پایان باز پرونده ترامپ عکس: AFP

روز پنج‌شنبه طبق وعده‌ای که ویلیام بار، دادستان کل آمریکا داده بود، گزارش رابرت مولر پس از بیش از دو سال تحقیق منتشر شد؛ اما رئیس‌جمهوری آمریکا بلافاصله پس از این انتشار، برای اینکه آخرین تیر خلاص را به منتقدان خود بزند، پوستری در صفحه کاربری اینستاگرام خود منتشر کرد که روی آن با حروف درشت نوشته شده بود: «بازی تمام شد.» همچنین در این پوستر با حروف ریزتری، جملاتی را همراه این جمله «بازی تمام شد»، کرده و آن را به مخالفانش تقدیم کرده و نوشته است: «به نفرت‌پراکنان و چپ‌های رادیکال دموکرات.»  مولر تقریبا دو سال پیش مامور شده بود تا میزان دخالت روسیه در انتخابات آمریکا و همچنین ارتباط کارزار انتخاباتی دونالد ترامپ با روس‌ها را مشخص کند. همچنین بخش دیگری از فعالیت‌های وی مربوط به این مساله بود که آیا ترامپ مانع اجرای عدالت در مسیر تحقیقات شده است یا نه. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، دادستان آمریکا سرانجام با فشار افکار عمومی و قانون‌گذاران کنگره بخش‌های اصلاح شده گزارش مولر از اقدامات خرابکارانه روس‌ها برای مخدوش کردن انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده در سال ۲۰۱۶ را منتشر کرد.

در بخشی از این گزارش آمده است که ترامپ تلاشی در جهت جلوگیری از تحقیقات انجام نداده اما روسیه از پیروزی ترامپ نفع می‌برده است. رابرت مولر، بازرس ویژه دادگستری و تیم دادستان‌های او دو سال با کارزار انتخاباتی ترامپ چالش داشتند تا مشخص کنند که آیا تیم ترامپ جرمی مرتکب شده است یا نه. آنها به صراحت دونالد ترامپ را به جرمی متهم نکرده‌اند، اما گفته‌اند که وظیفه نتیجه‌گیری از این گزارش به عهده کنگره است. در این راستا در گزارش ذکر شده است: «اگر ما مطمئن بودیم که رئیس‌جمهوری به‌طور قطع به‌دنبال جلوگیری از اجرای عدالت بوده است، متعهد به قید آن در این گزارش بودیم. همچنین این گزارش به این نتیجه نرسیده که رئیس‌جمهوری مرتکب جرم شده اما او را هم تبرئه نمی‌کند.» بازرس مولر نتیجه‌گیری کرده است که مدارک ناکافی وجود دارد که رئیس‌جمهوری یا همکارانش در ارتباط با روسیه مرتکب جرمی شده باشند؛ با این حال کارزار ترامپ از خرابکاری‌های روسیه، از جمله هک‌ها و افشای ایمیل‌های دموکرات‌ها در انتخابات این کشور منتفع شده است. به همین منظور تیمی تحقیقاتی برای کشف این موضوع تشکیل شد. گمانه‌زنی‌هایی که در آن زمان مطرح شد این بود که شاید ترامپ و برخی از اعضای خانواده‌اش با خطرات قانونی مواجه شوند. چنین روزهایی پس از نیکسون دیده نشده بود. در بخشی از این گزارش آمده است: اعضای کمپین ترامپ از جمله دونالد ترامپ جونیور، پسر بزرگ ترامپ روابطی مستقیم با ویکی‌لیکس در جریان کمپین انتخاباتی داشته‌اند. همچنین جرد کوشنر، داماد ترامپ نوامبر ۲۰۱۶ از کیسلیاک سفیر وقت روسیه در واشنگتن خواست تا برای ارتباطات با مسکو از تجهیزات امنیتی داخل سفارت روسیه در آمریکا استفاده شود.  در گزارش آمده است که تیم تحقیقاتی مولر، پاسخ‌های همکاران ترامپ را ناکافی دیده‌اند اما ترجیح داده‌اند وارد جنگ حقوقی طولانی با کاخ سفید نشوند. همچنین به صراحت تاکید شده است که تلاش‌های دونالد ترامپ برای تاثیرگذاری روی تحقیقات عمدتا ناموفق بوده، برای اینکه اطرافیان ترامپ منویات وی را اجرا نکرده‌اند. براساس این گزارش جلوگیری از اجرای عدالت تنها به این دلیل در واقعیت صورت نگرفته که اعضای دولت ترامپ مثل جیمز کومی حاضر به اجرای دستورهای رئیس‌جمهوری نشده بودند. با این حال بازرس ویژه دریافته است که ترامپ اختیار این را داشته است که تصمیم‌گیری‌هایی جنجالی از جمله اخراج جیمز کومی را بگیرد؛ چراکه قانون‌اساسی این اجازه را به وی داده است.

