روز مالیات - ۱۶ تیر ۹۴

۱۶ تیر ماه روز ملی مالیات و تا ۲۳ همین ماه به نام هفته مالیات نامگذاری شده است. مالیات، واژه‏ای عربی است که در زبان فارسی به معانی باج، خراج، ارتفاع، حاصل و محصول به‏کار می‏رود. این واژه جمع مالیه به معنای چیزی است که به دارایی و اموال تعلق دارد. مالیات در اصطلاح، سهمی است که به موجب اصل تعاون ملی و براساس مقررات، شهروندان موظف‏اند از ثروت و درآمد خود، به‏منظور تامین هزینه‏های عمومی و حفظ منافع اقتصادی یا سیاسی و اجتماعی کشور، به قدر توانایی خود به دولت بدهند تا دولت در هر موردی که مصلحت بداند، مصرف کند.

16 تیر ماه روز ملی مالیات و تا ۲۳ همین ماه به نام هفته مالیات نامگذاری شده است. مالیات، واژه‏ای عربی است که در زبان فارسی به معانی باج، خراج، ارتفاع، حاصل و محصول به‏کار می‏رود. این واژه جمع مالیه به معنای چیزی است که به دارایی و اموال تعلق دارد. مالیات در اصطلاح، سهمی است که به موجب اصل تعاون ملی و براساس مقررات، شهروندان موظف‏اند از ثروت و درآمد خود، به‏منظور تامین هزینه‏های عمومی و حفظ منافع اقتصادی یا سیاسی و اجتماعی کشور، به قدر توانایی خود به دولت بدهند تا دولت در هر موردی که مصلحت بداند، مصرف کند. به عبارت دیگر وجوهی که دولت برای تامین هزینه‌های خود از اشخاص اخذ می‌کند مالیات نامیده می‌شود مانند مالیات بر ارث، حق تمبر، مالیات بردرآمد املاک، مالیات بر درآمد حقوق، مالیات بر درآمد مشاغل، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی و مالیات بر درآمد اتفاقی.

برنامه‌های مالیاتی به‌عنوان یکی از ابزارهای توسعه شمرده می‌شود. در بسیاری از کشورها، شهروند معادل مالیات‌دهنده است. تقریبا همه جای دنیا برای هر فرد پذیرفته شده است که اگر در زندگی روزمره‌اش خدمتی دریافت می‌کند، باید هزینه‌اش را به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بپردازد.

اکثر مالیات‌دهندگان تقریبا پذیرفته‌اند که چرا مالیات می‌دهند. آنها در ازای خدماتی که دریافت می‌کنند با رغبت مالیات خود را پرداخت می‌کنند و به همین دلیل با کم‌کاری و اسراف در بودجه کشور به شدت برخورد می‌کنند.

ایرانیان از زمان هخامنشیان برای دریافت مالیات و امور مالی کشور دفاتر و سازمان‌های مرتبطی داشتند. در زمان ساسانیان اخذ مالیات صورت کامل تری به خود گرفت و سه نوع مالیات به نام‌های اراضی، سرشماری و سرانه دریافت می‌شد. پس از تسلط اعراب به ایران، در زمان حجاج بن یوسف ثقفی دفاتر مالیاتی از فارسی به عربی برگردانده شد و در دوره سلجوقی با دستور عبدالملک کندری وزیر طغرل مجددا به فارسی برگردانده شد.

در زمان سلطنت صفویه تجارت خارجی رشد کرد و درآمد گمرکی به مالیات اضافه شد و در دوره افشاریان گسترش بیشتری یافت. در دوره قاجاریه وضع مالیه کشور به واسطه جنگ‌ها، مسافرت‌ها و ضعف پادشاهان رو به رکود گذاشت و با زحمات طاقت فرسای امیرکبیر گام‌های سودمندی برداشته و برای وصول، نگهداری و مصرف خزانه مقررات جدیدی وضع شد.قبل از مشروطیت شاهان تمام درآمدها و عواید کشور را در اختیار داشته و تمام مخارج نیز به فرمان و تصویب شخص او صورت می‌گرفت. با انقلاب مشروطه در سال ۱۲۸۵ اولین کابینه قانونی تشکیل و ناصرالملک به‌عنوان نخستین وزیر مالیه از مجلس شورای ملی رای اعتماد گرفت. از سال ۱۳۰۰ به بعد دگرگونی‌های زیادی در وزارت مالیه رخ داد. بالاخره در سال ۱۳۵۳ قانون تشکیل وزارت امور اقتصادی و دارایی با ۶ ماده به تصویب مجلس شورای ملی رسید.