فرشته کوشکی: در قرن هشتم، مساله وقف در خانواده‌ها و مجامع و محافل دولتی مطرح بود و وقف‌نامه‌های جدیدی نوشته شد؛ مثلا وقف‌نامه سه ده کاشان(شامل بیدگل، هراسکان و مختص‌آباد) و وقف‌نامه مدرسه رکنیه یزد که متعلق به همین دوران است[1]. معافیت مالیاتی موقوفات در آن دوران، نشان از گسترش فرهنگ وقف دارد. از جمله اسناد این دوران، فرمان سلطان احمد جلایر در سال ۷۷۳ مبنی بر معافیت موقوفات مخصوص بقعه شیخ صفی‌الدین از مالیات است. همچنین رشیدالدین فضل‌الله طی فرمانی می‌نویسد: «اگر نقصان عواید اوقاف به علت صدورحواله و مطالبه مالیات زاید از طرف دیوان است، موقوفات را باید از پرداخت حواله‌ها و مالیات معاف دارند.

هرگونه بیان و اظهارنظری در خصوص تاریخ طب ایران، ناخودآگاه نام جندی شاپور و دانشگاه پرآوازه آن‌را در ذهن انسان زنده می‌کند. نقش غیرقابل انکاری که این شهر در جمع‌آوری و تکوین علوم دنیای قدیم و به‌‌خصوص علم طب دارد، بر هیچ محققی پوشیده نیست. هرچند که نام جندی شاپور با نام شاپور ساسانی عجین گشته، ولی به واقع می‌توان گفت بنای اولیه این شهر بسیار کهن است. به نظر می‌رسد که تاسیس اولیه آن به دوران ما قبل تاریخ و زمان ورود آریایی‌ها برسد ولی بعدا توسط شاپور تجدید بنا شده است. منظور اولیه او از این تجدید بنا که به‌وسیله اموال غارت شده شهر انطاکیه و نیروی کار اسیران رومی صورت گرفته بود، ایجاد مسکنی برای استقرار اسیران رومی و یونانی و استفاده از تخصص‌های آنان بود.

دکتر «یالمار شاخت»، اقتصاددان و ناسیونالیست مشهور آلمانی، با نام کامل «یالمار هوراسه گریلی شاخت» کمیسر مالی و رئیس رایش بانک در جمهوری وایمار و رئیس بانک رایش بین سال‌های ۱۹۳۳ تا ۱۹۳۹ در آلمان نازی بود. او از محرک‌های اصلی برنامه دوباره‌سازی، دوباره‌صنعتی کردن و تجدید تسلیحاتی آلمان، و یک منتقد شدید تعهد غرامت کشورش بعد از جنگ جهانی اول بود. وی تا ۱۹۴۱ با جبهه مقاومت المان همکاری کرده بود. در ۲۳ ژوئیه ۱۹۴۴ پس از سوء قصد علیه هیتلر در کودتای ۲۰ ژوئیه دستگیر شد و ابتدا به راونسبروک و سپس به اردوگاه مرگ فلوسنبورگ و در نهایت به اردوگاه کار اجباری داخائو فرستاده شد.

در یازدهم نوامبر سال 1674 مهاجران انگلیسی در ماساچوست آمریکا نخستین قانون تعلیمات اجباری رایگان را برای خود وضع کردند. به موجب این قانون که پس از ایجاد ایالات‌متحده در سراسر این فدراسیون عمومیت یافته است 5 تا 16 ساله‌ها زیر پوشش قرار می‌گیرند. به ابتکار 41 تن از مهاجران کشتی «می‌فلاور»، مهاجران ماساچوست یک قانون‌اساسی داخلی هم برای خود تدوین کرده بودند که میان مهاجران آن منطقه عدالت و برابری تامین می‌کرد.

