دنیای اقتصاد: بازار اجار‌ه‌نشینی در پایتخت آرژانتین، به فاصله کوتاهی از فرمان لغو یک قانون پرحاشیه توسط رئیس‌جمهور جدید، از تله «اجاره‌بهای دولتی» خارج شد. قانون «تعیین اجاره‌بها» در این کشور سه سال به اجرا درآمد؛ اما «ضدمستاجر عمل کرد» چون هزینه اجاره‌نشینی با قهر موجرها از بازار، ۲۷برابر شد و بدترین دوره برای بازار اجاره رقم خورد. بازار اجاره مسکن بوینوس‌آیرس در ماه‌های اخیر از آن قانون مشکل‌دار تصفیه شده و نتیجه‌اش امروز به شکل پمپاژ عرضه آپارتمان اجاره‌ای به بازار تا ۲برابر قبل و سقوط تورم اجاره بروز کرده است.

وزارت راه‌‌‌وشهرسازی گزارش داده، نزدیک به ۱۰۰‌هزار تن فولاد با «قیمت حمایتی» برای ساخت «مسکن ملی» (مسکن دولتی)، تهیه کرده و به سازندگان این پروژه‌‌‌های دولتی تخصیص داده است. هدف وزارتخانه، «کاهش قیمت ساخت مسکن برای خانه‌‌‌اولی‌‌‌ها» از این طریق بوده است. اما ابهامات این مدل «تامین مسکن حمایتی» به قدری پراهمیت است که باید پاسخ داده شود. پرسش‌‌‌هایی که برای پاسخ از سمت وزارت راه و شهرسازی مطرح است، به این شرح است:

دنیای اقتصاد: سناریویی که «دنیای‌اقتصاد» درباره آینده بازار مسکن تهران پیش‌بینی کرده بود، در حال تحقق است. بعد از سنجش نسبت قیمت آپارتمان‌های بالای‌شهر به پایین‌شهر و تشخیص «وضعیت غیرنرمال» این نسبت، اکنون مشخص شده مناطقی که بیش‌از بقیه، جهش کرده، «کمترین تورم ماهانه ملکی» را تجربه می‌کنند.

دنیای‌اقتصاد: وزیر جدید وزارت راه و شهرسازی در اولین جلسه کاری با مدیران استانی این وزارتخانه، با داده‌‌سازی در ساخت مسکن ملی با هدف بزرگنمایی در نتایج و دستاوردهای این وزارتخانه مخالفت کرد؛ این صحبت‌‌ها پیام معنادار وزیر راه و شهرسازی برای مدیران وزارتخانه بود.

مدیرکل دفتر محیط‌زیست و خدمات شهری سازمان شهرداری‌‌ها و دهیاری‌‌های کشور تنها راه‌‌حل تامین منابع آبی برای فضای سبز را استفاده از پساب تصفیه‌‌خانه‌‌های فاضلاب شهری عنوان کرد و گفت: پساب تصفیه‌‌خانه‌‌های شهری در اختیار وزارت نیروست و در قانون هوای پاک نیز این وزارتخانه مکلف شده تا پساب موردنیاز شهرداری‌‌ها برای آبیاری فضای سبز شهری را با قیمت تمام شده در اختیار آنها قرار دهد.

با گذشت بیش از یک قرن از تصویب اولین قانون شهری در ایران موسوم به قانون بلدیه که پس از پیروزی مشروطه و در سال ۱۲۸۶ توسط مجلس شورا مصوب و ابلاغ شد، تاکنون سازوکار و نظام معتبری به منظور نحوه مطلوب مدیریت و حکمرانی مقبول شهری در کشور ارائه نشده است. بند یک از فصل اول قانون بلدیه با این جمله شروع می‌‌‌شد: «مقصود اصلی تاسیس بلدیه حفظ منافع شهرها و ایفای حوائج اهالی شهرنشین است.» حوائجی که ایفای آن به مرور زمان از منافع شهر و شهربندان گذرکرد و صعوبت‌‌‌ها وکیفیت نازل زندگی در شهرهای بزرگ و متراکم از تمتعات آنها شد و در مقابل منافع و سودهای کلان منتج از این تحرکات متوجه گروه‌های شرور، فاسد و رانت‌خوار در دوره‌‌‌های مختلف شد.

