طرح گشایش اقتصادی چه تاثیری بر بازار سرمایه دارد؟
اثر طرح دولت بر بازار‌ها
استدلال آنها این است فارغ از اینکه این وعده چیست؛ شیوه اطلاع‌رسانی آن علاوه بر تعلیق روند فعالیت‌های اقتصادی، تصویری اشتباه را بازتولید می‌کند. تصویری که با بالا بردن سطح انتظارات در اذهان عمومی به مسائل پیچیده اقتصاد ایران یک‌جانبه نگاه می‌کند. بر این اساس، این تغییر باید مسائلی که یک‌شبه ایجاد نشده است را در لحظه حل و فصل کند.
گمانه‌ها چیست؟
پذیرش الزامات FATF، تغییرات مهم در حوزه سیاست خارجی یا برجام دوم، پیوستن به نظام پولی چین، واگذاری سهام به جاماندگان سهام عدالت، فروش اوراق ارزی با پایه نفت یا همان پیش‌فروش نفت، اجازه برداشت از صندوق توسعه ملی و... همگی از گمانه‌زنی‌های پرتکراری بوده‌اند که فعالان بازار طرح کرده‌اند. اما واکنش‌ها به این خبر تنها به فعالان بازار محدود نشده است. حسین سلاح‌ورزی، عضو شورای بورس با توییتی حدس زد این گشایش همان تصویب FATF است. اما علی معزی معاون ارتباطات نهاد ریاست‌جمهوری این گمانه را رد کرد. محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس نیز اخبار مربوط به این گشایش را تایید و اعلام کرده اخبار خوب اقتصادی در راه است. او گفته این خبر‌ها به حوزه سامان بخشی به اقتصاد (بورس، ارز، ریال و بازار پول) مربوط است و مردم پیش‌درآمد طرح‌های جدیدی که مدنظر است را خواهند دید. اظهاراتی که به مخاطب این تصویر را القا می‌کند که این وعده هرچه باشد قرار است اولا بازار ارز، بورس و بازار‌های مالی را سامان دهد و ثانیا تغییراتی که سرعت آن چنان است که مردم در همان زمان اعلام خبر اثرات آن را لمس می‌کنند.
انتظارمان را از دولت پایین بیاوریم
همایون دارابی تحلیل‌گر بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که گمانه شما از این گشایش چیست می‌گوید: نمی‌دانم! او ادامه می‌دهد: در گذشته نیز وعده‌هایی از سورپرایز‌هایی داده شده اما بعید می‌دانم،تغییرات جدی در کوتاه مدت اتفاق بیفتد.
او با تاکید بر این موضوع که نفس بیان این چنین مسائلی درست نیست می‌گوید: این شیوه جامعه و اقتصاد را در برزخ تصمیم‌گیری قرار می‌دهد و با طرح یک ابهام کلی قرار می‌دهد. او ادامه می‌دهد: قرار گرفتن جامعه در یک انتظار؛ انتظارات عمومی را بالا می‌برد و ممکن است این انتظارات،با انتظاری که مقامات از تفاوت ایجاد شده دارند؛ متفاوت باشد و همین رویکرد موجب ایجاد مواضع منفی می‌شود. او با تاکید بر لزوم وجود نگاه کارشناسی در تصمیماتی این‌چنینی می‌گوید: به جای اعلام ناگهانی، این نوع تصمیمات باید در معرض دید کارشناسان و آزمایش قرار بگیرد و در نهایت اجرا شود. این تحلیل‌گر بازار سرمایه در ادامه می‌گوید: من صبر می‌کنم. اما این چوب جادو هرچه باشد نمی‌تواند به یکباره مسائل چند وجهی و پیچیده اقتصاد را حل کند. باید انتظارات را از دولت پایین بیاوریم.
تاثیر بر بازار سهام
با این حال باید منتظر ماند و دید بازار سرمایه به‌عنوان بازاری که سریع‌تر از دیگر بازار‌ها از اخبار منتشر شده متاثر می‌شود، چه واکنشی به این وعده خواهد داشت. هر یک از گمانی‌زنی‌ها در صورت محقق شدن، می‌تواند به‌طور بالقوه بر بازار سرمایه اثرگذار باشد. محمد نوربخش تحلیل‌گر بازار سرمایه احتمال می‌دهد بازگشت منابع ارزی ایران از کره جنوبی و انتشار سلف نفتی، این گشایش باشد. او درباره رسانه‌ای خواندن این خبر می‌گوید: بعید به نظر می‌رسد این تغییرات هرچه باشد اثری بلند مدت را در اقتصاد کشور ایجاد کند. او معتقد است مشکلات اقتصادی ایران یک شبه ایجاد نشده و نمی‌توان این مشکلات را یک شبه حل کرد. او در ادامه می‌گوید: ورود منابع ارزی از کره جنوبی احتمالا می‌تواند بر بازار ارز اثر گذار باشد اما بعید به نظر می‌رسد این اثر تاثیری بلند مدت بر این بازار ایجاد کند.
سلف نفتی و بورس
اما آخرین گمانه‌زنی رسانه‌ها از گشایش اقتصادی وعده داده شده فروش اوراق ارزی با پایه نفت یا همان پیش فروش نفت است. بر این اساس دولت نفت چند سال آینده را به مردم می‌فروشد و در تاریخ سررسید با نرخ دلار روز و قیمت نفت روز اقدام به بازپرداخت می‌کند. اقدامی که می‌تواند در جبران کسری دولت و هدایت سفته بازی موثر باشد. سینا سلیمانی از تحلیلگران بازار سرمایه از جمله کسانی است که حدس می‌زنند این گشایش به سلف نفتی مربوط شود. سلیمانی معتقد است این تصمیم نمی‌تواند تاثیر ویژه‌ای بر بازار سهام بگذارد. او در تشریح این ابزار مالی می‌گوید: اوراق دارایی پایه یک کف سود تضمین شده و سقف قیمتی دارند که بر اساس وضعیت دارایی پایه محقق می‌شود. به‌عنوان مثال اوراق بر اساس نفت ۴۰ دلاری منتشر و در سررسید‌های یکساله یا چند ساله نسبت به نفت ۶۰ دلاری و تا سقف ۴۰ درصد در زمان سررسید تسویه ریالی می‌شود. او ادامه می‌دهد اوراق سلف موازی استاندارد در بازار سرمایه می‌توانند معاملات ثانویه داشته باشند. سلیمانی ادامه می‌دهد: بیش از ۹۰ درصد سهام‌داران، خریدار سهم هستند و بر روی دیگر بازار‌ها سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. همچنین بسیاری از سرمایه‌گذاران مبتدی علاقه‌ای برای خرید و فروش این اوراق ندارند بنابراین این تصمیم نمی‌تواند تاثیر ویژه‌ای بر بازار سهام بگذارد. حال باید منتظر ماند و دید که آیا گشایش اقتصادی دولت واقعا چه رویدادی خواهد بود و این رویداد تا چه میزان اقتصاد و بازار‌های ایران را متاثر خواهد کرد.
