شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • زمانه حسن‌نژاد: رشد شهرنشینی از شاخصه‌های تاریخ قرون میانه ایران است. این بازه تاریخی که تحولات تاریخی حد فاصل قرن چهارم تا ششم هجری قمری را در برمی‌گیرد، با حاکمیت سیاسی ترکان سلجوقی بر جهان اسلام همزمان بوده است. رشد تجارت و بازرگانی از شاخصه‌های تاریخ اقتصادی این دوران است که به تبع آن رشد شهرها و شهرنشینی را در ایران و جهان اسلام با خود به همراه داشته است.

    اغلب منابع تاریخ قرون میانه ایران از شهرهای آمل، ساری، مامطیر، ترنجه، میله، مهروان، طمیس، ناتل، شالوس، رویان وکلار (ابن رسته، 1365: 176) به عنوان بخشی از شهر‌های طبرستان یاد کرده‌اند.

  • در بیستم سپتامبر 1831م، اولین اتوبوس بخاری توسط یک مبتکر انگلیسی به نام گوردون برانز ساخته شد. ساخت و اختراع این اتوبوس که از نیروی بخار برای حرکت آن استفاده می‏شد، درست دو سال پس از اختراع اتوبوس اسبی صورت گرفت.

    برانز پس از مشاهده اتوبوس اسبی به فکر اختراع اتوبوس بخاری افتاد و آن‏ را در این روز به کار انداخت. اتوبوس جدید ظرفیت 30 نفر را داشت و سرعت آن بسیار کم بود.

    .
  • با آغاز جنگ جهانی دوم، ژاپنی‏ها در سال 1941م. به جزایر فیلیپین حمله‏ور شدند و پس از مدت کوتاهی، آنجا را به تصرف خود درآوردند. از آنجا که جزایر فیلیپین برای ژاپن اهمیت حیاتی داشت، بنابراین آنها سعی می‏کردند تا سر حد امکان از این منطقه حمایت کنند، چرا که فیلیپین، خط مقدم امپراتوری ژاپن محسوب می‏شد. اما در اواخر جنگ و با ورود آمریکا به صحنه نبرد جهانی، نیروهای آمریکایى طی سال‏های 1944 و 1945م. ژاپنی‏ها را از فیلیپین عقب راندند و این منطقه را به تصرف خود درآوردند. در پی آن، جزایر مانیل در نبردی سخت در 24 سپتامبر 1944م از تصرف ژاپنی‏ها خارج شد و پس از چند ماه کلیه نیروهای ژاپن از منطقه عقب‏نشینی کردند و از 20 سپتامبر 1945، با تصرف فیلیپین، دوره تسلط آمریکا به این منطقه، آغاز شد.

  • کالیستنس مورخ یونانی که در لشکرکشی اسکندر مقدونی به ایران همراه او بود و رویدادهای روز و مشاهداتش را منظما یادداشت می کرد در یادداشتی که بعدا با محاسبات تقویمی معلوم شده که متعلق به اواخر سپتامبر سال 328 پیش از میلاد است نوشته است: در اینجا (ایران)، در دهکده ها که آب را برحسب نوبت به کشاورزان برای زراعت می دهند، یک فرد از میان آنان (کشاورزان) انتخاب می شود تا بر زمان نوبت نظارت داشته باشد. این فرد در کنار مجرای اصلی آب و محل انشعاب آن میان کشاورزان، بر سکویی می نشیند و ظرفی فلزی را که سوراخ بسیار ریزی در آن تعبیه شده است در ظرفی بزرگ تر و پر از آب قرار می دهد که پس از پر شدن ظرف کوچک (یک بار یا چند بار) که به آهستگی و طبق محاسبه قبلی ابعاد سوراخ آن صورت می‌گیرد، آب را قطع و آن را به جوی کشاورز دیگر باز…

  • در 27 شهریورماه سال 1348 دیوان کیفر ایران که وظیفه تعقیب قضایی کارمندان دولت و وابسته به دولت را بر عهده داشت 13 تن از مدیران و مسوولان شرکت واحد اتوبوسرانی تهران را به اتهام سوء استفاده مالی بازداشت کرد . در پی این اقدام دولت رئیس راهنمایی و رانندگی پلیس تهران را با حفظ سمت به مدیریت شرکت واحد اتوبوسرانی منصوب کرد.

