دنیای‌اقتصاد: رئیس‌کل پیشین بانک مرکزی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تغییر ترکیب در رأس سیاست‌گذاران پولی و چالش‌های پیش روی رئیس‌کل جدید بانک مرکزی را بررسی کرده است. به عقیده «طهماسب مظاهری» وضعیت فعلی حاصل تداوم خطای «چاپ پول برای ایجاد ثروت» در سال‌های اخیر بوده است. هفدهمین رئیس‌کل بانک مرکزی معتقد است لازمه اثرگذاری این تغییر احترام دولتمردان به استقلال بانک مرکزی، کنار گذاشتن عادت مخرب «چاپ پول» و دوری از اعمال سیاست‌های تکلیفی در نظام بانکی کشور است.

دنیای اقتصاد: نقشه راه شهرداری برای «پایتخت تا ۱۴۰۲» وارد مراحل پایانی تدوین شد. طراح برنامه پنج‌ساله سوم شهرداری با تشریح سه محور این برنامه، تفاوت آن با دو برنامه قبلی را «تضامین پیش‌بینی‌شده برای تحقق اهداف» اعلام کرده که بر این اساس قرار است از تکرار دو تجربه تلخ دوره‌های گذشته - غلبه سلیقه مدیران بر اولویت‌های شهری و همچنین ولخرجی در دوره‌های پرپولی شهرداری - جلوگیری شود. این برنامه تکالیف مرتبط با «ترافیک»، «منابع مالی اداره شهر» و همچنین «سرمایه‌گذاری در دوره بازگشت تحریم‌ها» را مشخص می‌کند.

دنیای اقتصاد: همدستی ترامپ با سعودی‌ها برای پر کردن خلأ کاهش احتمالی فروش نفت ایران پس از خروج آمریکا از برجام، نشست پایان هفته اوپک را بسیار حساس نشان می‌دهد. جواد یارجانی، مدیرکل اسبق امور اوپک ایران معتقد است دیپلمات‌های نفتی در این نشست نباید اجازه دهند هیچ‌گونه افزایش سقف تولیدی براساس احتمالات مربوط به افت صادرات نفت ایران تصویب شود. به گفته وی، توان کشورمان در برابر قیمت‌های پایین نفت و همچنین دیپلماسی همه‌جانبه در حوزه انرژی، مهم‌ترین ابزارها برای عبور از این دوره سخت هستند.

دنیای اقتصاد: سه‌گانه استیضاح مجلس دهم چرا شکست خورد؟ «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با عبدالرضا هاشم‌زایی، نماینده مردم تهران در مجلس، پشت صحنه استیضاح وزرای «راه و شهرسازی»، «تعاون، کار و رفاه اجتماعی» و «جهادکشاورزی» را بررسی کرد. این نماینده مجلس پنج عامل را دلیل شکست این استیضاح‌ها برشمرده و معتقد است: نمایندگان باید ابتدا به‌صورت فراکسیونی عمل کنند و بعد از اجماع، آن را به مرحله اجرا بگذارند.

دنیای اقتصاد: سازمان ملی استاندارد تا چه میزان در اجرای دستورالعمل‌ها اختیار عمل دارد؟ سوالی که رئیس سازمان ملی استاندارد در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به قانون جامع ملی استاندارد مصوب مجلس اشاره و اعلام کرد این قانون اختیارات را در اجرای دستورالعمل‌ها افزایش داده و سازمان به هیچ وجه با تولیدکنندگان یا واردکنندگان مماشات نخواهد کرد. «نیره پیروزبخت» با رد این شائبه که برخی جریان‌ها دست سازمان ملی استاندارد را در اجرای قوانین بسته‌اند، تاکید کرد: ما اختیار تام داریم و ایمنی و سلامت مردم خط قرمز سازمان است.

دنیای اقتصاد: وزیر نیرو معتقد است تعدیل قیمت‌های یارانه‌ای، با فشارهای سیاسی گسترده‌ای از سوی مصرف‌کنندگان این کالاها و خدمات مواجه می‌شود. شاید مقابله با این سیاست‌ها را بتوان به‌نوعی بارزترین نمودهای تضاد بین منافع فردی و جمعی در اقتصاد تلقی کرد. به گفته رضا اردکانیان، گرچه قیمت ارزان امری مطلوب از نظر مصرف‌کنندگان است، اما از منظر کلان زمینه‌ساز ناکارآیی است. بنابراین شرط لازم در تغییر الگوهای مصرفی به رفتار صرفه‌جویانه، ایجاد انگیزه‌های اقتصادی است.

