روحانیون علیه سیاستمداران

پارلمان عراق از طریق فراکسیون اکثریت پارلمانی که باید روش خود را تغییر دهد مسوولیت بزرگ‌تری در این زمینه برعهده دارد.» نخست‌وزیر عراق در واکنش به اظهارات نماینده آیت‌الله سیدعلی سیستانی درباره وضعیت کنونی این کشور تاکید کرد، مرجعیت دینی بار دیگر ثابت کرد که قوت قلب و مشعلی است که مسیر هدایتگری را در روزهای دشوار روشن می‌کند. عادل عبدالمهدی گفت: مرجعیت دینی موضع خود را در قبال رویدادهای تاسف‌برانگیز کشور اعلام و هرگونه حمله به اموال دولتی و خصوصی و نیز حمله به تظاهرات‌کنندگان و نیروهای امنیتی را محکوم کرد. نخست‌وزیر عراق افزود: دولت خود را ملزم به ارائه برنامه‌های عملی و به‌کار گرفتن تمام توان خود برای کاهش رنج شهروندان و بهبود خدمات و فراهم کردن فرصت‌های شغلی می‌داند و از دو قوه مقننه و قضائیه می‌خواهد با تمام اختیارات خود با دولت همکاری مشترک داشته باشند. نخست‌وزیر عراق همچنین در راستای اطاعت از فرامین مرجعیت، دستور لغو ممنوعیت آمد و شد در بغداد را از پنج صبح روز شنبه ۱۳ مهر صادر کرد. آیت‌الله سیستانی در نامه‌ای که از سوی نماینده ایشان قرائت شد، گفت: «تاسف‌برانگیز است که این همه عراقی کشته و زخمی شده‌اند.»

«حیدر کاظم» و «عارف محمد» در گزارش ۴ اکتبر برای رویترز نوشتند که مقتدی صدر هم روز جمعه از دولت خواسته بود استعفا دهد. او علاوه بر درخواست کناره‌گیری دولت، خواستار برگزاری انتخابات زودهنگام پارلمانی زیر نظر سازمان ملل متحد شد. صدر با انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد که با توجه به تحولات روزهای گذشته هیچ‌کس نباید آرام بنشیند و دست روی دست بگذارد. وی معتقد است که نمایندگان باید از شرکت در نشست‌های پارلمان خودداری کنند. حیدر عبادی، نخست‌وزیر پیشین عراق نیز مانند صدر خواستار برگزاری انتخابات زودرس شده و این کار را تمهیدی برای جلوگیری از انسداد سیاسی در صورت فروپاشی دولت عنوان کرده است. گزارشگران رویترز به نقل از صدر می‌افزایند: «با استعفای دولت، به خون عراقی‌ها احترام بگذارید و آماده برگزاری انتخابات با نظارت نهادهای بین‌المللی باشید.» یک احتمال این است که مداخله صدر باعث ترغیب و تشویق معترضان به تداوم اعتراضات شده است.

درحالی‌که برخی از رهبران و گروه‌های سیاسی عراق همچون اسامه نجیفی و مقتدی صدر خواهان استعفای عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر این کشور و برگزاری انتخابات زودهنگام شده‌اند اما نمایندگان عضو محور الوطنی که تعداد کرسی‌هاى آن ١٧ کرسی بود، ضمن اعلام تعویق حضور خود در پارلمان، تاکید کردند که هدف از این تعویق، مقابله با طرح‌های استیضاح و استعفایی است که برای باج‌گیری انجام می‌شود. در همین حال حزب دموکرات کردستان عراق نیز اعلام کرد که از استعفای عبدالمهدی حمایت نمی‌کند. نماینده پارلمان عضو حزب دموکرات، در این رابطه تاکید کرد که این حزب از تصمیم برکناری عبدالمهدی حمایت نمی‌کند و او و دولتش را شانس آخر برای نجات عراق می‌داند. از نظر این نماینده کرد، حکومت عبدالمهدی به دلایلی همچون فشار احزاب بر آن و وجود مشکلات باقی‌مانده از دولت‌های قبل نتوانسته است نقش مثبت خود را به خوبی ایفا کند.

«کاظم- محمد» می‌افزایند: پلیس در خیابان‌های بغداد، معترضان را هدف گلوله قرار می‌دهد. این درحالی ‌است که ارتش گفته تک‌تیراندازان ناشناس، چهار نفر از جمله دو افسر پلیس را در بغداد کشتند. در بغداد تا اطلاع ثانوی مقررات منع آمد و شد اعلام و اینترنت نیز قطع شد اما با فشار نهادهای دینی در عراق، مقررات منع آمد و شد برداشته شد ولی معترضان همچنان در خیابان‌ها حضور دارند. نیروهای امنیتی درحال شلیک به معترضانی که تلاش می‌کردند به میدان تحریر در بغداد برسند دیده شده‌اند. یک خبرنگار رویترز می‌گوید چندین نفر با گلوله زخمی شده‌اند و گلوله‌ها در برخی موارد به سر یا شکم افراد شلیک شده است. به گفته مقام‌های امنیتی و درمانی دست‌کم ۱۰ نفر روز جمعه کشته شدند. گزارشگران رویترز می‌نویسند: خشونت‌های اخیر یکی از بدترین چالش‌هایی است که عراق در سال‌های اخیر به‌ویژه در روزهای پس از فروپاشی دولت داعش به خود دیده است. این اعتراضات ابتدا در مناطق شیعی شکل گرفت و به سرعت سایر شهرهای عراق را هم در بر گرفت.  رئیس مجلس عراق هم اعتراضات را «انقلاب»ی علیه فساد نامید اما در عین حال خواستار آرامش و اصلاحات پیشنهادی مانند مسکن دولتی بهتر برای فقرا شد. او همچنین به تحصیلکردگان عراقی تضمین داد که در بخش‌های انرژی به‌کار گرفته خواهند شد. گزارشگران رویترز بر این باورند که خشونت‌های اخیر برای عادل عبدالمهدی بی‌سابقه و هشداربرانگیز است؛ او سیاستمداری میانه‌رو است که سال گذشته در نتیجه تعامل میان گروه‌های قدرتمند شیعی به قدرت رسید. المهدی در واکنش به تحولات روزهای اخیر گفت: «ما در برج عاج زندگی نمی‌کنیم. ما در میان شما مردم و در خیابان‌ها قدم می‌زنیم.» با این حال، معترضان می‌گویند: «دولت عراق هدفش اغوای مردم است. اگر چنین نیست چرا به روی مردم تیراندازی می‌شود؟»

با این حال، برخی طرف‌های منطقه‌ای دست‌های خارجی را در تحولات عراق دخیل می‌بینند. این گزارشگران بر این باورند که اگر معترضان از حمایت‌های جریان صدر اطمینان یابند، چه بسا این تظاهرات گسترده‌تر هم بشود. مقتدی صدر تاکنون از حامیان خود برای حضور در این تظاهرات دعوت نکرده است. «عواد عوادی»، یکی از سیاستمداران صدری، تظاهرات اخیر در عراق را «انقلاب گرسنگان» نامید.