران را ناخواسته درگیر آن کرد.
از پیامدهای این رقابت تاسیس نمایندگیهای سیاسی و کنسولگری در ایران بود. این دولتها برای منافع بازرگانی- سیاسی و ارائه خدمات به اتباع خود در دیگر کشورها، با موافقت کشور ذیربط به تاسیس کنسولگری در بنادر و شهرهایی میپرداختند که با آنها رابطه تجاری داشتند یا در حال آغاز این رابطه بودند.
-
مقایسه مشروطه عثمانی و ایرانی
دکتر حسن حضرتی
مهمترین ارمغانی که انقلاب مشروطه برای ایران و عثمانی به همراه داشت، قانون اساسی بود. ترکها در سال 1876م. بهعنوان نخستین کشور مسلمان به این امر نایل آمدند. سی سال بعد در ایران به دنبال تحولاتی که منجر به اعلام مشروطه شد، مظفرالدین شاه در 14 ذیقعده 1324 قمری امضای خود را بر پای اولین قانون اساسی مدون ایرانی گذاشت. این قانون 51 مادهای، بعدها در 29 شعبان 1325هـ. ق با متممی که به آن اضافه شد و به تایید محمدعلی شاه رسید، تکمیل شد. این متمم مشتمل بر 107 اصل بود.
-
آغاز به کار اولین فرستنده تلویزیونی در لندن
سال 1920 م نخستین فرستنده رادیویی جهان در لندن به کار افتاد. این در حالی است که در سال 1940م (4 اردیبهشت1319) اولین فرستنده رادیویی ایران به کار افتاد؛. یعنی فقط 20 سال پس از افتتاح نخستین فرستنده رادیویی جهان. همچنین اولین فرستنده تلویزیون در جهان در دوم نوامبر سال 1936م در انگلستان به کار افتاد و اولین فرستنده تلویزیونی ما در سال 1958م تاسیس شد.
. -
پایان بحران موشکی آمریکا و شوروی در کوبا
روابط آمریکا و شوروی پس از جنگ جهانی دوم هر از چند گاهی رو به تیرگی میگذاشت. اما مهمترین و خطرناکترین بحران در روابط آمریکا و شوروی که جهان را در لبه پرتگاه جنگی ویرانگر قرار داد، بر سر استقرار پایگاههای موشکی شوروی در کوبا رخ داد. آمریکایىها نخستین بار در سپتامبر 1962م از ساختمان سکوهای پرتاب موشک در کوبا اطلاع یافتند.
عکسهایى که طی نیمه اول ماه اکتبر آن سال به وسیله هواپیماهای جاسوسی آمریکا از کوبا برداشته شد، استقرار موشکهای بُرد متوسط و قارهپیمای روسی را در کوبا تایید کرد.
-
آغاز دور اول جنگهای لندن با افغانها
شجاع الملک، امیر دستنشانده انگلستان در کابل دوم نوامبر سال 1841 میلادی به دست اکبرخان از مخالفان سلطه انگلیسیها کشته شد و افغانها که برضد نیروهای اشغالگر انگلیسی به پا خاسته بودند «الکساندر برنز» نماینده تامالاختیار انگلستان در کابل و 16 انگلیسی دیگر (طبق برخی نوشتهها 23 انگلیسی) را هم کشتند و 1500 نظامی انگلیسی را مجبور به عقبنشینی به سوی هند (از طریق گذرگاه خیبر) کردند و سپس هنگام عقبنشینی به آنان شبیخون زدند و قتل عام کردند و باردیگر دوست محمد خان را برکرسی امیری کابل نشاندند.
امیر کابل در آن زمان بر شرق و جنوب شرقی افغانستان (عمدتا پشتون نشین) حکومت داشت.
-
بروز اختلاف میان ایران و کنسرسیوم نفت
در پی پدید آمدن اختلافنظر میان ایران و کنسرسیوم نفت که از هفتم آبان 1345 ش. (29 اکتبر 1966)، هشت سال پس از تصویب قرارداد طرفین در پارلمان ایران آشکار شده بود، یکم نوامبر این سال (سه روز پس از پدید آمدن اختلاف) اورل هریمن، دیپلمات کارکشته آمریکایی برای رفع اختلاف وارد تهران شد. همزمان 30 نماینده هم از جانب شرکتهای عضو کنسرسیوم به همین منظور به تهران وارد شدند.
هریمن که در تابستان 1986 درگذشت از دهه 1950 بارها برای حل مساله نفت و مسائل مربوط به روابط ایران و آمریکا وارد تهران شده بود.
-
اجرای پیمان ماستریخت
گروه اقتصاد بینالملل: در اول نوامبر سال 1993 پیمان ماستریخت اجرایی شد و به این ترتیب اتحادیه اروپا رسما تاسیس شد.
پیمان ماستریخت با نام رسمی پیمان اتحادیه اروپا، وظیفه همگرا کردن اروپا را به عهده داشت و در تاریخ 7 فوریه 1992 توسط اعضای جامعه اروپا در ماستریخت واقع در هلند به امضا رسید. پیش از امضای این پیمان، شهر ماستریخت در تاریخ 9 و 10 دسامبر 1991 میزبان شورای اروپا بود که پیشنویس این پیمان را تهیه کرد. با اجرایی شدن این پیمان در اول نوامبر 1993 اتحادیه اروپا و پول واحد اروپایی یعنی یورو خلق شد.