دنیای اقتصاد: معاملات مسکن شهریور یک غایب دووجهی داشت. نتایج تحقیقات میدانی «دنیای‌اقتصاد» از آنچه بر این بازار گذشته، حاکی است، میانگین «قیمت پیشنهادی» در فایل‌های شهر تهران حدود ۲درصد تغییر مثبت پیدا کرد. با این حال از «هیجان قیمتی و رفتاری» خبری نبود. فهرست رخدادهای اخیر بازار از نقش «نرخ سود بانکی» و «انتخابات آمریکا» حکایت دارد.

دنیای‌اقتصاد: در حالی که چالش ضعف حمل‌‌ونقل عمومی شهر تهران تبدیل به معضلی بزرگ برای ساکنان پایتخت شده است؛ شهرداری و اعضای شورای شهر بر این باورند که بخشی از این چالش‌‌ها باید توسط دولت حل و فصل شود. در چنین شرایطی این سوال مطرح می‌شود که متولی مشکلات حمل‌‌ونقل تهران کدام نهاد یا سازمان است و ساکنان شهر برای رفع چالش‌‌های موجود در این بخش باید چشم‌‌انتظار مساعدت کدام سازمان باشند. در حاشیه دویست و شصت و پنجمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران مهدی چمران گفت: تامین تاکسی برقی برای تهران باید توسط دولت انجام شود، این موضوع ارتباطی با شورای شهر و شهرداری تهران ندارد.

دنیای اقتصاد: وضعیت کنونی بازار مسکن شبیه حالت پات در شطرنج شده است. بازیگران اصلی این بازار یعنی خریدار و سازنده، امکان حرکت را از دست داده‌اند؛ یک طرف نمی‌تواند به سطح قیمت‌ها جواب دهد و طرف دیگر نمی‌تواند قیمت تمام‌شده را پایین بیاورد. نتایج یک مطالعه، برای پاسخ به ۴پرسش روز در بخش مسکن نشان می‌دهد، علت افت ۴۰درصدی سرمایه‌گذاری واقعی ساختمانی و کاهش ۱۰درصدی هزینه‌کرد واقعی خانوارها نسبت به سال۹۷، مشترک و نتیجه‌اش به قفل‌شدگی مسکن منجر شده است. در این بررسی ۷راهکار «پایان رکود» ارائه شد.

دنیای اقتصاد-نیلوفر ادیب‏‏‌نیا: ایده «انتقال پایتخت» از تهران صر‌‌‌ف‌‌‌نظر از اینکه با «چشم‌‌‌بسته» نسبت به «تبعات اجتماعی و شهری برای پایتخت فعلی و پایتخت جدید» مطرح شده، روی «فرض اشتباه» نیز طراحی شده است. حدود سه هفته پیش، رئیس‌‌‌جمهور با حضور در قرارگاه خاتم‌الانبیاء –نهادی که طی حداقل ۱.۵ دهه اخیر ابرپروژه‌‌‌های شهری تهران را مدیریت، احداث و اجرا کرده است- در تشریح مشکلات زندگی در تهران، ایده «انتقال پایتخت» را مطرح کرد. این ایده، طی حداقل دو دهه گذشته، دست‌‌‌کم ۲ تا ۳ بار از سوی دولت‌‌‌ها مطرح شد و آخرین بار پیش‌‌ ‌از این دولت، مطالعات مفصل درباره آن صورت گرفت که بیانگر «مشکل‌‌‌زا بودن تاسیس پایتخت جدید، ‌‌‌ بدون حل مشکلات پایتخت فعلی» بود. اکنون که برای هشتمین بار طی ۱۱۰سال گذشته، «انتقال پایتخت از تهران با هدف حل مشکلات تهران» طرح شده است، چاره‌‌‌ای نیست جزء اینکه «تجربه‌‌‌های ناکام یا دردناک انتقال پایتخت در کشورها» را بررسی کنیم تا بلکه «حواس سیاستگذار در کشورمان به جواب درست برای حل مساله تهران جلب شود.» تصور می‌شود اگر «پایتخت از تهران منتقل شود»، در این صورت «جمعیت سرریز ساکن تهران کاهش پیدا می‌کند و این کلان‌شهر نفس می‌‌‌کشد.» این فرضیه اما در «آخرین نمونه جهانی انتقال پایتخت» رد شده است. در قزاقستان بعد از آنکه پایتخت از آلماتی به آستانه منتقل شد، جمعیت پایتخت قدیمی از ۱.۱ میلیون نفر طی ۲۰ سال به ۱.۸ میلیون نفر افزایش پیدا می‌کند؛ یعنی نه تنها تراکم جمعیتی کم نشد که زیادتر هم شد.

