شماره روزنامه ۵۹۸۸
|

آرشیو اخبار : تاریخ اقتصاد

  • رضا صفری ناصرالدین شاه بعد از تاجگذاری دستور داد مریضخانه‌ای با تمام آن ویژگی‌هایی که در مغرب زمین وجود دارد، تاسیس شود.
    نویسنده نسخه (نامی از وی در نسخه وجود ندارد) یکی از اهداف اصلی شاه در توجه و ساخت مریضخانه را بحث سلامتی سپاهیان و لشکریان می‌داند، با این حال ازساخت مریضخانه با عنوان صالحات باقیات نام می‌برد؛ چراکه با سلامت جسمانی انسان در ارتباط بوده و اقدامی است که مورد تایید شرع و مورد تایید ملت‌ها و دولت‌ها قرار می‌گیرد. در همین قسمت برای تکمیل صحبت‌های خود گریزی هم به مغرب زمین می‌زند و می‌گوید «در جمیع ممالک و مسالک و مداین و امصار و قرا و دهکده‌ها مریضخانه‌های بزرگ اساس برافراشته و از برای هر یک موقوفات و خزاین و منقولات و دفاین فرو گذاشته‌اند.

  • گروه تاریخ اقتصاد- تهران آنچنان بزرگ نبود که خود من که بچه تهران هستم این روز‌ها در آن گم می‌شوم. تهرانِ قدیم از میدان «ژاله» - شهدا- از آنجا به بعد بیابان و برهوت بود. در «دولاب» و «اکبرآباد» خیار می‌کاشتند، «چهارصد دستگاه» و «یخچال»، مسلسل‌سازی و کارخانه برق و یک «ورزشگاه شماره۳» یعنی تقریبا تا خیابان «خراسان» بیابانی بود البته اطراف خیابان «خراسان» یکی، دو کوچه بود مثل کوچه «رخت‌شورخانه». بیشتر فوتبالیست‌ها از این منطقه تهران رشد کردند. در یخچال توپ می‌زدند. خیابان «پیروزی» و «نبرد» فعلی پیش از این، از میدان «ژاله» تا «قصرِ فیروزه» و «سلیمانیه» بیابان بود پرُاز درخت «توت» که با بچه‌ها به آنجا می‌رفتیم و توت می‌خوردیم.

  • در چنین روزی در سال 1903 نخستین خودرو 850 دلاری فورد در کارخانه‌اش در خیابان ماک واقع در شهر دیترویت میشیگان ساخته شد که بعدا به یک پزشک فروخته شد. نام این خودرو « مدل ــ آ » بود. موتور این خودرو بنزین‌سوز دارای دو سیلندر و توان آن هشت اسب بخار بود و می‌توانست تا 48 کیلومتر در ساعت حرکت کند. تا آن زمان، اتومبیل یک کالای لوکس بود. هنری فورد با ساختن فورد «مدل ـ آ» آن را به صورت یک وسیله ضروری زندگانی در آورد که هرکس استطاعت خرید آن را داشته باشد و در وقت صرفه‌جویی کند و زودتر به کارش برسد.

  • مرتضی قلی خان صنیع‌الدوله، رئیس نخستین دوره مجلس شورای ملی در بهمن ماه 1289 (سوم فوریه 1911) در تهران ـ چهار راه مخبرالدوله ـ هدف گلوله دو قفقازی تبعه روسیه قرار گرفت و کشته شد. این دو قفقازی پس از ارتکاب قتل دستگیر شده بودند که سفارت روسیه در تهران استرداد آن دو را طبق قراردادهای دوجانبه (تحمیلی به دولت قاجارها) از وزارت امور خارجه ایران خواستار شد و وزارت امورخارجه دو قاتل را تحویل گرفت و به سفارت روسیه تسلیم کرد! مخبرالسلطنه (برادر مرتضی قلی خان) انگیزه و چگونگی قتل را در کتابی که نگاشته، شرح داده است.

