رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» بررسی کرد؛
پیش‌نیازهای جوانی جمعیت
اگرچه مشوق‌های مالی برای فرزندآوری در اقشار پایین دست جامعه می‌تواند تاثیرگذار باشد؛ اما آنچه می‌تواند در روند رشد جمعیت تغییر محسوس ایجادکند، توجه به مسائل فرهنگی در کنار توجه به اقتصاد جوانان است.
روز شنبه محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت و درمان در چهارمین جلسه ستاد مرکزی جوانی جمعیت با اشاره به روند نزولی رشد جمعیت کشور تاکید کرد که روند رشد کشور نزولی شده و با توجه به اینکه جمعیت در تولید و اقتصاد نقش اساسی دارد، رشد منفی جمعیت یک چالش به حساب می‌آید. به گزارش «ایسنا» ظفرقندی گفت: کاهش ۷ درصدی رشد جمعیت از سال گذشته آغاز شده است.
به گزارش مهر، علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت نیز در چهارمین جلسه ستاد مرکزی جوانی جمعیت گفت که آمار و ارقام سازمان ثبت احوال کشور بیانگر این است که میزان رشد جمعیت کشور در سال گذشته نسبت به سال۱۴۰۲ منفی ۷.۳درصد است. تعداد موالید کشور که در سال۱۴۰۲ معادل یک‌میلیون و ۵۷هزار نفر بود، در سال گذشته به ۹۸۰هزار رسید.
در برخی از استان‌ها اما وضعیت رشد جمعیت نگران‌کننده‌تر است و آمار مرگ از تولد پیش گرفته است. حسین کرمانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت با هشدار نسبت به کاهش موالید در استان گیلان گفت: گیلان نخستین استان کشور است که میزان مرگ و میر در آن از میزان تولد پیشی می‌گیرد و نرخ باروری در این استان به زیر عدد یک رسیده یعنی میانگین تعداد فرزند مادران گیلانی زیر یک فرزند شده است.
رشد جمعیت نیازمند بستر فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی
علی بابایی کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در پاسخ به سوالی که به کاهش رشد جمعیت در کشور اشاره داشت، گفت: دغدغه‌هایی که در مسائل رشد جمعیت وجود دارد چند وجهی است و لزوما چند امتیازی که ما در بحث قانون جوانی جمعیت دادیم نمی‌تواند تاثیر اساسی داشته باشد. برای رشد جمعیت بستر فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیاز است. بر این اساس با اولویت‌بندی‌هایی که وجود دارد باید در تمام این زمینه‌ها اقداماتی صورت بگیرد. او ادامه داد: اگر به فرهنگ و بعضی مسائلی که لازم است توجه نکنیم، طبیعی است که نمی‌توان نرخ رشد جمعیتی که در سه دهه گذشته تاکنون سیر نزولی داشته است، تغییر داد.
رئیس کمیسیون اجتماعی به علت رشد نزولی رشد جمعیت اشاره کرد و یادآور شد: یکی از علل رشد نزولی جمعیت در کشور عدم انجام ماموریت‌ها توسط وزارتخانه‌ها است. برای افزایش رشد جمعیت ماموریت‌های متعددی را به دستگاه‌ها دادیم؛ اما هنوز دستگاه‌ها معتقد به اجرای این ماموریت‌ها نیستند. برای مثال وزارت بهداشت ماموریت‌های زیادی در حوزه‌های پیرامونی جمعیت دارد. یعنی از بهورز گرفته تا درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها و مراکز درمان در بخش وظایف مربوط به وزارت بهداشت است؛ اما متاسفانه همه مشوق‌هایی که داده شده، اجرایی نشده است.
بابایی خاطرنشان کرد: انجام ماموریت دستگاه‌های متعدد در روند رشد جمعیت بی‌تاثیر نیست. در بحث ناباروری تعهداتی در قانون جوانی جمعیت در نظر گرفته شده است و در همین قانون آمده که وزارت بهداشت باید دارو تامین کند و همچنین بعضی از حمایت‌هایی را در بیمه سلامت داشته باشد؛ اما این حمایت‌ها انجام نشده است.