دنیای‌اقتصاد- گروه مسکن و شهری: ستون امروز نبض بازار مسکن به مرور «فایل‌‌‌هایی که طی یک ماه گذشته در همین صفحه از آپارتمان‌‌‌های در نوبت فروش در تهران منتشر شد» اختصاص دارد. «دنیای‌اقتصاد» در روزهای آینده با سنجش شاخص «قیمت پیشنهادی» مسکن در پایان شهریور، تغییرات ماهانه این شاخص را مورد بررسی قرار می‌دهد تا از روی نبض قیمت پیشنهادی، جهت تغییر قیمت قطعی (فروش رفته‌‌‌ها) مشخص شود.

دنیای اقتصاد: تقاضای مسکن دهه۱۴۰۰ براساس روند سه سال گذشته، تفاوت اساسی با «دهه پرازدحام تقاضای خانه» دارد. بررسی‌های «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌دهد، ازدواج‌های ۱۴۰۲ «رکورد پایین‌ترین رویداد» از سال ۷۶ به بعد را ثبت کرد. اواخر دهه ۸۰، بالاترین ازدواج‌ها صورت گرفت که نتیجه‌اش، «شتاب تقاضای خرید و اجاره خانه» بود. طی سه‌سال گذشته با وجود صعود ۱۹درصدی «طلاق»، «مجموع تقاضای مسکن» نسبت به دهه۹۰ افت ۲۰درصدی داشته است. سه سناریوی آینده تقاضای مسکن با فاکتورهای «ولادت»، «ابرهزینه مسکن» و «تغییر سبک‌زندگی» بررسی شد.

دنیای‌اقتصاد، گروه مسکن و شهری: متوسط قیمت فروش آپارتمان‌‌های مناطق ۱ و ۳ به عنوان دو منطقه کاملا لوکس و تقریبا لوکس بازار مسکن پایتخت، نزدیک به ۲ برابر میانگین قیمت شهر است. طبق گزارش خبرنگار گروه مسکن «دنیای‌اقتصاد» از فایل‌‌های عرضه شده در بازار مسکن این دو منطقه، در حال حاضر میانگین «قیمت پیشنهادی» هر مترمربع آپارتمان در مناطق ۱ و ۳، رقمی معادل ۱۶۳ میلیون تومان است. سطح «قیمت پیشنهادی» منطقه یک نزدیک به ۲۰ میلیون تومان از سطح قیمت منطقه ۳ بیشتر است. این فایل‌‌ها با میانگین عمربنای کمتر از ۸ سال و مساحت میانگین ۱۰۰ مترمربعی شناسایی شده است.

دنیای اقتصاد-صدیقه نژادقربان: ترافیک و ازدحام بیش از حد خودروها در خیابان‌‌‌های تهران که در روزهای پایانی تابستان به اوج خود رسید، رابطه معناداری با ضعف شبکه حمل‌ونقل عمومی و ناکارآمدی مدیریت شهری تهران دارد. در واقع مقصر اصلی ازدحام خودروها در خیابان‌‌‌های تهران، به‌‌‌طور مستقیم به ضعف عملکردی مدیران شهری برمی‌‌‌گردد که بانی اصلی ترافیک و آلودگی تهران تا به امروز به‌‌‌شمار می‌‌‌روند. تهران به‌‌‌عنوان یکی از کلان‌شهرهای جهان، همواره با چالش‌‌‌های اساسی همچون کیفیت سیستم حمل‌ونقل همگانی، تراکم ترافیک معابر و آلودگی هوای شهر در مدیریت شهری مواجه بوده است که مطابق آمارهای ارائه‌شده از سوی معاونت حمل‌ونقل شهرداری تهران، تنها کمتر از ۲۰درصد سفرهای روزانه درون‌شهری با ناوگان همگانی انجام می‌گیرد و خودروهای شخصی با نزدیک به ۵۰‌درصد بیشترین سهم را از سفرهای روزانه درون‌شهری به خود اختصاص داده‌‌‌اند. این سهم قابل‌توجه در تردد خودروهای شخصی رابطه مستقیمی با «آلودگی تهران» به عنوان یکی از اصلی‌‌‌ترین معضلات این کلان‌شهر دارد که آن را تبدیل به شهری با شاخص آلودگی بالا با میانگین سالانه ۲۶ میکروگرم بر مترمکعب ذرات معلق آلاینده در هوا کرده است.