  • با اینکه به هیچ وجه قابل انکار نیست که تنها چشمه زاینده و سرمایه حقیقی مملکت ایران زراعت است و مصارف دولت و مخارج شهرنشینان از مالیاتی است که به زارع تحمیل می‌شود، تنها جنسی که به بازار دنیا می‌رود دسترنج فلاحت است با تصدیق مقدمات فوق، عمل زراعت به حال اولیه خود باقی است و مدت‌ها است قدمی برای اصلاح این رشته مهم برداشته نشده است. قند و منسوجات، دو کالای اقتصادی هستند که نقش بسیار مهمی در اقتصاد بازرگانی ایفا می‌کنند و اگر این مال‌التجاره‌ها را در ایران تهیه کنیم، باقی واردات در مقابل صادرات اهمیتی نخواهد داشت.


  • قبرستان عمومی تهران، نظم‌دهی به میادین میوه و تره‌بار و سازماندهی کشتارگاه، سه طرحی است که در دوره شهردار بودن منوچهر پیروز اجرا شد. این شهردار اسبق تهران می‌گوید: «آن زمان، این چیز‌ها نظم درست و حسابی نداشت. از لحاظ بهداشتی و سلامتی باید شهر نظم و قاعده‌ای پیدا می‌کرد. کار آسانی هم نبود بتوانیم کار‌ها را نظم بدهیم چون آن موقع شهرداری پول نداشت و خیلی فقیر‌تر از حالا بود. با بودجه اندک شهرداری و کمی هم کمک از دولت، این کار‌ها را کردیم. » به نقل از یک گفت‌وگو با منوچهر پیروز، شهردار اسبق تهران .

  • گروه تاریخ‌اقتصاد- آنچه می‌خوانید خلاصه‌ای از مذاکرات روز شنبه، 18 بهمن 1286 شمسی است: احسن‌الدوله: در باب بیست‌وپنج نفر قزاق که از سرحد اردبیل ورود کرده‌اند از قرار معلوم مسیو مورنال می‌گوید او را به مجلس احضار نمایند در اینجا مدلل می‌دارد که تقصیر از جانب من نبوده و ظاهرا اجازه از طرف وزیر امور خارجه بوده است، نه از طرف وزیر. وکیل‌التجار: اخطار آقاى احسن‌الدوله بد نبود، ولى بیش از این مذاکره در این خصوص لازم نیست. همین قدر که به مسیو مورنال اخطار شد اگر او سندى در این باب دارد پیش وزیر تجارت اظهار می‌دارد و گفت‌وگو می‌کند پس از آنکه معلوم شد تقصیر از کدام طرف بوده است، البته وزیر تجارت آن وقت مراتب را به مجلس اظهار کرده معلوم خواهد شد.

  • گروه تاریخ اقتصاد- رابرت فولتن ، مهندس خودآموخته آمریکایی و طراح و سازنده نخستین کشتی بخار در فوریه سال 1815 هنگامی که یکی از دوستانش در رودخانه یخ زده هادسون سقوط کرده بود به درون آب پریده و نجاتش داده بود اما خود گرفتار ذات الریه شده و چند روز بعد از آن واقعه در 24 فوریه درگذشت. او را یکی از خلاق ترین مهندسان سده هجدهم دانسته اند. او در گورستان کلیسای ترینیتی در شهر نیویورک در کنار دیگر آمریکایی‌های معروف مانند الکساندر همیلتون و آلبرت گالاتین به خاک سپرده شده است.

    .

  • بر اساس «احصائیه کل مدارس ایران»، مربوط به سال 1302ش، «مدارس عالی» که شامل «طب، موزیک، سیاسی، فلاحت، دارالفنون، دارالمعلمین مرکزی» بوده‌اند، 629 محصل داشته‌اند. روزنامه شفق سرخ، شماره 250، سال 1303

    .

جستجوی پیشرفته