چرا بخوانیم؟ چه بخوانیم؟ چگونه بخوانیم؟
بسته‌های مطالعاتی انتشارات «دنیای اقتصاد» برای کتابخوانان هدفمند
مثلا کسی تصمیم می‌گیرد تاریخ بخواند. کتاب‌های پرشماری درباره تاریخ باستان تا امروز را می‌خواند، نام همه شاهان و سلسله‌ها و زمان دقیق حکمرانی آنها را یاد می‌گیرد و داستان‌های زیادی درباره اشخاص و وقایع می‌داند. اما وقتی از چنین کسی پرسیده می‌شود، چه شد که امپراتوری هخامنشیان به دست مقدونیان و امپراتوری ساسانیان به دست عرب‌ها فرو ریخت یا چرا ناگهان توفان مغولان، مزرعه زندگی را خشک کرد، تنها کاری که از او برمی‌آید توضیح دادن سیر وقایعی است که در همه کتاب‌ها آمده است و هر کسی خودش می‌تواند آنها را بخواند و نیازی به پرسیدن از دیگران ندارد. این وضع در مورد کتاب‌های دیگر رشته‌های علوم انسانی هم مصداق دارد. روش مطالعاتی دیگر که برای چاره کردن این وضع وجود دارد و انتشارات «دنیای اقتصاد» آن را پیشنهاد می‌کند، مطالعه موضوعی و مبتنی بر پرسش‌های مشخص است. در این روش، از کسی که می‌خواهد کتاب بخواند، پرسیده می‌شود «چرا می‌خواهی کتاب بخوانی؟»، «الان چه مشکلی داری که فکر میکنی با کتاب خواندن برطرف می‌شود؟»، «مشکلی که فکر میکنی با کتاب خواندن مرتفع می‌شود ذیل کدام حوزه دانش قرار دارد؟»
پاسخ به این پرسش‌ها راه روشنی پیش پای کتابخوان می‌گذارد و او را از پراکنده‌کاری و مسابقه دانایی گذاشتن با دیگران خلاص می‌کند. چنین کسی یاد می‌گیرد که در پاسخ بیشتر پرسش‌ها شجاعانه بگوید چیزی نمی‌داند و سپس در پی دانستن آنها برود. بر این اساس، کتاب‌هایی که باید خوانده شوند، ابتدا به سه دسته تقسیم می‌شوند: اول کتاب‌هایی که برای لذت بردن و سرگرمی خوانده می‌شوند. رمان‌های پلیسی و عشقی در این دسته‌بندی قرار می‌گیرند. هدف اصلی از خواندن این کتاب‌ها لذت بردن است اما چیزهایی هم درباره عواطف انسانی و اشکال زندگی و خوشی‌ها و مصائب به خواننده می‌آموزند. این نوع کتاب‌ها را نباید دست کم گرفت و خواندن آنها را موجب کسر شأن دانست.
دسته دوم کتاب‌ها برای پاسخ دادن به معضلات فکری بشر نوشته شده‌اند و نوعا حاوی مهم‌ترین دغدغه‌های فلسفی، روانی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی‌اند. این نوع کتاب‌ها را نمی‌توان تفننی خواند. زیرا خواندنشان، دست‌کم برای کسانی که سابقه مطالعه در این حوزه‌ها را ندارند لذتی ندارد. این کتاب‌ها را اصطلاحا «کتاب‌های عمیق» می‌نامند. کتاب‌های مربوط به علوم خالص هم به نوعی همین وضع را دارند و فقط خوانندگان هدفمند پی آنها می‌روند.
دسته سوم کتاب‌هایی هستند که فارغ از اینکه خواندنشان لذت داشته باشد یا نداشته باشد و به پرسش‌هایی مهم پاسخ بدهند یا ندهند، گره مشکلات شغلی و روزمره مردم را باز می‌کنند. این کتاب‌ها که اصطلاحا کاربردی نامیده می‌شوند، راه‌های موفقیت و کسب درآمد و تسهیل روابط افراد با دیگران را آموزش می‌دهند. انتشارات «دنیای‌اقتصاد»، از این پس با توجه به این تقسیم‌بندی‌ها، کتاب‌هایی را که در گروه «کتاب‌های عمیق» و «کتاب‌های کاربردی» قرار می‌گیرند در قالب بسته‌های مطالعاتی هفتگی معرفی می‌کند. مبنای قرار گرفتن کتاب‌ها در این بسته‌های مطالعاتی، مکمل بودن کتاب‌هاست. در آغاز هر یک از این بسته‌های مطالعاتی توضیح داده می‌شود که کتاب‌ها به چه پرسش‌هایی پاسخ می‌دهند.