    منبع: روزنامک

    .
  • گروه تاریخ و اقتصاد: بندر انزلی جایی بود تمیز و مرتب. شهر به‌صورت دل انگیز، بر مصب رودخانه‌ای قرار گرفته بود. هر چند خانه‌ها ساده و بی پیرایه بود و مردم، لباس ژنده و پاره بر تن داشتند، معهذا با وجود این فقر و فاقه، باز از شادی و سر زندگی برخوردار بودند و این چیزی بود که ما به هنگام عبور از روسیه، اثری از آن ندیده بودیم.

    - بلوشر، فون، سفرنامه بلوشر، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران: انتشارات خوارزمی

    .
  • گروه تاریخ و اقتصاد: ششم آوریل سال 1476. مجبور شدیم با کلیه وسایل در ساحل توقف کنیم. کشتی بر ساحل قرار گرفته بود و منتظر باد مساعد بود. مدت هشت روز انتظار کشیدیم و چون در این مدت «مارکو» هم در شهر بود و ما در اینجا تنها بودیم، بی‌اندازه می‌ترسیدیم. بالاخره لطف خداوند شامل حال ما شد و باد مساعد وزیدن گرفت. همه بر ساحل جمع شدیم و کشتی را به آب انداختند و ما فورا وسایل خود را به کشتی منتقل کردیم، و کشتی آماده حرکت شد. مسافران کشتی روی هم رفته با ناخدا و شش نفر ملوان 35 نفر بودند. در میان مسافران عده‌ای بازرگان بودند و برنج و ابریشم و فاستونی برای ارسال به بازارهای روسیه به هشترخان می‌بردند، و عده‌ای تاتار که می‌رفتند پوست خز خریده به دربند بیاورند.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: صبح از شهر رشت حرکت کرده و روانه انزلی شدیم. در بالا خانه‌های پیربازار ناهار صرف شد، نایب قونسول روس و جمعی از اعیان رشت از آنجا مراجعت کردند. پس از آن به لتکا (قایق) و کرجی نشسته، در میان مرداب چند مرغابی شکار شد، به کشتی همایونی که حاضر شده بود رسیده و داخل کشتی شدیم. وضع مرداب و صفای آن تعریف و تمجید داشت. سه ساعت به غروب مانده، وارد انزلی شدیم. رسما شلیک توپ کردند. مقرب الخاقان نصرت‌الله خان سرتیپ طالش آمده بود. صاحب منصبان نظامی و توپچی سرباز ساخلو انزلی با لباس رسمی در میان باغ حاضر بودند.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: در ایران پیش از اسلام، به آسایش و رفاه پزشکان توجه زیادی داشتند. علاوه‌بر وعده پاداش در بهشت، در نوشته‌ها آمده که درآمد یک طبیب باید طوری باشد که بتواند در محله معروف شهر و در خانه‌ای مناسب با اسباب و اثاثیه لازم زندگی کند. طبیب باید خوراک سالم، پوشاک کافی و یک اسب تندرو داشته باشد تا بتواند از بیمارانی که دور از او زندگی می‌کنند، عیادت کند. . . . مزد اطبای ایرانی نه به طبیب یا نوع درمان که به جایگاه و درآمد بیمار بستگی داشت: حاکم ایالت چهار راس گاو نر، حاکم شهر یک شتر نر خوب، کدخدا یک نریان و مالکان بزرگ یک الاغ را به عنوان حق‌العلاج به پزشک می‌دادند.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: در منابع عصر قاجار در مورد خرده‌مالکان [مالکیت دهقانی] که یکی از صورت‌های مالکیت در این دوره است، سخنی به میان نیامده است. در شولستان، علاوه بر اراضی خالصه دولت، مالکان دهقانی از جمله سران طوایف قدیم هزارسی، بکش دودانگه‌ای و بلمینی بوده‌اند که قسمت‌هایی از این املاک را وقف کردند.

    حکومت قاجار بخش‌هایی از اراضی خالصه ممسنی را به‌عنوان تیول به رجال مهم فارس از جمله قوام الملک شیرازی، نصیرالملک، مشیرالملک، سیداسماعیل شبانکاره‌ای و معین‌التجار بوشهری واگذار کرد.