شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • دکتر مرتضی نورانی

    عضو هیات‌علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان

    اسناد، پیوسته ما را به زاویه‌های مختلف روزگاران گذشته راهنمایی می‌کند؛ به‌ویژه که این اسناد اغلب برای تاریخ‌نگاری نوشته و توزیع نشده باشد، اما هیچ‌گاه نمی‌توان تصور کرد که کلام آخر را درباره هر مقطعی از گذشته چه کسی و در چه زمانی خواهد زد، یا اینکه آیا آخرین سند می‌تواند آخرین واژه‌ها را درباره گذشته روایت کند؟ شاید این بنایی برای کلام آخر باشد و گذشته می‌تواند به تعداد انسان‌های آینده، راوی داشته باشد.

  • با شکایت مکرر ایران مبنی بر کاربرد سلاح شیمیایی عراق در جنگ و اعزام کارشناسان سازمان ملل، گزارشی از این بمباران به دبیر کل رسید که ناگزیر رئیس شورای امنیت، بیانیه قاطعی در محکومیت کاربرد این سلاح‏ها توسط عراق صادر کرد؛ هر چند که در این بیانیه، «ادامه منازعه» نیز محکوم شده بود. شورا در 8 مهر 1365، بحث خود را در مورد جنگ آغاز کرد و دبیر کل، گزارش مفصلی به شورا ارائه کرد.

    این بحث منجر به صدور قطعنامه 588 در تاریخ 16 مهر 1365 ش (8 اکتبر 1986 م) به اتفاق آرا شد. این قعطنامه، با احساس خطر عمیق نسبت به طولانی شدن و تشدید منازعه و با یادآوری تعهدات دول در خودداری از کاربرد زور و حل صلح‏آمیز اختلافات، ایران و عراق را به اجرای کامل و بدون درنگ قطعنامه قبلی شورا مبنی بر آتش‏بس بین طرفین فرا می‏خواند.

  • قانون «انجمن‌های ایالتی و ولایتی» در اولین دوره مجلس شورای ملی به منظور تشکیل شوراهای استان و شهرستان به تصویب رسیده بود و تا زمان نخست‌وزیری اسدالله علم این قانون بدون تغییر مانده بود.

    قانون مذکور در ۱۴ مهر ۱۳۴۱ با ۹۲ ماده و هفده تبصره از تصویب کابینه امیر اسدالله علم گذشت و خبر آن در ۱۶ مهر در روزنامه‌های کیهان و اطلاعات منتشرشد. به موجب این مصوبه که در غیاب مجلس، حکم قانون را داشت، به زنان حق رای داده می‌شد و همچنین شرط مسلمان بودن و سوگند به قرآن مجید از شرایط انتخاب شوندگان حذف شد.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: در هشتم اکتبر (16 مهرماه) سال 1860 نخستین خط تلگراف مابین سانفرانسیسکو و لس‌آنجلس برقرار شد. هنگامی که ساموئل مورس در سال ۱۸۴۳ (۱۲۲۲ خورشیدی) این اختراع را به نام خود ثبت کرد هرگز تصور نمی‌کرد ابعاد این اختراع با سرعتی باور نکردنی گسترش یابد. سرعت تلگراف که از سال ۱۸۴۴ آغاز به کار کرد ظرف چند سال از چند روز به تنها چند دقیقه رسید.

    اختراع مورس و گسترش کابل‌های تلگراف در آمریکا و سپس در سراسر جهان به رشد آن کمک کرد و به این ترتیب بهای ارسال تلگرام که در ابتدا بسیار گران بود، به سرعت پایین آمد و در سال ۱۸۶۸ به حدود یک دلار و چهار سنت رسید که هنوز هم گران محسوب می‌شد.

  • بنیان‏گذار مرکز علمی سوربن، روبرت دو سوربن، کشیش دربار لویى نهم بود. او آرزو داشت که موسسه‏ای ویژه برای دانشجویان فقیر دایر کند تا آنان بتوانند در آن، علم الهی بیاموزند و به تبلیغ مسیحیت بپردازند. از این رو، مرکز علمی سوربن در هشتم اکتبر 1256م در پاریس افتتاح شد و از آن پس، برای اخذ تصمیم در مسائل دینی و علوم الهی به این مرکز و استادان آن مراجعه می‏شد. از 1554م، سوربن محل مباحثات و مشاوره‏های عمومی دانشکده علوم شد. فعالیت دانشگاه سوربن به‌عنوان یکی از قدیمی‏ترین و معتبرترین دانشگاه‏های جهان به تدریج گسترش یافت و رشته‏های گوناگون علمی در آن دایر شد.

  • 1806: اعلام جنگ روسیه علیه فرانسه

    1824: برده داری در کستاریکا لغو شد.

    1834: نخستین راه‌آهن در ایرلند افتتاح شد.

    1852: هرمان امیل فیچر، شیمیدان آلمانی و برنده جایزه نوبل به دنیا آمد.

    .