استفاده از فرصت برجام برای ورود دانش و تکنولوژی

علیرضا محمدی‌‌‌دانیالی، رئیس انجمن صنایع لوازم خانگی ایران با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: در سال‌های تحریم، نوسازی صنایع و واردات ماشین‌‌‌آلات روز دنیا به کشور محدود بود به همین جهت در دوران پسابرجام باید برای ورود تکنولوژی و ماشین‌‌‌آلات روز دنیا اقدام شود. در حال حاضر دنیا در حال ورود به انقلاب صنعتی چهارم حتی پنجم است. اما کشور در انقلاب صنعتی دوم و سوم گیر کرده است. با تکنولوژی انقلاب صنعتی دوم و سوم نمی‌توان با نسل چهارم و پنجم تکنولوژی که همان هوش مصنوعی است، وارد رقابت شد. باید به این موضوع توجه شده و صنایع نوسازی شوند.

وی ضمن تاکید بر این نکته که توافق برجام نهایتا به نفع اقتصاد و صنعت است، گفت: در شرایط پس از برجام تهدیدها و فرصت‌‌‌هایی برای صنعت لوازم خانگی وجود دارد؛ تهدید اصلی این است که تقریبا تمامی دولت‌‌‌های قبل و پس از انقلاب هر زمان که منابع مالی کافی در اختیار داشتند، اقدام به کاهش نرخ ارز کرده و واردات را آزاد کردند. این موضوع اثرات کوتاه‌‌‌مدت مطلوبی برای مردم و مصرف‌کنندگان به دنبال دارد اما در بلندمدت موجب آسیب به اقتصاد ملی و کاهش میزان اشتغال و بحران برای صنعت داخلی شده است. امیدواریم که دولت به این موضوع توجه کرده و صنعت و اشتغال را در نظر بگیرند.

رئیس انجمن صنایع لوازم خانگی افزود: یکی از تهدیدها، سرکوب نرخ ارز است؛ در حال حاضر نیز نرخ ارز متناسب با تورم افزایش پیدا نمی‌‌‌کند. مثلا اگر ۴۰‌درصد تورم وجود داشته و نرخ ارز به میزان ۱۰‌درصد در سال افزایش پیدا کند، مفهوم اقتصادی آن این است که ۳۰‌درصد سرکوب نرخ ارز وجود دارد که در نتیجه آن رقابت‌‌‌پذیری کالاهای ایرانی در مقابل کالاهای خارجی کاهش می‌‌‌یابد. وی در ادامه گفت: بهترین راه‌حل تعدیل نرخ ارز، کنترل تورم است که به نفع کل اقتصاد تمام خواهد شد. اما اگر تورم کنترل نشود با سرکوب ارزی، تولید داخل و اقتصاد ملی دچار مشکل خواهد شد. این موضوع بسیار مهمی است که باید به آن توجه شود. اگر واردات کالاها به وفور انجام شود، بحران بزرگی برای صنعت داخلی خواهد بود و موجب رکود صنعت داخلی خواهد شد.

محمدی‌‌‌دانیالی درباره مزیت‌‌‌های برجام برای صنعت لوازم خانگی گفت: فرصت برجام، کاهش هزینه‌‌‌های واردات و تسهیل صادرات را به دنبال خواهد داشت. زیرا در حال حاضر حدود ۱۵‌درصد هزینه‌‌‌های صادرات و واردات مربوط به واسطه‌‌‌ها، صرافی‌‌‌ها و هزینه‌‌‌های متفرقه بوده و ریسک صد‌درصدی در این زمینه وجود دارد. غیر از این، اتصال به سیستم بانکی دنیا و تصویب FATF نیز می‌تواند موجب تسهیل صادرات و واردات شود.  وی افزود: تسخیر بازارهای منطقه برای صادرات با توجه به وجود پتانسیل صنعت لوازم خانگی کشور و وجود انرژی و نیروی کار ارزان‌‌‌تر در کشور، می‌تواند فرصت‌‌‌هایی باشد که در صورت استفاده عاقلانه و مدبرانه تهدیدها را به فرصت تبدیل کند. 

رئیس انجمن صنایع لوازم خانگی با اشاره به خروج برندهای خارجی از کشور در فاصله سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۸ گفت: تولید لوازم خانگی کشور در آن سال‌ها، حدود هشت‌میلیون دستگاه در سال بود. در اثر خروج این برندهای خارجی و سرمایه‌گذاری‌‌‌های صورت گرفته توسط بیش از ۵۰۰ شرکت تولیدکننده لوازم خانگی بخش خصوصی، تولید لوازم خانگی کشور به بیش از دو برابر افزایش یافته و به حدود ۱۶میلیون دستگاه در سال رسیده است. همچنین روی موضوع افزایش کیفیت و خدمات پس از فروش اقدامات اساسی صورت گرفته و تولیدکنندگان سعی کرده‌اند تا نبود برندهای خارجی را جبران کنند.

