شماره روزنامه ۵۹۹۴
|

آرشیو اخبار : تاریخ اقتصاد

  • محمد صادقی- در حالی که انگلستان، سیدضیاءالدین طباطبایی را برای نخست‌وزیری ایران مناسب دیده و برای این مقصود کوشش‌هایی را انجام داده بود، افشای این موضوع و خبردار شدن برخی از نمایندگان مجلس، این نقشه را با شکست مواجه کرد و دکتر محمد مصدق، با پذیرفتن نخست‌وزیری، دو ماه پس از تصویب قانون ملی شدن صنعت نفت، فرصت یافت تا مبارزه‌ای را که آغاز کرده بود، مصمم‌تر دنبال کند. روز هفتم اردیبهشت ۱۳۳۰ مجلس شورای ملی، طرح ۹ ماده‌ای اجرایی ملی شدن صنعت نفت را به اتفاق آرا تصویب کرد و فرانسیس شپرد (سفیر انگلیس) عصر‌‌ همان روز در یک کنفرانس مطبوعاتی به این اقدام مجلس اعتراض کرد.

  • گروه تاریخ اقتصاد - ناپلئون بناپارت سال‌ها سودای حمله به هند را در سر می‌پروراند او بعد از خواندن یادداشت‌های یک تاجر فرانسوی مقیم قسطنطنیه به نام اسکالن در پی گشایش هند برآمد. یک‌نفر دیگر مقیم مشرق زمین به‌نام روسو را که پدر او جزو هیات مامورین مجمع مستعمرات فرانسه در هند بود به تاریخ 1769 م. نزد کریم‌خان به ایران فرستاد و او، معلومات نفیسی درباره مملکت ایران به وزارت روابط خارجه داده بود. همچنین ناپلئون می‌دانست که نام گاردان در بنادر شرقی مدیترانه و ایران معروف است؛ چه خاندان او مدت‌ها در این نواحی مقام قنسولی داشتند، به علاوه چون فرانسه از سابق به پاک‌دامنی در مشرق زمین مشهور و سلاطین سابق آن نیز همه وقت مردم عالیجاهی را به ماموریت به این سرزمین فرستاده بودند، ناپلئون هم برای رسیدن به مقصود همین سیره را…

  • گروه تاریخ اقتصاد- خلفا در امر ضرب سکه با مشکلاتی روبه‌رو بودند. یکی از مشکلات، قطعه قطعه کردن سکه‌ها و دیگری ضرب سکه‌های تقلبی بود. به عنوان مثال در دوران خلافت عمر بن عبدالعزیز مردی را به بهانه ضرب سکه‌های تقلبی دستگیر نموده و نزد وی بردند که عمر وی را تنبیه کرد و به زندان انداخت و وسایل ضرب سکه وی را نیز در آتش افکند. از دیگر کارهای عبدالملک، تغییر طراز بود، زیرا یکی از نشانه‌های خلافت، طراز بود که قبل از اسلام نیز در ایران و روم معمول بود، به این صورت که امپراتوران و شاهنشاهان روی لباس‌های ابریشمی و حریر و پشمی مستخدمان دولتی نام پادشاه یا علامت مخصوص آن دولت را می‌نگاشتند؛ یعنی تاروپود منسوجی را با رشته‌های طلا یا با نخ‌های رنگین (غیر از رنگ پارچه) به هم بافته و روی لباس مستخدمان می‌گذاردند تا معین شود…

  • هفتم اکتبر سال 1947 هری ترومن رییس‌جمهوری وقت آمریکا به منظور جلوگیری از افزایش بهای گوشت، در یک نطق مستقیم تلویزیونی از مردم این کشور خواست که تا اطلاع ثانوی، سه‌شنبه‌ها از خوردن گوشت و پنج‌شنبه‌ها از خوردن مرغ خودداری کنند که این اندرز از همان روز در رستوران‌ها به اجرا گذارده شد. درخواست ترومن از مردم این کشور در عین حال به عنوان نخستین نطق تلویزیونی مستقیم یک رییس‌کشور، در تاریخ ثبت شده است. *** در همین روز در سال 1974 جرالد فورد، یکی دیگر از روسای‌جمهوری آمریکا به مردم این کشور توصیه کرد، برای جلوگیری از ادامه افزایش بهای بنزین و سایر فرآورده‌های سوختی، تا 5 درصد کمتر رانندگی کنند و حتی‌الامکان با آب سرد دوش بگیرند.