او ادامه داد: بر این اساس در حال حاضر مردم لمس نمی‌کنند که تعهداتی از سوی وزرا برای جوانی جمعیت انجام شده باشد. از سوی دیگر در حوزه رشد جمعیت وظایفی بر عهده حوزه مسکن است که باید عملیاتی شود. بنابراین وزارتخانه‌هایی که متولی جوانی جمعیت هستند باید مشوق‌ها را به خوبی مدیریت کنند. ضمن اینکه رشد جمعیت به بستر فرهنگی نیاز دارد.
رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به فرهنگ اشتباهی که پیش از این برای کنترل جمعیت در کشور اعمال می‌شد، اظهار کرد: یک روزی ما شعار می‌دادیم که فرزند کمتر زندگی بهتر و این موضوع را به خرده‌فرهنگ تبدیل کردیم و این فرهنگ اثر خود را گذاشته و حس فرزند کمتر زندگی بهتر در حال حاضر نیز در کشور وجود دارد. از سوی دیگر نگاه منفی به ازدواج در کشور وجود دارد و در حال حاضر جوانان یا ازدواج نمی‌کنند یا بعد از ازدواج طلاق می‌گیرند. بر این اساس در حال حاضر سه‌میلیون زن سرپرست خانوار در کشور داریم. برخی از این زنان از همسرانشان جدا شدند و برخی نیز به‌دلیل حوادث جاده‌ای یا بیماری همسرانشان سرپرست خانوار شده‌اند. اما اگر زنان سرپرست خانوار سامان‌دهی می‌شدند امروز از نگاه اجتماعی اثرات رشد جمعیت را شاهد بودیم و اعداد و ارقام رشد جمعیت تغییر می‌کرد.
بابایی تصریح کرد: باید برای افزایش رشد جمعیت در تمام زمینه‌ها اقداماتی را انجام داد تا به نتیجه برسیم. در غیر این صورت با یک طرح یا یک لایحه نمی‌توانیم شاهد افزایش رشد جمعیت در کشور باشیم. او درخصوص اینکه آیا مشکلاتی در زمینه پرداخت تسهیلات فرزندآوری وجود دارد، گفت: متاسفانه وام فرزندآوری و وام ازدواج پرداخت نمی‌شود. بر اساس آمارها بیش از ۲۳۰هزار نفر ۶ ماه تا یک‌سال است که در نوبت دریافت وام هستند.
رئیس کمیسیون اجتماعی درخصوص میزان تاثیرگذاری مسائل اقتصادی در کاهش رشد جمعیت در کشور تاکید کرد: مسائل اقتصادی در کاهش رشد جمعیت بی‌اثر نیست و اقتصاد گره خورده به رشد جمعیت است. بر این اساس مشکلات اقتصادی در میزان فرزندآوری تاثیرگذار است. اما اولویت‌دارترین موضوع در بحث رشد جمعیت ابتدا مسائل فرهنگی، اجتماعی و بعد مسائل اقتصادی است. بابایی به اقداماتی که کمیسیون اجتماعی برای رشد جمعیت می‌تواند انجام دهد، اشاره کرد و افزود: ما در کمیسیون اجتماعی می‌توانیم وزارتخانه‌های متعدد را رصد کنیم و درخصوص میزان اجرای قانون جوانی جمعیت سوال کنیم.
او با اشاره به تاثیرگذاری اصلاح قانون مهریه بر افزایش جمعیت گفت: از سوی دیگر ما در زمینه رای آوردن طرح اصلاح قانون مهریه بسیارتلاش می‌کنیم؛ چراکه آمار ازدواج و طلاق ما بی‌ارتباط به بحث جوانی جمعیت نیست.
در حال حاضر شاهد هستیم که در مقابل هر دو ازدواج یک زوج طلاق می‌گیرند حتی در برخی از شهرستان‌ها در مقابل هر یک ازدواج شاهد یک طلاق هستیم و آمار ازدواج سر به سر شده است. بر همین اساس ما ریشه یابی در بخش طلاق انجام دادیم و شاهد بودیم که این موضوع به مهریه برمی‌گردد. بر این اساس می‌خواهیم مهریه را سامان بدهیم تا این اشکالات برطرف شود.
