مانع نامرئی توسعه برق پاک

عموم همکاری‌‌‌هایی که در سال‌های اخیر برای توسعه تجدیدپذیرها در ایران بین شرکای داخلی و خارجی شکل گرفته، عمدتا به دلیل مساله تامین مالی به صخره سخت واقعیت خورده و نیمه‌کاره مانده یا در بدو تاسیس، به حال خود رها شده است. چین محور همه بازیگرانی است که می‌‌‌خواهند به کسب و کار تجدیدپذیرها بپیوندند و استفاده از منابع ارزی ایران در این کشور، باند توسعه تجدیدپذیرها در قاطبه طرح‌‌‌های ارائه شده از سوی بخش خصوصی یا دولتی است. با این حال از آنجا که عموم این طرح‌‌‌ها از حداقل استانداردهای پایداری مالی و بازگشت مالی برخوردار بوده، چین تمایل چندانی به ادامه همکاری در این پروژه‌‌‌ها نشان نمی‌‌‌دهد. از آنجا که در عموم پروژه‌‌‌های تجدیدپذیر در دوره اخیر، شرکت‌ها به سمت استفاده از خطوط ارزی ایران در چین ابراز تمایل می‌کنند، به نظر می‌رسد خیز جمعی کسب و کارها برای حل ناترازی از مسیر تجدیدپذیرها به سادگی قابل حل نباشد.

به این معنی که در شرایطی که چین به واسطه وضعیت ارزی ایران سطح معینی از پشتیبانی مالی را برای پروژه‌‌‌های کشور ارائه می‌دهد سخت است بتوان قبول کرد که تامین مالی ۲۰‌هزار مگاوات برق تجدیدپذیر از همین محل صورت گیرد. به نظر می‌رسد نکته مهم در شرایط فعلی این است که ساختار و روند مناسب و مدرنی برای تامین مالی این پروژه‌‌‌ها ایجاد شود به این معنی که از امکان هر نوع همکاری استقبال شود تا پای سرمایه‌‌‌های جدید به این بخش باز شود. از آنجا که ساختار صنعتی کشور در شرایط فعلی به شدت از ناحیه برق دچار چالش است و روزانه تا سطح ۱۱۰ میلیون دلار هزینه را متحمل می‌شود، سرعت بخشیدن به مکانیزم‌‌‌های نوین تامین مالی برای تحول‌بخشی به روند ساخت نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر یک ضرورت راهبردی است که کمتر به آن توجه می‌شود. مادامی که این مانع نامرئی وجود دارد، گسترش تولید برق پاک و تجدیدپذیر از سطح حدودا یک گیگاوات فعلی به ۱۰ تا ۲۰ گیگاوات دور از دسترس خواهد بود. تغییر وضعیت تامین مالی در مقطع فعلی آن‌قدر حیاتی است که بدون آن افق ناترازی کاملا مبهم است. موضوعی که بار سنگین نااطمینانی بر دوش کسب و کارها را دوچندان و چشم‌‌‌انداز سرمایه‌گذاری در این بخش را در هاله‌‌‌ای از ابهام قرار داده است. به نظر می‌رسد سیاستگذار اگر می‌‌‌خواهد مشکل ناترازی را حل کند، به جز مساله شبکه فرسوده و دستوری بودن قیمت باید روی ایجاد یک فضای کسب و کار مناسب جهت توسعه این بخش کار کند. تامین مالی ساده و فراگیر گام اول این فضای کسب و کار مناسب است.