در گزارش اصلاح شده بازرس مولر آمده است: این اتفاقات اغلب در جلسات تک به تک صورت می‌گرفته و رئیس‌جمهوری به‌دنبال برآورده کردن خواسته‌های خود از طریق کانال‌های غیرقانونی بوده است. بنا به اشاره این گزارش، طیف تلاش‌های ترامپ از برکناری بازرس ویژه پرونده تا معکوس کردن روند پرونده از سوی دادستانی کل یا تاثیرگذاری روی گزارش بوده است. بررسی این اقدامات روی هم‌رفته می‌تواند به روشن شدن ماجرا کمک کند. با این حال ویلیام بار در نامه خود اشاره کرده است که در گزارش مولر هیچ اشاره‌ای به اینکه ترامپ مانع اجرای عدالت شده باشد، نشده است. او به این نتیجه رسیده است که هیچ اقدامی در این زمینه از سوی ترامپ صورت نگرفته است. بار روز پنج‌شنبه در یک کنفرانس خبری تاکید کرد که برخی از اقدامات رئیس‌جمهوری با توجه به موقعیتی که در آن بوده، قابل درک است. بار گفت: شواهد کافی هست که نشان دهد رئیس‌جمهوری عصبانی و نگران از این باور صادقانه بود که برخی در تلاش بودند که به ریاست‌جمهوری‌‌اش آسیب برسانند و این امر توسط مخالفان وی با جدیت پیگیری می‌شده است. این درحالی است که وقتی ترامپ از انتصاب مولر برای تحقیقات در زمینه دخالت روسیه در انتخابات آمریکا مطلع شده، به‌شدت نگران شده و به صندلی خود ضربه‌ای زده و گفته است: «خدای من! این وحشتناک است. این پایان ریاست‌جمهوری‌ام است. به فنا رفتم!»

ترامپ برای مدت‌های مدیدی با اصطلاح «شکار جادوگر» از تحقیقات یاد می‌کرد. این اصطلاح زمانی به‌کار برده می‌شود که شخصی مطمئن است عده‌ای به‌طور مستقیم در تلاش هستند تا حقایق را به قصد ضربه‌زدن وارونه جلوه دهند. با این حال در گزارش مولر آمده است: «آژانس تحقیقات اینترنتی» (IRA) روسیه «ده‌ها» گردهمایی سیاسی در آمریکا را از طریق شبکه‌های اجتماعی سازماندهی کرده بود. این آژانس روابط نزدیکی با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه و نهادهای اطلاعاتی آن کشور دارد که طی سال‌ها در ایالت‌هایی مانند نیویورک، فلوریدا و پنسیلوانیا گردهمایی‌هایی در حمایت از ترامپ و در مخالفت با رقیب انتخاباتی‌اش هیلاری کلینتون سازماندهی کرده بود. بنابرگزارش مولر، این آژانس از فیس‌بوک و توییتر برای سازماندهی و تبلیغ گردهمایی‌های سیاسی استفاده کرده و با ارسال پیام‌های مستقیم به دنبال‌کنندگان این شبکه‌های اجتماعی از آنها خواسته بود تا در این گردهمایی‌ها شرکت کنند. مولر و تیمش نوشتند: کارکنان IRA از توییتر و فیس‌بوک و اینستاگرام برای تماس با افراد آمریکایی و جذب نیرو از میان آنها استفاده کرده بودند. آنها در گزارش خود اعلام کردند که مقام‌های ستاد انتخاباتی ترامپ از جمله «کلیان کانوی» مشاور ستاد و «دونالد ترامپ جونیور» پس از ترامپ پیام‌های منتشره در حساب‌های وابسته به IRA در شبکه‌های اجتماعی را بازنشر کرده‌اند. این پیام‌ها با موضوع تقلب در انتخابات و استفاده هیلاری کلینتون از ایمیل شخصی خود برای ارسال اطلاعات طبقه‌بندی شده در دوران حضورش در راس وزارت‌خارجه آمریکا بود.مولر نتیجه‌گیری کرده که روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶ با کمک IRA و از طریق شبکه‌های اجتماعی برای افزایش شانس پیروزی ترامپ تلاش و در آن انتخابات دخالت کرد. اما وی نوشت: اعضای ستاد انتخاباتی ترامپ با اقدامات مداخله‌جویانه دولت روسیه در انتخابات هماهنگی نکرده بودند. مولر در گزارش خود نوشته است: «شواهدی» وجود دارد که نشان می‌دهد ترامپ از تماس‌های تلفنی مایکل فلین، مشاور اسبق امنیت ملی کاخ سفید با سفیر روسیه در آمریکا مطلع بوده است اما این شواهد به قدر کافی جامع نیست. تماس‌های فلین با سفیر روسیه پیش از ورود ترامپ به کاخ سفید برقرار شده بود.

