راه رفتن روی خار
عاطفه چهره‌گشا خار پاشنه، زایده‌ای استخوانی است که در استخوان پاشنه پا پدید می‌آید، مچ پای انسان مرکب از هفت استخوان است که بزرگ‌ترین آنها استخوان پاشنه است. گاهی در این استخوان، یک زایده خار مانند تشکیل میشود که دردناک شده و می‌تواند در راه رفتن اختلال ایجاد کند. مهم‌ترین علت دردهای پاشنه، خار پاشنه است. اما جالب این است که درد به علت خار به وجود نمی‌آید. درد را همان چیزی به وجود می‌آورد که باعث به وجود آمدن خار پاشنه نیز است. خار پاشنه در اثر التهاب فاسیای کف پا ایجاد میشود. فاسیای کف پا یک باند پهن است که در کف پا از پاشنه تا انگشتان پا کشیده میشود.
عاطفه چهره‌گشا خار پاشنه، زایده‌ای استخوانی است که در استخوان پاشنه پا پدید می‌آید، مچ پای انسان مرکب از هفت استخوان است که بزرگ‌ترین آنها استخوان پاشنه است. گاهی در این استخوان، یک زایده خار مانند تشکیل میشود که دردناک شده و می‌تواند در راه رفتن اختلال ایجاد کند. مهم‌ترین علت دردهای پاشنه، خار پاشنه است. اما جالب این است که درد به علت خار به وجود نمی‌آید. درد را همان چیزی به وجود می‌آورد که باعث به وجود آمدن خار پاشنه نیز است. خار پاشنه در اثر التهاب فاسیای کف پا ایجاد میشود. فاسیای کف پا یک باند پهن است که در کف پا از پاشنه تا انگشتان پا کشیده میشود. اگر به هر علت، فاسیا ملتهب شود و این التهاب طول بکشد، می‌تواند باعث رسوب کلسیم در محل اتصال فاسیا به پاشنه پا شود. این رسوب غیرطبیعی کلسیم، به شکل یک زایده کوچک خار مانند است که به آن خار پاشنه گفته میشود.
علت و عامل
همان طور که گفته شد علت بروز این بیماری، وارد آمدن فشار یا آسیب به بافت پاشنه پا است که به التهاب فاسیای کف پا و استخوانی شدن بست‌های کف پا منجر میشود. عوامل متعددی می‌توانند این مساله را موجب شوند که به طور عمده عبارتند از:
اضافه وزن (خار پاشنه بیشتر در افراد چاق دیده میشود)
افزایش ناگهانی وزن در دوران بارداری
صاف بودن کف پا
مشکلات بیومکانیک (ناهنجاری‌هایی که منجر به راه رفتن غیرعادی میشود)
التهاب مفاصل کف پا به هر دلیل
پوشیدن کفش نامناسب (پاشنه خیلی بلند، تنگ بودن، بدون پاشنه و صاف و ...)
دویدن (راه رفتن زیاد از دویدن کمتر ضرر دارد)
ایستادن به مدت طولانی
مصرف چای، هم در ایجاد التهاب اولیه فاسیای کف پا و هم در رسوب ثانویه کلسیم و تشکیل خار پاشنه موثر است.
علائم و عوارض
خار پاشنه معمولا خود را با درد نشان می‌دهد. درد خار پاشنه به صورت دردی مبهم است اما گاهی هم به‌صورت دردکامل حس میشود و فرد تصور می‌کند چیزی شبیه سوزن درون پاشنه پا فرو می‌رود که بر اثر فشارهایی مثل راه رفتن، درد ایجاد می‌کند. محل احساس درد در مرکز پاشنه یا لبه داخلی آن است.شدت درد خار پاشنه در ابتدای صبح، بعد از بیدار شدن و نیز بعد از استراحت، بیشتر است و با راه رفتن کم میشود. این درد، در اولین قدم بعد از استراحت طولانی‌مدت، بسیار شدید است. راه رفتن روی سطوح سخت و ناهموار و حمل اشیای سنگین منجر به افزایش درد میشود. گاهی هم با وسیع شدن زایده، درد خود به خود نیز ایجاد میشود که در حالت استراحت هم باقی می‌ماند. در برخی حالات که هنوز بیماری پیشرفت چندانی ندارد، ممکن است که علامتی نداشته باشد و بیماری وی، به‌طور اتفاقی در عکس رادیولوژی تشخیص داده شود.
درمان
فرد بر اثر درد به هنگام راه رفتن سعی می‌کند فشار زیادی به پای مبتلا وارد نسازد در نتیجه لنگان لنگان راه می‌رود و این لنگیدن به مرور زمان در صورت عدم درمان موجب پیدایش ناراحتی‌هایی در قسمت تحتاتی کمر و زانو میشود. بنابراین خار پاشنه را باید حتما مداوا کرد. اصول درمانی خار پاشنه ساده و شامل موارد زیر است:
استراحت: اولین قدم در درمان خار پاشنه، استراحت است. در بسیاری از موارد دیده شده که استراحت به‌تنهایی حتی دردهای شدید را از بین برده است. همچنین بیمار باید از ایستادن طولانی‌مدت هم خودداری کند.
