احداث نخستین شهرک صنعتی تخصصی دیزل کشور در (دسا)

تبدیل مازندران به قطب تولید دیزل سنگین ایران

تولید سری جدید موتورهای دیزل سنگین، با مونتاژ MTU ۴۰۰۰ آلمانی در دسا از مرداد ماه ۸۹ آغاز می‌شود به دنبال موافقت معاون وزیر صنایع با احداث شهرک صنعتی خصوصی دیزل در شرکت دیزل سنگین ایران، استاندار مازندران هم با احداث این شهرک‌ موافقت کرد و گفت: «توسعه شهرک‌های صنعتی خصوصی در دستور کار استانداری قرار گرفته است.»

«علی اکبر طاهایی» در حاشیه بازدید از شرکت دیزل سنگین ایران (دسا)، از پیشنهاد احداث شهرک‌ صنعتی تخصصی دیزل در این واحد تولیدی استقبال کرد و اظهار داشت: «این واحد تولیدی در حال حاضر تنها کارخانه تولیدی دیزل سنگین فعال در ایران و خاورمیانه است. از همین رو، نه تنها آماده همکاری با آنها برای ایجاد یک شهرک صنعتی هستیم، بلکه اگر توسعه این شهرک نیازمند واگذاری زمین بیشتری باشد، این موضوع را هم بررسی می‌کنیم.»

استاندار مازندران در شرایطی با احداث این شهرک تخصصی خصوصی موافقت کرده است که پیش از این نیز «سید مجید هدایت»، رییس هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی ایران، احداث این شهرک را یکی از راهبردهای وزارت صنایع و معادن برای توسعه صنعتی استان مازندران عنوان کرده بود.

بازدید «علی اکبر طاهایی» از شرکت دیزل سنگین در حالی انجام شد که «مصطفی میرسلیم» رییس هیات مدیره شرکت دیزل سنگین ایران (دسا)، «محمد سبزوی» مدیرعامل این شرکت، «قاسم جوادی» معاون فنی و تولیدی شرکت دسا و «مرتضی‌هاشم پور» رییس سازمان صنایع و معادن استان مازندران نیز او را در این بازدید همراهی می‌کردند.

خطی برای ۶۰ هزار دیزل سبک

از سوی دیگر، «مصطفی میرسلیم»، رییس هیات مدیره کارخانه دسا، از اخذ گواهینامه UIC اتحادیه بین‌المللی راه آهن برای موتور دیزل سنگین ملی خبر داد و گفت: «تولید خانواده موتور دوگانه‌سوز دیزل سنگین با توان ۷۰۰ تا ۹۰۰ کیلووات با قابلیت کاربری در نیروگاه‌های تولید برق برای استفاده در واحدهای صنعتی و مجتمع‌های مسکونی و تجاری از اهداف آینده این کارخانه است.»

میرسلیم افزود: «احداث خط تولید ۶۰ هزار دستگاه موتور دیزل سبک با کاربرد خودرویی در سال و مرکز تولید سامانه‌های CHP یا تولید همزمان کار و حرارت در کشور از جمله برنامه‌های توسعه‌ای دسا است.»

مازندران؛ قطب دیزل کشور

در همین حال، مدیرعامل شرکت دیزل سنگین ایران نیز در جریان بازدید استاندار مازندران از این واحد تولیدی، خاطرنشان کرد: « با احداث شهرک صنعتی تخصصی دیزل سنگین، علاوه بر ایجاد یک خوشه صنعتی که در دستور کار وزارت صنایع و معادن قرار گرفته است، مازندران هم به قطب تولید دیزل سنگین و قطعات مورد نیاز آن تبدیل می‌شود.»

«محمد سبزوی» با تاکید براینکه درصورت ایجاد این شهرک صنعتی، فرصت فعالیت ۸۰ واحد تولیدی ایجاد می‌شود، تصریح کرد: «هم‌اکنون بیش از۳۰ هکتار زمین آماده واگذاری به بخش خصوصی وجود دارد تا بخش خصوصی با حضور در این محل تولیدات خود را در زمینه دیزل هم به ما بفروشند و هم به سایر خریداران.»

وی در ادامه با اشاره به نتایج احداث این شهرک در کارخانه دیزل سنگین ایران، خاطرنشان کرد: «ایجاد فرصت‌های جدید اشتغال‌زایی، توسعه فرصت‌های صنعتی موجود، ایجاد یک خوشه جدید صنعتی و تمرکز سرمایه و انرژی برای تولید هدفمند در یک منطقه، از جمله اثرات تاسیس شهرک صنعتی تخصصی دیزل است.»