دموکرات‌ها علیه گزارش سانسور شده

نیویورک‌تایمز می‌نویسد: ماه گذشته زمانی که نتیجه‌گیری‌های مقدماتی بازرس مولر منتشر شد، زمزمه‌های استیضاح دونالد ترامپ در راهروهای کاپیتول هیل شنیده می‌شد اما حالا ممکن است این روند معکوس شود. با این حال گزارش مولر می‌تواند زمینه حملات فراوانی را علیه ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۰ فراهم کند. برخی احتمال می‌دادند که گزارش مولر می‌تواند ریاست‌جمهوری ترامپ را با خطر روبه‌رو کند اما چنین نشد. با این حال مولر و تیمش سیگنال‌های مبهمی ارائه داده‌اند که شاید با حضور در دادگاه‌ها اطلاعات دقیق‌تری از یافته‌های خود ارائه دهند.برخی آمریکایی‌ها امید فراوانی بسته بودند که ترامپ، بازرس مولر را اخراج کند تا آنها طرح‌های خود را برای ترامپ پیاده کنند اما ترامپ هرگز چنین کاری نکرد. مولر کار خود را از سال ۲۰۱۷ آغاز کرد اما یک پرونده پیش از او در اف‌بی‌آی کلید خورده بود که به‌دنبال یافتن سرنخ‌هایی برای ارتباط بین روسیه و کارزار انتخاباتی ترامپ بود. این پرونده در ۳۱ ژوئیه سال ۲۰۱۶ تشکیل شده بود. درحال‌حاضر این گزارش نشان می‌دهد که روسیه در انتخابات آمریکا، خرابکاری داشته است. درحالی‌که در این گزارش به صراحت اشاره شده است که روسیه از انتخاب ترامپ سود برده است اما ترامپ در دیداری که با ولادیمیر پوتین در فنلاند داشت، در یک کنفرانس خبری مشترک، وجود هرگونه خرابکاری از سوی روسیه در انتخابات این کشور را نفی کرد.

اطلاعات بیشتر از این گزارش

گزارش مولر در ۴۴۸ صفحه منتشر شده که حدود ۱۰ درصد آن به‌دلیل حساسیت سیاه شده‌اند. بیشتر مواردی که به شکل راز بوده‌اند در نسخه اولیه گزارش نگهداری می‌شود که عمدتا در مورد نوع دخالت روسیه در انتخابات آمریکا است اما نسخه دوم، عمدتا به احتمال ممانعت از اجرای عدالت از سوی ترامپ مربوط است. گزارش مولر روز پنج‌شنبه منتشر شد اما ویلیام بار که به‌دلیل انتشار گزارش سانسور شده از سوی دموکرا‌ت‌ها به‌شدت تحت فشار است، چند روز قبل از آن خود نتیجه‌گیری چهارصفحه‌ای از گزارش مولر را منتشر کرده بود که در آن نتیجه‌گیری به صراحت اعلام کرده بود که هیچ تبانی بین دولت روسیه و کارزار انتخاباتی ترامپ مشاهده نشده است.  مخفی نگه داشتن حدود ۶۹ درصد از گزارش به این دلیل است که هنوز تحقیقات در آن زمینه ادامه دارد. ۱۸درصد از آن گزارش نیز به‌دلیل موانع قانونی مخفی نگه داشته شده‌ است تا زمانی که به هیات ژوری تحویل داده شود. ۸درصد از مواردی هم که در گزارش روی کلمات آن سیاه شده، به‌دلیل این بوده که حاوی اطلاعات طبقه‌بندی شده است. ۵ درصد دیگر نیز به‌دلیل رعایت حریم خصوصی سیاه شده‌اند. در بررسی‌های صورت گرفته مشخص شده است که بیشترین حجم سیاه شده از گزارش مولر، حدود ۲۲ صفحه است که در ارتباط با فعالیت‌های روسیه در حوزه شبکه‌های اجتماعی به منظور تاثیرگذاری در انتخابات آمریکا بوده است.

نکات مثبت و منفی گزارش برای ترامپ

در این گزارش هیچ اشاره‌ای مبنی بر وجود تبانی بین دولت او و روسیه نبوده است. در این گزارش آمده است که او نتوانسته مانع اجرای عدالت شود. در واقع مورد اخیر به این دلیل نبوده که او قصد اخلال در پرونده نداشته، بلکه همکاری با وی در این زمینه صورت نگرفته است. با این حال گزارش مولر، پرونده‌ای باز برای ترامپ است که می‌تواند دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش را به خطر بیندازد. به‌رغم اینکه برخی کارشناسان می‌گویند ترامپ از مسیر استیضاح دور شده است اما ارائه این گزارش به کنگره که خواهان گزارش ویرایش‌نشده است، ممکن است ترامپ را به دردسرهای بیشتری بیندازد. سی‌ان‌ان می‌گوید ترامپ در سه زمان مختلف به‌دنبال جلوگیری از اجرای عدالت بوده که ممکن است مخالفان ترامپ از آن بهره‌برداری کنند. بار اول، او از کومی خواسته بود که بی‌خیال پرونده مایکل فلین شود. بار دوم اخراج خود جیمز کومی از اف‌بی‌آی بوده که پرونده دخالت روسیه را پیگیری می‌کرده است و بار سوم نیز تلاش‌های ترامپ و تیم حقوقی‌اش بوده که می‌خواستند از شر مولر راحت شوند. ترامپ از مک‌گان، مشاور حقوقی و وکیل سابق کاخ سفید خواسته بود که مولر را از کار برکنار کند.

 

04