کاهش وزن: در درمان خار پاشنه بسیار موثر است.
استفاده ازپد پاشنه: پد مخصوص خار پاشنه را می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید به‌طور دائم در کفش خود قرار دهید این پد باعث کاهش فشار روی پاشنه است و باعث میشود درد پاشنه بهبود پیدا کند.
انجام ورزش‌هایی که در درمان خار پاشنه موثر هستند:
الف) کشش فاسیای کف پا: یک باند پهن در کف پا و زیر انگشتان پا قرار دهید و دو سر آن را در دست گرفته، بکشید به‌طوری که انگشتان پا به صورت نزدیک شوند. این وضعیت را به مدت سی ثانیه نگه دارید. هفت یا هشت مرتبه در روز، این کار را تکرار کنید.
ب) کشش تاندون آشیل: بایستید و یک پا را جلوتر از پای دیگر قرار دهید پای جلویی را از زانو خم کنید. دقت کنید که تماس کف هیچ‌یک از پاها نباید با زمین قطع شود در این حالت باید در پشت ساق احساس کشش کنید این حالت را به مدت سی ثانیه نگه دارید و هفت یا هشت بار در روز انجام دهید.
ج) گرفتن خودکار با پا: یک خودکار را روی زمین قرار دهید و با پاها آن را از زمین بردارید به‌طوری که کل انگشتان پا خودکار را بگیرد. برای پنج ثانیه خودکار را به همین حالت نگه دارید. انجام این کار، سه یا چهار بار در روز کافی است.
د) نوشتن حروف الفبا: با انگشت بزرگ پا، حروف الفبا را در هوا بنویسید. این کار را سه بار در روز و برای هر پا انجام دهید.
استفاده از آب گرم: هر روز عصر یا صبح یا قبل از بیرون آمدن از رخت‌خواب، به مدت پانزده دقیقه پایتان را در آب گرم قرار دهید. سپس پای خود را خشک کرده و به مدت پنج دقیقه با گوشت‌کوب به ملایمت روی پاشنه پا بکوبید. مراقب باشید ضربه‌هایتان محکم نباشد.
استفاده از یخ: در یک لیوان بستنی، آب بریزید و در فریزر قرار دهید پس از نیم ساعت یک چوب بستنی در لیوان قرار دهید و بگذارید کاملا یخ ببندد؛ سپس چوب بستنی را در دست گرفته و به صورت دایره‌های هم‌پوشان روی پاشنه پا بکشید به‌طوری که هر دایره نصف دایره قبل را بپوشاند، البته این روش تنها در کم‌کردن درد و التهاب موثر است و نمی‌تواند باعث درمان بیماری شود.
کفی مخصوص کف پای صاف:چنانچه کف پایتان صاف است و قوس طبیعی خودش را ندارد از کفی‌های خاص به‌منظور حفظ قوس کف پا بهره ببرید.
سایر درمان‌های رایج در طب کلاسیک
مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مثل استامینوفن، بروفن، مفنامیک اسید و ایندومتاسین) به‌عنوان مسکن، تزریق کورتون به‌عنوان ضدالتهاب و استفاده از دستگاه الکتروتراپی از روش‌های مورد استفاده در طب کلاسیک هستند که اگر درمان با شیوه‌های ذکر شده امکان‌پذیر نشود با عمل جراحی خارپاشنه خارج میشود. پس از بهبودی، به استفاده طولانی از پد پاشنه و ورزش‌های کششی، مصرف کمتر چربی و افزایش مصرف ویتامین C توصیه میشود.
علت و عامل
همان طور که گفته شد علت بروز این بیماری، وارد آمدن فشار یا آسیب به بافت پاشنه پا است که به التهاب فاسیای کف پا و استخوانی شدن بست‌های کف پا منجر میشود. عوامل متعددی می‌توانند این مساله را موجب شوند که به طور عمده عبارتند از:
اضافه وزن (خار پاشنه بیشتر در افراد چاق دیده میشود)
افزایش ناگهانی وزن در دوران بارداری
صاف بودن کف پا
مشکلات بیومکانیک (ناهنجاری‌هایی که منجر به راه رفتن غیرعادی میشود)
التهاب مفاصل کف پا به هر دلیل
پوشیدن کفش نامناسب (پاشنه خیلی بلند، تنگ بودن، بدون پاشنه و صاف و ...)
دویدن (راه رفتن زیاد از دویدن کمتر ضرر دارد)
ایستادن به مدت طولانی
مصرف چای، هم در ایجاد التهاب اولیه فاسیای کف پا و هم در رسوب ثانویه کلسیم و تشکیل خار پاشنه موثر است.