گروه تاریخ و اقتصاد: در سوابق به‌بهانه تعزیه‌داری در اغلب شهرها، انواع مفسده‌ها بر پا می‌شد و لیکن الحمدلله چندین سال است به سبب مراقبت حکومت در دفع این مفاسد نسبت به سوابق، مراسم عزاداری بسیار معقول است، لی‌الخصــوص در اصفهان که ذره‌ای به خلاف شرع و انسانیت، هیچ وقوعاتی از این ممر ظاهر نمی‌شود و از حسن اداره و نظم دانی ظــــل‌السلطان پاره‌ای اصول غیرمرضیه و حرکات نالایقه، که مطلقا مخالف شـــرع انور بود، تماما منسوخ گشته … الان چیزی که هنوز در پاره‌ای شهرها جاری‌است و مخالف قاعده اسلام و در انظار یار و اغیار بسیار خلاف انسانیت است قضیه تیغ زدن بود که آن هم امسال بر حسب حکم حکومت در اصفهان منع و موقوف شد.

صد دفعه بهت گفتم این پارچه‌های ابریشمی وقتی چرب شد دیگه نمی‌شه چربیش رو گرفت یا لکه پاک نمی‌شه یا اگر چربی رفت پارچه خراب‌تر و بدتر لک می‌شه. باید بری دواخونه بگی آقا 125 گرم صابون سیاه و 100 گرم عسل خالص و 400 گرم اودووی قاطی کنید و به من بدهید. این دوا رو می‌اری خونه به آنجایی که لک چرب داره از این دوAا خوب می‌مالی اون وقت چندین دفعه توی آب سرد می‌گذاری و به اصطلاح آب مالیش می‌کنی هم لکه می‌ره هم پارچه ابریشمی خراب نمی‌شه بازم می‌آم می‌بینم اون لباس و دور انداختی! چرا چون که چرب بود! چرا چربیش رو نگرفتی؟ گرفتم لک شد! چرا این دوا را به کار نزدی؟ یادم رفت! به بچه آدم یک دفعه حرف می‌زنند! واه که زبونم مو درآورد از بس یک حرف و صد دفعه واسه تو گفتم و باز به خرجت نرفت! بابا جون من، عزیز من، خانوم من، آخر تو…

اگرچه در دوره ایران باستان به پیشه‌وری وبازرگانی اهمیت داده می‌شد اما با ظهور اسلام بود که اهمیت و منزلت بیشتری یافت و خلفا و حکام نه تنها مانع تجارت نبودند بلکه به حمایت و تشویق نیز می‌پرداختند. ویل دورانت می‌گوید: «مسلمانان، چون اشراف اروپا، بازرگانان را تحقیر و تمسخر نمی‌کردند بلکه ارزش و احترام خاصی برای این قشر قائل بودند. »(دورانت،267). از قرن چهارم هجری بسیاری از شهرهای بزرگ اسلامی دارای بازارهای بزرگ بودند؛ اصفهان نیز یکی از آنها بوده است. بازار اصفهان مانند سایر شهرهای اسلامی با توسعه شهر و افزایش جمعیت گسترش یافت؛ به‌خصوص که اصفهان در محل عبور و مرور کاروان‌های بزرگ تجاری از نقاط مختلف بود.

گروه تاریخ و اقتصاد: 10 نوامبر سالروز تولد دو تن از نام‌آوران صنعت در شوروی سابق است؛ «میخائیل کلاشنیکف» و «آندری توپولف». آندری توپولف، مهندس و خلبان روسی و مخترع هواپیمای توپولف است. توپولف در سال ۱۸۸۸ در خانواده‌ای کشاورز اهل منطقه کریمری در روسیه به دنیا آمد. آندری فرزند ششم یک خانواده روستایی بود که با رنج و سختی درس خواند، اما سرانجام موفق شد به مدرسه سلطنتی مسکو راه یابد و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته مهندسی تکمیل کند. او در سال 1908 مدرک مهندسی راه‌آهن را دریافت کرد. پس از آن زیر نظر «ن.