دنیای اقتصاد: پس از رونمایی از لایحه بودجه، حجم انتقادات از بودجه به یک رکورد تاریخی دست یافت. بخشی از انتقادات مربوط به تصمیمات خاص این لایحه و بخش قابل‌توجهی مربوط به تصمیماتی بود که تبدیل به یک عادت در بودجه‌های سالانه شده بودند. اما این عادت‌ها معمولا در سال‌های قبل، از چشم افکار عمومی پنهان می‌ماندند. بودجه ۹۷ شاید فقط در موعد اکران با سال‌های قبل تفاوت داشت و این ناکارآمدی را عریان‌تر کرد. محمد ستاری‌فر ریشه این ناکارآمدی را به لایه‌های بالاتر ربط می‌دهد. او معتقد است که نبود یک نگاه نهادی و توسعه‌ای، موجب تشتت در لایه‌های پایین‌تر از جمله بودجه سنواتی می‌شود. از نظر ستاری‌فر، نبود نگاه نهادی به معنای نبود یک استنباط واحد در مجموعه تصمیم‌گیری است. اینکه نتوانیم از حاکمان، یک نگاه واحد را دریافت کنیم، منعکس‌کننده مشکل عمیقی است که مجموعه تصمیم‌گیری را از یک سپهر واحد دور می‌کند. از نظر این تئوریسین توسعه در ایران، بسیاری از مشکلات به ظاهر سیاسی نیز ریشه در بودجه دارد. اگر بودجه کارآ باشد، دخل و خرج تمامی دستگاه‌ها باید در آن نمود داشته باشد؛ اما وقتی مسائل اقتصادی یک دستگاه از مالیه عمومی دور می‌شود، انتظار پاسخ بابت عملکرد آن دستگاه نیز محتمل نیست. ستاری‌فر راه پیدا کردن نقطه تعادل در بودجه را بازگشت به وظایف اصلی حاکمیتی می‌داند؛ تا هنگامی که مجموعه تصمیم‌گیران به وظایف اصلی خود بازنگردند و از دخالت‌های نابجا منصرف نشود، نقطه تعادل بودجه نیز در افق دوردستی به سر خواهد برد. ستاری‌فر در تحلیل خود، تاکید دارد که بازگشت به قانون اساسی می‌تواند آغازی برای یک تفاهم بزرگ باشد و نگاه واحد را برای ایران به ارمغان آورد. در واقع این نقطه می‌تواند شروعی برای توسعه پایدار باشد و پس از حرکت در مسیر توسعه، اصلاح قانون نیز ممکن خواهد بود؛ اما تا هنگامی که حرکت توسعه به جریان نیفتد، شروع توسعه با تغییر قانون، آن هم در بستری پرتنش، نمی‌تواند تصویر روشنی از آینده ارائه کند. این اقتصاددان پایبندی تمامی ارکان حاکمیت به یک اصل واحد را نقطه شروع و سرآغاز توسعه پایدار در ایران می‌داند و معتقد است که عدم پایبندی به قانون موجود، تنها مسیر توسعه را به سراشیبی سقوط سوق خواهد داد. رئیس سازمان برنامه و بودجه در دولت هشتم، در گفت‌وگویی با «دنیای‌اقتصاد» به ریشه‌یابی معضلات بودجه در ایران پرداخته است.

همان گونه که مستحضرید در سال‌های اخیر با توجه به اهمیت و ضرورت مفاهیم مانند کنترل داخلی و مدیریت ریسک در صنعت بانکداری در اسناد بین‌المللی مانند بازل ۲ و رهنمود حاکمیت شرکتی در بانک‌ها سال ۲۰۱۵، بانک مرکزی نیز دستورالعمل و رهنمودهایی مانند مب ۱۱۷۲ در سال ۱۳۸۶ با عنوان «چارچوبی برای نظام کنترل داخلی در واحدهای بانکی» و سایر رهنمودهای کنترل داخلی دیگر مانند پاکستان و ترکیه را انتشار و به بانک‌ها ابلاغ کرد. در همین راستا از اقدامات بسیار ارزشمند بانک مرکزی پس از ابلاغ دستورالعمل حاکمیت شرکتی در موسسات اعتباری در اردیبهشت سال‌جاری نسبت به تدوین پیش‌نویس «دستورالعمل حداقل الزامات ناظر بر کنترل داخلی در موسسات اعتباری» اقدام کرد که پیش‌نویس مذکور جهت دریافت نظرات کارشناسی به بانک‌ها و موسسات اعتباری در بهمن‌ماه ارسال شد. بر همین اساس سعی شده است در این یادداشت با بررسی دستورالعمل مذکور، پیشنهاد برای بهبود آن به شرح ذیل ارائه شود:

ناکارآمدی ساختارهای نظارتی فعلی در کشور، ضرورت تحول آن از طریق مردمی‏سازی نظارت‏ها و جریان اطلاعات را نمایان می‏کند. چنین تحولی نیازمند توسعه زیرساخت‏های حمایتی و انگیزشی برای تشویق و ترغیب مردم جهت نظارت و مشارکت در این راهبرد است.