بسته مطالعاتی هفته
اقتصاد متمرکز و اقتصاد آزاد چگونه کار می‌کنند؟
تعریف متداول علم اقتصاد که مدام در درسنامه‌ها تکرار می‌شود این است که منابع مادی و غیرمادی جهان (به‌ویژه وقت) کمیاب است و کار علم اقتصاد مطالعه این منابع کمیاب و نشان دادن راه‌های بهینه تخصیص این منابع است. سایر اصطلاحات و مفاهیم اقتصادی، در واقع واژگان میانجی و کمکی هستند که همین مفهوم بنیادی را شرح و بسط می‌دهند. این تعریف با وجود عمومیت و اقبال فراوانش در میان اقتصاددانان، هنوز موضوعی پرمناقشه است. مهم‌ترین پرسش در این زمینه این است که این منابع کمیاب توسط چه کسی یا کسانی و با چه روشی باید تخصیص داده شوند، در اختیار چه کسانی قرار گیرند و قرار است از این تخصیص چه نتیجه‌ای حاصل شود.
گروهی از اقتصاددانان که ذیل عنوان عمومی اقتصاد برنامه‌ریزی قرار می‌گیرند، قائل به مدیریت منابع توسط دستگاهی مرکزی یعنی دولت هستند؛ حال آنکه گروه مقابل ایشان که حامیان اقتصاد آزاد یا اقتصاد بازار هستند، ورود دولت را به عرصه تخصیص منابع، موجب فساد و رانت و کاهش ثروت می‌دانند. حدفاصل این دو گروه که در منتهی‌الیه چپ و راست طیف آرای اقتصادی قرار دارند، دیگرانی هم هستند که در قالب‌هایی تعدیل‌شده، از حدی از مداخله دولت یا حدی از بازار آزاد حمایت می‌کنند. تقریبا همه کشورهای جهان مطابق یکی از این روش‌ها اقتصاد خود را اداره کرده‌اند و می‌کنند و به نتایج متفاوتی رسیده‌اند. کتاب‌های زیر به این پرسش از منظر اقتصاد برنامه‌ریزی و اقتصاد آزاد پاسخ می‌دهند.
منظر اقتصاد متمرکز
سرمایه مالی
رودولف هیلفردینگ/ ترجمه: احمد تدین
قطع وزیری/ ۶۲۴ صفحه
قیمت: ۴۰۰۰۰ تومان
پیام کتاب: سرمایه‌داری ذاتا گرایش به متمرکز کردن ثروت در بنگاه‌های بزرگ و از میان برداشتن رقابت دارد. در دوران سرمایه‌داری انحصاری که از اوایل قرن بیستم آغاز شده، سرمایه مالی ابتدا باب همکاری با سرمایه‌های صنعتی و تجاری را باز کرده و سپس بر آنها غلبه کرده است. سرمایه مالی با مستحیل کردن سرمایه‌های صنعتی، تجاری و کشاورزی در خود، عملا جایی برای رقابت نگذاشته است.
پیش رفتن با جمع
آلبرت هیرشمن/ ترجمه: محمدرضا فرهادی‌پور
قطع رقعی/ ۲۳۲ صفحه/ چاپ دوم
قیمت: ۸۰۰۰ تومان
پیام کتاب: هر دو شکل اقتصاد سرمایه‌داری و اقتصاد سوسیالیستی ناکارآمدند و توانایی مقابله با فقر را ندارند. راه درمان فقر، تشکیل تعاونی‌های مشارکتی محلی است که با کمک نهادهای ملی و بین‌المللی، برای فقیران امکان کار دسته‌جمعی را فراهم آورند. تجربه برخی کشورهای آمریکای لاتین و توسعه‌های روستایی آن نشان می‌دهد، آنچه مردم مناطق فقیر نیاز دارند ابتدا آموزش و رسیدن به خودباوری است و سپس اندکی سرمایه‌گذاری.
نظام بازار
چارلز لیندبلوم / ترجمه: محمد مالجو
نشر نی/ قطع رقعی/ ۳۰۰ صفحه
قیمت: ۸۰۰۰ تومان
پیام کتاب: زمانی گفته می‌شد راه توسعه کشورها، یکی از این دو راه است: اقتصاد آزاد یا سوسیالیسم. تا چند سال پیش، جدال‌های ایدئولوژیک اردوگاه‌های شرق و غرب مانع درک دقیق این روش‌ها می‌شد اما اکنون نظریه‌پردازان هر دو اردوگاه از قالب ایدئولوژیک خود فاصله گرفته‌اند. از سویی دیگر رویای سوسیالیسم بدون در نظر گرفتن راه‌های مطمئن حصول آن، مطرح نیست و از سوی دیگر همه چیز در «دست نامرئی» آدام اسمیت خلاصه نمی‌شود.