علائم و عوارض
خار پاشنه معمولا خود را با درد نشان می‌دهد. درد خار پاشنه به صورت دردی مبهم است اما گاهی هم به‌صورت دردکامل حس میشود و فرد تصور می‌کند چیزی شبیه سوزن درون پاشنه پا فرو می‌رود که بر اثر فشارهایی مثل راه رفتن، درد ایجاد می‌کند. محل احساس درد در مرکز پاشنه یا لبه داخلی آن است.شدت درد خار پاشنه در ابتدای صبح، بعد از بیدار شدن و نیز بعد از استراحت، بیشتر است و با راه رفتن کم میشود. این درد، در اولین قدم بعد از استراحت طولانی‌مدت، بسیار شدید است. راه رفتن روی سطوح سخت و ناهموار و حمل اشیای سنگین منجر به افزایش درد میشود. گاهی هم با وسیع شدن زایده، درد خود به خود نیز ایجاد میشود که در حالت استراحت هم باقی می‌ماند. در برخی حالات که هنوز بیماری پیشرفت چندانی ندارد، ممکن است که علامتی نداشته باشد و بیماری وی، به‌طور اتفاقی در عکس رادیولوژی تشخیص داده شود.
درمان
فرد بر اثر درد به هنگام راه رفتن سعی می‌کند فشار زیادی به پای مبتلا وارد نسازد در نتیجه لنگان لنگان راه می‌رود و این لنگیدن به مرور زمان در صورت عدم درمان موجب پیدایش ناراحتی‌هایی در قسمت تحتاتی کمر و زانو میشود. بنابراین خار پاشنه را باید حتما مداوا کرد. اصول درمانی خار پاشنه ساده و شامل موارد زیر است:
استراحت: اولین قدم در درمان خار پاشنه، استراحت است. در بسیاری از موارد دیده شده که استراحت به‌تنهایی حتی دردهای شدید را از بین برده است. همچنین بیمار باید از ایستادن طولانی‌مدت هم خودداری کند.
کاهش وزن: در درمان خار پاشنه بسیار موثر است.
استفاده ازپد پاشنه: پد مخصوص خار پاشنه را می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید به‌طور دائم در کفش خود قرار دهید این پد باعث کاهش فشار روی پاشنه است و باعث میشود درد پاشنه بهبود پیدا کند.
انجام ورزش‌هایی که در درمان خار پاشنه موثر هستند:
الف) کشش فاسیای کف پا: یک باند پهن در کف پا و زیر انگشتان پا قرار دهید و دو سر آن را در دست گرفته، بکشید به‌طوری که انگشتان پا به صورت نزدیک شوند. این وضعیت را به مدت سی ثانیه نگه دارید. هفت یا هشت مرتبه در روز، این کار را تکرار کنید.
ب) کشش تاندون آشیل: بایستید و یک پا را جلوتر از پای دیگر قرار دهید پای جلویی را از زانو خم کنید. دقت کنید که تماس کف هیچ‌یک از پاها نباید با زمین قطع شود در این حالت باید در پشت ساق احساس کشش کنید این حالت را به مدت سی ثانیه نگه دارید و هفت یا هشت بار در روز انجام دهید.
ج) گرفتن خودکار با پا: یک خودکار را روی زمین قرار دهید و با پاها آن را از زمین بردارید به‌طوری که کل انگشتان پا خودکار را بگیرد. برای پنج ثانیه خودکار را به همین حالت نگه دارید. انجام این کار، سه یا چهار بار در روز کافی است.
د) نوشتن حروف الفبا: با انگشت بزرگ پا، حروف الفبا را در هوا بنویسید. این کار را سه بار در روز و برای هر پا انجام دهید.
استفاده از آب گرم: هر روز عصر یا صبح یا قبل از بیرون آمدن از رخت‌خواب، به مدت پانزده دقیقه پایتان را در آب گرم قرار دهید. سپس پای خود را خشک کرده و به مدت پنج دقیقه با گوشت‌کوب به ملایمت روی پاشنه پا بکوبید. مراقب باشید ضربه‌هایتان محکم نباشد.
استفاده از یخ: در یک لیوان بستنی، آب بریزید و در فریزر قرار دهید پس از نیم ساعت یک چوب بستنی در لیوان قرار دهید و بگذارید کاملا یخ ببندد؛ سپس چوب بستنی را در دست گرفته و به صورت دایره‌های هم‌پوشان روی پاشنه پا بکشید به‌طوری که هر دایره نصف دایره قبل را بپوشاند، البته این روش تنها در کم‌کردن درد و التهاب موثر است و نمی‌تواند باعث درمان بیماری شود.
کفی مخصوص کف پای صاف:چنانچه کف پایتان صاف است و قوس طبیعی خودش را ندارد از کفی‌های خاص به‌منظور حفظ قوس کف پا بهره ببرید.
سایر درمان‌های رایج در طب کلاسیک
مصرف داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (مثل استامینوفن، بروفن، مفنامیک اسید و ایندومتاسین) به‌عنوان مسکن، تزریق کورتون به‌عنوان ضدالتهاب و استفاده از دستگاه الکتروتراپی از روش‌های مورد استفاده در طب کلاسیک هستند که اگر درمان با شیوه‌های ذکر شده امکان‌پذیر نشود با عمل جراحی خارپاشنه خارج میشود. پس از بهبودی، به استفاده طولانی از پد پاشنه و ورزش‌های کششی، مصرف کمتر چربی و افزایش مصرف ویتامین C توصیه میشود.
ارسال نظر