کاهش ۳۴‌درصدی قدرت خرید مصرف‌کنندگان

محمدی‌‌‌دانیالی با اشاره به کاهش اندازه بازار لوازم خانگی گفت: در حال حاضر با توجه به کاهش حدود ۳۴‌درصدی قدرت خرید مصرف‌کنندگان، بازار لوازم خانگی در حال کوچک‌تر شدن است. یعنی از طرفی شاهد رشد و توسعه صنعت لوازم خانگی بوده و از طرف دیگر کاهش قدرت خرید و کاهش اندازه بازار را شاهد هستیم. این موضوع فشار زیادی را به تولیدکنندگان وارد می‌کند. نیاز است دولت نگاه ویژه‌‌‌ای به قدرت خرید مردم داشته باشد و طرح‌‌‌های مناسب را برای رونق بخشی بازار داخل ایجاد کند.  وی درباره راه‌‌‌حل برطرف کردن رکود بازار گفت: اولین اقدام باید مبارزه قاطع با پدیده قاچاق باشد. زیرا حدود ۳۰ تا ۴۰‌درصد بازار لوازم خانگی در اختیار کالاهای قاچاق است. این یک معضل بزرگ و ملی بوده و برای برطرف کردن آن به عزم ملی نیاز است. در مرحله بعدی دولت باید مشوق‌‌‌هایی را برای ازدواج جوانان و خریداران فراهم کند تا تامین سرمایه در گردش تولیدکنندگان تسهیل شود.

رئیس انجمن صنایع لوازم خانگی با اشاره به مهم‌ترین مشکل صنعت لوازم خانگی گفت: قیمت‌گذاری دستوری فایده‌‌‌ای به نفع مصرف‌کننده نهایی نداشته و تنها صنعت را در بلندمدت با مشکل مواجه می‌کند. در هیچ جای دنیا نیز این تجربه موفق نبوده است. قیمت‌گذاری دستوری روی پنج قلم کالای اساسی لوازم خانگی اعمال شده که بیش از ۵۰‌درصد سهم تولید لوازم خانگی را تشکیل می‌دهند. با توجه به افزایش تورم حدود ۴۰‌درصدی از ابتدای سال‌جاری تاکنون، دولت با افزایش حدود ۱۰ تا ۱۵‌درصدی قیمت این محصولات لوازم خانگی موافقت کرده است. این موضوعات فشارهای سنگینی است که به صنعت لوازم خانگی وارد می‌شود.

آزادسازی واردات لوازم خانگی، تهدیدی برای صنعت و اشتغال

محمدی‌‌‌دانیالی، درباره موضوع آزادسازی ورود محصولات لوازم خانگی که اخیرا مطرح شده گفت: این موضوع یکی از تهدیدهای صنعت لوازم خانگی و اشتغال ملی محسوب می‌شود. زیرا واردات، در شرایطی که نرخ ارز همگام با تورم افزایش نیافته، سبب می‌شود که رقابت‌‌‌پذیری کالاهای داخلی کاهش یابد. شاخص رقابت‌‌‌پذیری کشور در بخش کالاهای صنعتی دارای رتبه ۹۹ در بین ۱۴۱ کشور دنیاست. همچنین در شاخص سهولت کسب و کار رتبه مطلوبی نداریم. به علاوه تورم و سودهای بانکی بالاتری نسبت به سایر نقاط دنیا داریم که سبب می‌شود تولیدکننده هزینه‌های بالاسری بسیاری داشته باشد. وی افزود: از طرفی تولیدکنندگان سرمایه‌گذاری زیادی انجام داده‌‌‌اند و تولید به اندازه نیاز بازار داخل وجود دارد. با توجه به اینکه صنعت لوازم خانگی رقابتی بوده و انحصاری وجود ندارد، در اکثر موارد لزومی بر واردات محصولات لوازم خانگی به صورت کامل وجود ندارد. بهتر است دولت، برای واردات ماشین‌آلات، تکنولوژی و مواد اولیه کمک کند تا صنعت لوازم خانگی کشور رقابتی‌‌‌تر شده و پیشرفت کند تا بتواند علاوه بر بازار داخلی، بازارهای صادراتی منطقه را نیز  تسخیر کند.

 رئیس انجمن صنایع لوازم خانگی در ادامه گفت: مخالف واردات نیستیم اما واردات باید به صورت سرمایه‌گذاری مشترک و انتقال دانش فنی باشد تا تولید صادراتی مفهوم پیدا کند. زیرا در غیر ‌این صورت، واردات به معنی واگذاری بازار به تولیدکنندگان خارجی بوده و هیچ کشوری در دنیا تمایلی به انجام آن ندارد. جنگ اقتصادی آمریکا با چین بر سر بازار بوده و تعرفه‌‌‌هایی را برای حمایت از تولید داخلی خودشان در نظر گرفته‌‌‌اند. وظیفه تمامی دولت‌‌‌ها حمایت از تولید داخلی است.