معمای سرمایه
دیوید هاروی/ ترجمه: مجید امینی
نشر کلاغ/ قطع رقعی/ ۴۳۶ صفحه
قیمت: ۲۵۰۰۰ تومان
پیام کتاب: علت اصلی همه بحران‌ها ازجمله بحران‌های مالی دو دهه اخیر، اقتصاد سرمایه‌داری و گردش سرمایه در آن است. نظام سرمایه‌داری به عنوان کارگزار منافع توانگران به هر دری می‌زند که منافع سرمایه‌داران را در چارچوب نظم جهانی‌شده، تامین کند. سرمایه‌داری برای پیش بردن این ماموریت، از ارائه‌هایی مانند دفاع از حقوق فردی، آزادی، مسوولیت فردی، بازار آزاد و تجارت آزاد استفاده می‌کند، اما هدف نهایی استثمار
است.
منظر اقتصاد آزاد
سوسیالیسم و سرمایه‌داری
رساله‌‌ای روش‌مند درباره اقتصاد، سیاست و اخلاقیات
هانس هرمان هوپ/ ترجمه متین پدرام
قطع رقعی/ ۲۷۲ صفحه
قیمت: ۲۰۰۰۰ تومان
پیام کتاب: هیچ شکلی از سوسیالیسم هرگز نمی‌تواند موجد صلح و شکوفایی باشد و فقط سرمایه‌داری است که توانایی چنین کاری را دارد. سرمایه‌داری یعنی آزادی و اختیار مالکان خصوصی برای انعقاد قرارداد و دادوستد. چنین سرمایه‌داری در هیچ جای جهان معاصر یافت نمی‌شود و به ایده‌آلی دست‌نیافتنی تبدیل شده است، اما در زمان‌های خاصی، جوامع گام‌های مهمی به سمت این ایده‌آل برداشته و به همین دلیل شکوفا و آباد شده‌اند.
اشرافیت، سلطنت، دموکراسی
هانس هرمان هوپ/ ترجمه سلیمان عبدی
قطع رقعی / ۷۲ صفحه
قیمت: ۸۰۰۰ تومان
پیام کتاب: در نظام رقابت آزاد، همه عوامل تخصیص یک‌جانبه و خودسرانه کالا و خدمات از بین می‌رود و خدمات حمایتی، منطبق بر پرداختی‌های مشتریان خواهد بود. از این‌روی، هیچ فرد، گروه یا منطقه‌ای در این نظام، خدمات و کالای حمایتی را با هزینه دیگران دریافت نخواهد کرد. بشر برای رسیدن به این وضع هزینه‌های بسیاری پرداخت کرده. نظام بازار آزاد، حاصل مبارزه‌ای طولانی برای رهایی از جباریت و حصول آزادی است.
اقتصاد در یک درس
هنری هازلیت/ محسن رنجبر، نیلوفر اورعی
قطع رقعی/ ۲۵۲ صفحه/ چاپ دوم
قیمت:۱۲۰۰۰ تومان
پیام کتاب: دولت‌ها برای تضمین سلطه سیاسی خود مدام در پی تحکیم سلطه اقتصادی‌اند. دولت‌ها پیوسته مردم را از تغییرات اقتصادی و نتایج آنها می‌ترسانند. اما تجربه تاریخی به ما می‌گوید اقتصاد آزاد همواره برای مشکلاتی که حاصل تحول اجتماعی بوده‌اند یا دولت‌ها با مداخله در کسب‌وکار مردم ایجاد کرده‌اند، راه‌هایی مطمئن پیدا کرده‌اند. در فرآیند فعالیت آزادِ تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، زندگی دم به دم بهتر شده است.
اقتصاد به روایت دیگر
شرحی نو بر آرا و مکاتب اقتصادی
موسی غنی‌نژاد/ قطع رقعی/ ۲۵۵صفحه/ چاپ دوم
قیمت:۱۵۰۰۰تومان
پیام کتاب: تاکید اقتصاددانان جریان اصلی بر تکنیک‌ها، موجب مغفول ماندن موضوعات مهم اندیشه اقتصادی شده است. دستاوردهای اقتصادی امروز، حاصل کوشش‌های فکری بزرگانی است که کمتر درباره آنها حرف زده می‌شود. بحث‌های توماس آکوئیناس، از متالهین مسیحی سده سیزدهم میلادی، درباره قیمت عادلانه و با مباحث گری نورث، اقتصاددان مسیحی معاصر، در باره ارزش‌های ذهنی و قیمت‌های عینی از جمله این تلاش‌های کارساز است.
ارسال نظر