مقصدی جدید برای ریل‌های آهنی

سبزوی با تاکید بر اینکه شرکت راه‌آهن عمده‌ترین مشتری این واحد تولیدی است، خاطرنشان کرد: «حمل و نقل محصولات تولیدی این شرکت از طریق حمل و نقل جاده‌ای به دلیل وزن سنگینی که دارند، از یک سو هزینه بالایی دارد و از سوی دیگر، خطرات زیادی را به دنبال دارد. از همین رو، اتصال راه‌آهن قائم‌شهر به آمل و کارخانه دیزل سنگین (دسا)، یک قابلیت استراتژیک را در این منطقه ایجاد می‌کند.»

اما اظهارات مدیرعامل تنها کارخانه تولیدکننده دیزل سنگین ایران و خاورمیانه، بخش‌های دیگری هم داشت؛ چراکه وی در ادامه صحبت‌هایش در جریان بازدید استاندار مازندران از این واحد تولیدی، از مونتاژ یک موتور دیزل سنگین جدید در این واحد از سال آینده خبر داد.

موتور «آلمانی» روی قطارهای ایرانی

سبزوی با بیان اینکه براساس قراردادی که میان دیزل سنگین و شرکت MTU آلمان منعقد شده است، از سال آینده تولید سری جدید موتورهای سنگین دیزلی آغاز می‌شود، خاطرنشان کرد: «طبق این قرارداد مقرر شده است ۱۲۰ دستگاه موتور MTU۴۰۰۰ با توان ۴/۲ مگاوات تولید و تحویل راه‌آهن شود.»

به گفته ایشان، این طرح از مرداد ماه سال آینده در کارخانه اجرا و ماهانه ۴ موتور تحویل شرکت مپنای ریلی و در نهایت راه‌آهن می‌شود.

براساس این گزارش، شرکت MTU آلمان یکی از زیر مجموعه‌های کمپانی «دیترویت» است که در زمینه تولید موتورهای دیزل سنگین فعالیت می‌کند.

۱۰گام تا رونمایی

مدیرعامل شرکت دیزل سنگین ایران، در عین حال بر تداوم روند طراحی موتور سنگین دوگانه سوز در این شرکت خبر داد و گفت: «مطالعات مربوط به طراحی اولین موتور دیزل سنگین دوگانه سوز کشور از چندی پیش آغاز شده و حدود ۱۰ ماه دیگر نهایی می‌شود، تا اولین موتور سنگین دوگانه‌سوز کشور در پایان سال ۹۰ رونمایی شود.»

نخستین موتور دیزل سنگین دوگانه سوز کشور در شرایطی در آینده‌ای نه چندان دور رونمایی می‌شود که با بهره‌برداری از آن به ازای هر ۱۰مگاوات نیروگاهی که از دیزل به دوگانه سوز تبدیل شود، ‌سالانه ۳میلیون و ۵۰۰هزار لیتر گازوئیل در مصرف کشور صرفه جویی می‌شود.

وی همچنین در مورد موتورهای دیزل سنگین (د۸۷) نیز گفت که این موتورها از توانایی کسب استاندارد یورو۳ برخوردار هستند. همچنین این موتورها قابلیت رقابت با موتورهای هم رده خود در شرکت‌های معظم جهانی را دارند.

مدیرعامل دسا افزود: درحال حاضر توان موتور دیزل سنگین مورد نیاز در کشور بین ۵۰۰ کیلو وات تا ۲ مگاوات است و اولین نمونه ساخته شده در شرکت دسا بیشترین کاربرد را در صنایع مختلف کشور از جمله صنایع ریلی، صنایع دریایی و صنایع نیروگاهی خواهد داشت.

به گفته سبزوی، طرح خانواده (د۸۷) متشکل از ۴ موتور با مشخصات موتور ۶ استوانه خطی تا قدرت ۵۰۰ کیلووات، موتور خورجینی ۸ استوانه تا قدرت ۶۷۰ کیلو وات، موتور ۱۲ استوانه خورجینی تا حداکثر توان ۱۰۰۰ کیلو وات و موتور دو گانه سوز خورجینی ۱۲ استوانه با قدرت

۸۰۰ کیلو وات (و توان ۱۲۵۰ کیلووات در ۱۸۰۰ دور بر دقیقه است) است. در مرحله بعدی طرح، طراحی و توسعه موتورهای ۱۶ استوانه و ۲۰ استوانه خورجینی تا توان ۲مگاوات قابل پیگیری است.