دنیای اقتصاد: مطالعات نشان می‌دهد نسل گمرک در ایران هنوز در قالب کلاسیک فعال است. در قالب این نسل، گمرک ابزاری درآمدی برای دولت‌ها به حساب می‌آید. اما بسیاری از کشورها سال‌هاست از این نسل عبور کرده‌اند و از گمرک در خدمت استراتژی تجارت خارجی کمک می‌گیرند. در گفت‌وگو با فرود عسگری، رئیس‌کل گمرک ایران، چالش‌ها و موانع پیش روی دروازه اصلی تجارت بحث شده است. رئیس‌کل جدید گمرک در این گفت‌وگو تلاش کرده برای فعالان تجاری درخصوص دلایل این مشکلات و اقداماتی که برای رفع آنها در حال انجام است، توضیح دهد.

دنیای اقتصاد: «وضعیت صنعت دارو در ایران وخیم است»؛ این جمله را می‌توان هشداری از سوی فعالان این صنعت دانست. صنعتی که گفته می‌شود این روزها با مصائبی همچون مطالبات معوق، فساد، سیاست‌های نادرست تجاری، رقابت‌های مخرب، عدم حمایت از فعالان حوزه و چالش‌های قیمت‌گذاری مواجه است.

دنیای اقتصاد: تهدیدهایی نظیر کاهش بازدهی میدان‌های نفتی و عقب ماندن از همسایه‌ها در منابع مشترک نیاز به اصلاح ساختار شرکت ملی نفت را بیش از پیش نمایان می‌کند. برآوردها نشان می‌دهد فقط با یک درصد افزایش بهره‌وری می‌توان حدود ۳۵۰ میلیارد دلار درآمدهای نفتی را افزایش داد. برآیند این عوامل تاکید می‌کند زنگ خطر برای شرکت ملی نفت به‌عنوان پیشران اقتصاد کشورمان به صدا درآمده است. ریشه‌های این معضل و راهکارهای عبور از آن در میزگردی با حضور دو کارشناس ارشد حوزه نفت بررسی شده‌اند.

«تعیین رژیم حقوقی دریای خزر» بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی همواره به‌عنوان یک معضل میان ایران و ۴ همسایه شمالی‌اش مطرح بوده ‌است. در این باره محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، روز گذشته برای حضور در اجلاس وزرای خارجه کشورهای حاشیه دریای خزر به مسکو سفر کرد تا با همتایان خود مذاکره کند. «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگویی با افشار سلیمانی، سفیر پیشین ایران در جمهوری آذربایجان و متخصص و صاحب‌نظر مسائل خزر به بررسی موانع دستیابی به یک رژیم حقوقی درباره خزر پرداخته‌ است.

دنیای‌اقتصاد: پرویز عقیلی، بهره‌گیری همزمان از الگوی کشورهای ژاپن و کره جنوبی برای اصلاح نظام بانکی در ایران را پیشنهاد داد. این مدیر خبره بانکی، در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» علاوه بر تاکید بر ضرورت اصلاح نظام بانکی با زمان‌بندی مشخص گفت: ابتدا باید به‌صورت تدریجی و آرام بانک‌ها را مجبور به فروش «سرمایه‌گذاری‌ها» و وصول مطالبات خود کرد، روشی که در ژاپن انجام شد. سپس به شیوه کره‌جنوبی موسساتی که با استانداردها فاصله دارند، تعیین تکلیف شوند.

دنیای اقتصاد: حدود ۳۰ سال قبل ایران را ترک کرد. به آمریکا رفت و تخصصش در زمینه اقتصاد نفت و گاز را برای تاسیس موسسه‌ای مطالعاتی به کار برد تا نمونه‌ای باشد از مهاجرت مدیران متخصص زیر سایه نگاه‌های نادرست دولتی. با این حال فریدون فشارکی که از اوایل دهه ۸۰ میلادی در دنیا به‌عنوان تحلیلگر بازار نفت و گاز به خصوص در حوزه آسیا و خاورمیانه شناخته می‌شود، ارتباط خود را با ایران قطع نکرد.