  • دوران رونق اقتصادی در ایران خیلی زودتر از آنچه ما تصور می‌کردیم به پایان رسید. در نیمه سال 1975 ایران برای نخستین بار پس از افزایش درآمد نفت با مضیقه‌هایی روبه‌رو شد و بودجه‌ای که در نیمه دوم این سال به پارلمان ایران داده شد در حدود دو میلیارد دلار کسری داشت. این کسر بودجه از سویی ناشی از رکود و بحران اقتصادی ناشی از افزایش قیمت نفت در غرب و کاهش تقاضا برای نفت بود و از سوی دیگر تورم و کاهش قدرت خرید دلار، امکانات مالی ایران را برای اجرای برنامه‌های بلندپروازانه شاه محدود ساخته بود. طرح‌هایی که پیش‌بینی می‌شد با چند صد میلیون دلار هزینه به انجام برسد، اکنون میلیاردها دلار خرج داشت و در واقع تورم در غرب بسیاری از آثار ناشی از افزایش درآمدهای نفتی را خنثی کرده بود.

  • «مرحوم‌ پدرم‌ (سید ابراهیم‌ فنا طباطبایی) که‌ یکی‌ از متحصنان‌ سفارت انگلیس بود، نقل‌ می‌کرد که‌ نخستین‌بار کلمه «شرط» و «مشروطه» در مقابل‌ فرمان‌ عدالتخانه، از بستگان‌ سفارت‌ به‌ خصوص‌ شارژدافر[= کاردار] شنیده‌ شد و پیش‌ از آن‌ در گفتن‌ و نوشتن‌ ابدا کسی‌ این‌ لفظ‌ را به‌ کار نمی‌برد و پیدایش‌ آن‌ مربوط‌ به‌ همان‌ ایام‌ تحصن‌ سفارت‌ ‌ است. باز همان‌ مرحوم‌ در وجیزه‌ای‌ که‌ به‌ سال‌ 1350 (ق) راجع‌ به‌ سرگذشت‌ زندگانی‌ خود برای‌ این‌ جانب‌ نوشته،‌ اظهار می‌دارد: «. . . مخفی‌ نماناد که‌ در اول‌ ورود ملت‌ ایران‌ به‌ سفارت، همه‌ بی‌خبر از عنوان‌ مشروطیت‌ بودیم؛ فقط‌ معدلتخانه عُظمی‌ یا عدالتخانه کبری‌ و شبه‌ ذلک‌ از دولت، خواهان‌ بودیم.

  • گروه تاریخ اقتصاد- مذاکرات نمایندگان مجلس شورای ملی در روز سه شنبه 20مردادماه 1286 شمسی درباره اغتشاشات و شکوائیه‌های متعددی است که از نواحی مختلف درمورد خالصه‌جات و وظایف کمیسیون مالیه به دستشان رسیده، خلاصه این گفت وگو را می خوانید: حاج محمد اسمعیل آقا: در خصوص مسائل فورى چه باید کرد؟! رییس: در این خصوص امروز خیلى مذاکره شد، قرارشد عده‌ای مرکب از شش نفر معین شود که در این مواد تحقیق کنند، اگر باید به مجلس ارائه شود که بدهند و اگر راجع به وزارتخانه‌ها یا جاى دیگر است، رجوع نمایند. لایحه از طرف جمعى از تجار قرائت شد در باب خالصه‌جات که در پنج ساله علاوه از آنچه را که دیگران قبول می‌کردند قبول می‌کنند که سالى پنج هزار تومان نقد و پنج هزار خروار جنس و پنج هزار خروار کاه باشد، با آن ترتیبی که سایرین قبول…

  • این یک تومانی از جمله نخستین اسکناس هایی است که در بانک شاهنشاهی ایران چاپ شده. این بانک محصول اعطای امتیاز 60 ساله به رویتر بود و در سال 1889 به فرمان ملکه ویکتوریا گشایش یافت. القصه،پایتخت نشین ها در آن روزگار با این اسکناس که به شمایل ناصرالدین شاه مزین شده، هفت من گوشت می خریده اند و هر کس یک تومان در جیب داشته برای خودش یک امیرتومان بوده!

    .

جستجوی پیشرفته