اظهارات وی حاکی از آن است که ۱۰ صنعت بزرگ به عنوان زیرساخت‌های توسعه‌ای کشور انتخاب شده‌اند که یکی از آنها صنعت دیزل سنگین است و بر همین اساس شرکت دسا که ۱۰۰ درصد سهام آن متعلق به سازمان گسترش است، تاسیس شد. وی اظهار داشت: براساس برنامه‌ها قرار است تا سال ۱۳۹۱ حدود ۲۰۰ موتور از خانواده (د۸۷) تولید و به فروش برسد که در صورت انجام سرمایه‌گذاری‌های لازم، امکان افزایش تا ۴۵۰ موتور در سال فراهم می شود.

ایران در جمع ۸ کشور برتر

وی همچنین تولید موتورهای دیزل سنگین با مالکیت ایرانی در کاربری‌های ریلی، دریایی، صنعتی و نیروگاهی برای پوشش نیازهای کشور را به عنوان یکی از اهداف این شرکت عنوان کرد و گفت: «در همین زمینه طراحی موتور ۶ استوانه‌ای خطی تکمیل شده، طراحی و ساخت موتور دوگانه سوز

۱۲ استوانه‌ای خورجینی در دست انجام است و در فاز بعدی توسعه فعالیت‌های این شرکت، طراحی و تولید موتور۲۰ استوانه‌ای در دستور کار قرار می‌گیرد.»

بر پایه این گزارش، با تکمیل فرآیند طراحی موتور۱۲ استوانه‌ای دوگانه سوز خورجینی در این واحد تولیدی،‌ ایران در جمع ۱۲ کشور دارنده این تکنولوژی قرار گرفته است. این در حالی است که در صورت طراحی و ساخت موتور۲۰ استوانه‌ای، ایران در میان ۸کشور برتر دارنده این تکنولوژی قرار می‌گیرد.

کاهش عمر ناوگان ریلی

از سوی دیگر، «قاسم جوادی» معاون فنی و تولیدی دیزل سنگین ایران نیز با بیان اینکه هم اکنون میانگین عمر ناوگان حمل و نقل ریلی کشور ۳۵ سال است، خاطرنشان کرد: «این در حالی است که در صورت تحقق اهداف برنامه چهارم علاوه بر افزوده شدن هزار دستگاه لکوموتیو جدید، میانگین عمر این ناوگان باید به ۱۵ سال کاهش یابد.» به گفته جوادی، هم‌اکنون ۴۴۰ لکوموتیو گرم در ناگاون ریلی مشغول فعالیت هستند.

وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به طرح مونتاژ موتورهای MTU۴۰۰۰ در شرکت دیزل سنگین ایران از مرداد ماه سال‌ آینده اظهار داشت: «از میان ۱۵۰ موتوری که تحویل راه‌آهن خواهد شد، ۳۰دستگاه وارد می‌شود و مابقی به طور کامل شرکت دسا تولید می‌شوند.»

سهم ۶۰درصدی از تولید موتور ملی

جوادی در رابطه با سهم تولیدکنندگان ایرانی از قطعات این موتور هم گفت: «در مراحل اولیه تولید این موتور سهم قطعه‌سازان ایرانی ۶۰ درصد است که با گذشت زمان به سرعت بر این سهم افزوده می‌شود تا در سال ۹۳، حدود ۸۰ درصد موتور ایرانی خواهد شد.»

وی افزود: «تولید این موتور در کشور سالانه ۱۵ تا ۲۰ میلیون پوند صرفه‌جویی ارزی به دنبال دارد.»

معاون فنی و تولیدی دیزل سنگین ایران، در ادامه به بازارهای مصرف موتورهای سنگین دیزلی اشاره کرد و گفت: « موتورهای دیزلی در چهار بخش نیروگاهی، دریایی، ریلی و صنعتی کاربرد دارند که براساس برآوردهای موجود متوسط نیاز بخش نیروگاهی ۳هزار دستگاه، بخش دریایی ۱۵۰۰دستگاه، بخش ریلی هزار دستگاه و بخش صنعتی ۱۵۰۰ دستگاه است.»

