شماره روزنامه ۵۹۹۳
|

آرشیو اخبار : تاریخ و اقتصاد

  • مجید خرمشاد پیدایش پدیده شهر، همزمان با پیدایش سکونت‌گاه‌های اولین تمدن‌های بشری قابل تصور است. سکونت‌گاه‌هایی که تمدن نام گرفتن خود را مدیون خود شهر و اجزای آن هستند. براساس مطالعات و تحقیقات موجود، شهرهای این تمدن‌ها مکان‌گزینی و ساختار شکل‌گیری خود را براساس دو عامل تعریف می‌کرده‌اند: عامل اول، عامل طبیعی و زیستی است که نمودی از نیازها و سبک و روش امرار معاش مردمان آن سرزمین‌ها بوده و می‌توان آن را «دسترسی مستقیم به آب‌های جاری» نامید. بر همین اساس پنج تمدن اولیه بین‌النهرین، مصر، هند، چین و آمریکای جنوبی و مرکزی، همگی تمدن‌های رودخانه‌ای نام گرفته‌اند و مایحتاج خود را غالبا از طریق کشاورزی تامین می‌کردند.

  • 1979: حفیظ الله امین نخست وزیر افغانستان درگذشت. او در ۱۶ سپتامبر ۱۹۷۹ در پی قتل ترکی، در افغانستان به قدرت رسید. مرگ او در جریان حمله ارتش شوروی به افغانستان اتفاق افتاد. در آن زمان شوروی از این بیم داشت که افغانستان به پایگاه آمریکا تبدیل شود. همسر حفیظ‌الله امین جزئیات کشته شدن همسرش را چنین شرح داده است: «تا وقتی که مهمات داشتیم، هیچ‌کس نتوانست وارد کاخ شود. عده زیادی از مهاجمان کشته شدند. ما نمی‌دانستیم که روس‌ها هستند. وقتی مهمات ما تمام شد، آنها داخل کاخ شدند. به محض داخل شدن با مسلسل به چهار طرف شلیک کردند.

  • گروه تاریخ و اقتصاد: در بندر انزلی دنیایی از تجربیات کاملا جدید به روی مسافر باز می شد و اولین تجربه مسافرت از روی آب و از طریق دریا آغاز می شد. گفتنی است که استفاده از نیروی بخار در کشتیرانی دریای خزر به منظور اهداف بازرگانی، برای اولین بار از سال 1256 آغاز شد. ایجاد تسهیلات آمدوشد برای مسافرت درسال 1276ق فراهم شد و این تسهیلات برای رفت و آمد بین انزلی و باکو دو بار در هفته وجود داشت.

    برگرفته از زندگینامه حاج محمدحسن کمپانی، امین‌دارالضرب، شیرین مهدوی

    .
  • یزد در طول تاریخ به چندین نام تغییر یافته است. ابن بلخی در کتاب فارسنامه که در قرن ششم هجری تالیف شده نام اصلی یزد را «کثه» نامیده و احمد بن حسین بن علی کاتب نیز در قرون نهم در کتاب تاریخ یزد نام کثه را تایید کرده و عده‌ای از مورخان نیز بنای شهر یزد را به یزدگرد نسبت داده و نام شهر را مربوط به او می‌دانند؛ چندان که کاتب در تاریخ جدید یزد به این مطلب چنین اشاره کرده است: «. . . و بنایان در کار آمدند و اخترشناسان زیج برداشته و به طالع سنبله طرح عمارتی بینداختند و به کار مشغول شدند و چون شهر را به نام یزدان می‌ساختند آن را «یزدان گرد» نام نهاد و اسم او که شاپور بود به یزدگرد مشهور شد و این خطه به یزد مشهور گشت.