جوادی در ادامه با اشاره به وجود فضای رقابتی در این صنعت با سایر رقبای خارجی، تصریح کرد: « هم اکنون تعرفه واردات موتور دیزل ۱۰ درصد است. این بدان معناست که ما تقریبا در یک شرایط مساوی در حال رقابت با تولید‌کنندگان جهانی این محصول هستیم. این در حالی است که هم‌اکنون بسیاری از صنایع کشور از تعرفه‌های ۵۰، ۶۰ یا حتی ۱۰۰درصدی هم برخوردار هستند. البته ناگفته نماند که بسیاری از شرکت‌های خارجی که ما در حال رقابت با آنها هستیم، تجربه یکصد ساله در این زمینه دارند، در حالی که ما ۸ سال است کار خود را آغاز کرده‌ایم.»

وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه تولید موتورهای دیزل سنگین مورد نیاز نیروگاه‌های مولد مقیاس کوچک نیز در دستور کار این واحد تولیدی قرار دارد، خاطرنشان کرد: «براساس طرحی که از سوی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران برای واحدهای تحت پوشش در نظر گرفته شده است، صنایع و ساختمان‌های مسکونی بزرگ مشمول طرح احداث نیروگاه کوچک می‌شوند.»

وی در ادامه به ویژگی‌ این نیروگاه‌ها اشاره کرد و گفت: «تولید همزمان کار و حرارت (CHP) و راندمان بالا از جمله ویژگی‌های این قبیل نیروگاه‌ها است.»

جوادی ابراز امیدواری کرد: «۳۰۰دستگاه از این موتورها، تا پایان سال ۹۱ در بخش نیروگاه‌های پراکنده تولید برق به فروش برسد.» وی در بخش پایانی سخنانش با اشاره به راه‌اندازی نمادین هفتاد و پنجمین موتور دیزل سنگین RK۲۱۵ در جریان بازدید استاندار مازندران از کارخانه گفت: «این موتور که تا به حال تعداد زیادی از آن تحویل راه‌آهن شده است، می‌تواند

۴ هزار تن بار را جابه‌جا کند. این در حالی است که اگر این حجم بار از طریق حمل و نقل جاده‌ای جابه‌جا می‌شد، سوخت بسیار بیشتری مصرف می‌شد.»

«IRIS» در راه ایران

براساس این گزارش، دریافت استاندارد آیریس (IRIS) برنامه دیگری است که شرکت دیزل سنگین ایران در دستور کار قرار داده است.

این استاندارد که رعایت آن از ابتدای سال ۲۰۱۰برای تمام کشورهای عضو اتحادیه اروپا الزامی شده است، برای اولین بار است که در کشور ما و حتی خاورمیانه به اجرا در می‌آید.

مدیر امور کیفیت شرکت دیزل سنگین ایران، با اشاره به جزئیات این استاندارد اروپایی گفت: «استاندارد بین‌المللی آیریس یا توسعه صنایع ریلی که جزو استاندارد مدیریتی است، تا حداکثر ۷ماه آینده در دیزل سنگین اجرایی می‌شود.»

«شهروز صراف‌پور» ادامه داد: «براساس این استاندارد فرآیند تولید و ساز و کار اجرایی آن، به گونه‌ای انجام می‌شود که رضایت‌مندی مشتریان را دو چندان می‌کند.»

وی با بیان اینکه این استاندارد از سوی سه کشور آلمان، انگلیس و فرانسه طراحی و تدوین شده است،‌ خاطرنشان کرد: «پیش از این هیچ شرکتی در ایران و خاورمیانه موفق به دریافت این استاندارد نشده‌اند.»

مدیر امور کیفیت دیزل سنگین ایران در ادامه با اشاره به استقرار سامانه استقرار مدیریت زنجیره تامین هم گفت: «برای شرکت‌هایی همچون دیزل سنگین که پروژه محور و دانش بنیان هستند، استقرار این سامانه نقش بسزایی در بهبود فرآیند تولید ایفا می‌کند. رویکرد مدیریت زنجیره تامین یعنی دریافت کالا و خدمات از افراد دارای صلاحیت و تحویل به مشتریان با بهترین کیفیت. براساس این زنجیره، برای تامین قطعات مورد نیاز باید سازندگان شناسایی شده و به طور مستمر مورد ارزیابی قرار بگیرند.»